Λευκωσία.- Θετικά μηνύματα για την κυπριακή οικονομία. Μέσα σε ένα 48ωρο δυο μεγάλοι διεθνείς οίκοι αναβάθμισαν την κυπριακή οικονομία επιβεβαιώνοντας τις θετικές αξιολογήσεις των τελευταίων μηνών.

Το Σάββατο ανακοινώθηκε ότι ο διεθνής οίκος Fitch αναβάθμισε από σταθερό σε θετικό τον ορίζοντα της κυπριακής οικονομίας. Ταυτόχρονα, την Παρασκευή οι Standard’s Poors αναβάθμισαν σε B+ την οικονομία μας.

Αναλυτικά:

Στην αναβάθμιση του ορίζοντα αξιολόγησης της κυπριακής οικονομίας από σ τ α θ ε ρ ό σε θ ε τ ι κ ό προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Fitch, επιβεβαιώνοντας την μακροπρόθεσμη αξιολόγηση σε ξένο και εγχώριο νόμισμα στο Β-.

Σύμφωνα με τον Fitch, η αναβάθμιση αντανακλά την καλύτερη πορεία των δημοσίων, που ξεπέρασε τις προσδοκίες με μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα για το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς και την καλύτερη επίδοση της οικονομίας το πρώτο εξάμηνο του 2014.

Λόγω της πιο ρηχής ύφεσης, η σθεναρή εκτέλεση του προϋπολογισμού θα βοηθήσει στη σμίκρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,3 του ΑΕΠ το 2014, σε σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό από την εκτίμηση του οίκου, της τάξης του 5.

Ωστόσο, ο οίκος εκτιμά ότι παρά την υλοποίηση δημοσιονομικών μέτρων το 2013 και 2014, παραμένει δύσκολη η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4% του ΑΕΠ το 2018, αν και οι τελευταίες εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές.

Με βάση τις εκτιμήσεις του Fitch, η ύφεση θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια από τις προβλέψεις του προγράμματος, με την οικονομία να συρρικνώνεται με ρυθμό 0,8 το 2015 (Τρόικα ανάπτυξη 0,4), με την επιστροφή στην ανάπτυξη να επιτυγχάνεται το 2016, ένα χρόνο νωρίτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις του οίκου.

Ο οίκος, όπως και η Κυβέρνηση, εκτιμά ότι ο δείκτης δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να κορυφωθεί το 2015, ένα χρόνο νωρίτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Θεωρεί ότι το δημόσιο χρέος θα κορυφωθεί στο 113 του το 2015 από το 126 του ΑΕΠ της εκτίμησης του περασμένου Απριλίου και να υποχωρήσει στο 107% το 2018 και αναμένεται να υποχωρήσει το 2020.

Ο οίκος επισημαίνει την σημαντική βελτίωση του προφίλ ληξιπρόθεσμου χρέους της Κυβέρνησης με την αποπληρωμή χρέους το 2017 να υποχωρεί από τα €2,5 δις της προηγούμενης εκτίμησης στο €1,5 δις.

Αν το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει στην έκδοση χρέους για περαιτέρω ομαλοποίηση του προφίλ ληξιπρόθεσμου χρέους κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα στήριξης, σημειώνει ο Fitch, αλλά δεν αναμένει πως η Κυβέρνηση θα αντικαταστήσει τη χρηματοδότηση από την Τρόικα με δανεισμό από τις αγορές.

Πάντως, ο οίκος θεωρεί ότι υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι στην πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου λόγω της συνεχιζόμενης βαθιάς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής προσαρμογής.

Σύμφωνα με τον Fitch, αν και υπήρξε σταθεροποίηση στην εκροή καταθέσεων, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεπέρασαν κατά μέσο όρο το 50% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, που αντιστοιχεί στο 157 του ΑΕΠ.

Θεωρεί ότι η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού θα συνεχίσει να επιδεινώνεται με μικρότερο όμως ρυθμό και προσθέτει πως η πρόκληση πλέον για τις τράπεζες είναι να περιορίσουν την περαιτέρω επιδείνωση των στοιχείων ενεργητικού και να ανακτήσουν τα ΜΕΔ χωρίς να επηρεάσουν την βελτιωμένη κεφαλαιακή τους θέση.

Τέλος, ο Fitch θεωρεί πως οι κίνδυνοι στο πρόγραμμα έχουν υποχωρήσει, αλλά παραμένουν ψηλοί, αφού ένα σημαντικό μέρος της οικονομικής προσαρμογής βρίσκεται στα χρόνια εκτός του προγράμματος, που τελειώνει το πρώτο τρίμηνο του 2016, ενώ οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι παραμένουν φιλόδοξοι.

Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor`s αναβάθμισε την Παρασκευή τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου στο Β+ από Β.

Την ίδια ώρα, ο οίκος επιβεβαίωσε τη βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση στο Β. Όπως ανακοίνωσε, οι προοπτικές είναι σταθερές.

Ο οίκος διαπιστώνει ότι η Κύπρος παραμένει προσηλωμένη στο πρόγραμμα προσαρμογής και ότι η οικονομία της χώρας, ιδίως όσον αφορά τους τομείς των υπηρεσιών, έχει αποδειχθεί ανθεκτική, και συρρικνώθηκε λιγότερο από ό,τι αναμενόταν.

Οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Κύπρου, σύμφωνα με τον οίκο, υπερέχουν των προσδοκιών, ενώ το προφίλ του χρέους συνεχίζει να επωφελείται από τη χρηματοδότηση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ).

Ως εκ τούτου, ο οίκος αναβαθμίζει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου από Β σε Β+ και επιβεβαιώνει στο Β τη βραχυπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση.

Όπως αναφέρει, η Κύπρος έχει συμμορφωθεί με το πρόγραμμα προσαρμογής, που χρηματοδοτείται από το ΔΝΤ και τον ΕΜΣ, και θεωρεί ότι το πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχιστεί, ακόμα και εάν υπάρξουν καθυστερήσεις στις εκταμιεύσεις από τους επίσημους δανειστές, σημειώνοντας ότι υπήρξε μια τέτοια καθυστέρηση το Σεπτέμβριο του 2014, όταν η εκταμίευση της δόσης αναβλήθηκε λόγω καθυστερήσεων στη Βουλή αναφορικά με την έγκριση μεταρρυθμίσεως σχετικά με τις εκποιήσεις ενυπόθηκων ακινήτων, που αποτελούσε προϋπόθεση με βάση το πρόγραμμα.

Ο οίκος εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά περίπου 3 το 2014, σε σύγκριση με την προηγούμενη του πρόβλεψη για συρρίκνωση 3,8%, λόγω της ισχυρής απόδοσης του τουριστικού τομέα και του ανθεκτικού τομέα επιχειρηματικών υπηρεσιών, ενώ αναμένει το δημόσιο χρέος να ανέλθει στο 103 μετά την αναθεώρηση του ΑΕΠ από την Eurostat.

Οι επενδύσεις θα συγκρατηθούν λόγω της απομόχλευσης των εγχώριων τραπεζών, καθώς και του αδύναμου νομικού πλαισίου της Κύπρου για την προστασία των δανειστών και του ψηλού πιστωτικού κινδύνου της οικονομίας που επιδεινώνεται από ψηλά πραγματικά επιτόκια και αποπληθωριστικές πιέσεις, αναφέρει, σημειώνοντας ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες ασκούν πίεση στην οικονομική σταθερότητα. Προσθέτει ότι εάν η προτεινόμενη νομοθεσία εφαρμοστεί, θα βελτιώσει την ικανότητα των κυπριακών τραπεζών να εκμεταλλευθούν εξασφαλίσεις για ληξιπρόθεσμα δάνεια.

Ο οίκος σημειώνει ότι οι προβλέψεις για τη μακροπρόθεση αξιολόγηση είναι σταθερές, βασίζοντας τη θέση του στην πρόοδο της Κύπρου στις οικονομικές και δημοσιονομικές προσαρμογές απέναντι σε εξαιρετικές προκλήσεις στο χρηματοπιστωτικό τομέα, ιδιαίτερα την επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών και την αφαίρεση διασυνοριακών κεφαλαιουχικών ελέγχων.

Αναφέρει ότι θα μπορούσε να αναβαθμιστούν οι αξιολογήσεις εάν σταθεροποιηθεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ιδιαίτερα εάν βελτιωθεί η ποιότητα του ενεργητικού και συνεχιστούν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις, εάν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού την περίοδο 2015-2017 μειωθούν πέραν των προβλέψεων, ή εάν αρθούν όλοι οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίου.

Σημειώνει παράλληλα ότι θα μπορούσε να υπάρξει υποβάθμιση εάν η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα εκτεθεί σε νέες σημαντικές πιέσεις, για παράδειγμα εάν δεν αντιμετωπιστεί η επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών, εάν διαφανεί ότι η Κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις του προγράμματος του ΔΝΤ και του ΕΜΣ, ή εάν οι δημοσιονομικές επιδόσεις χειροτερεύσουν πέραν των υφιστάμενων προσδοκιών.

Κίνδυνος η αβεβαιότητα

Ο οίκος εκτιμά ότι η αβεβαιότητα που διακρίνει την εγχώρια ζήτηση αποτελεί κίνδυνο για τα δημόσια οικονομικά, ενώ σημειώνει ότι τα υψηλά επίπεδα στρατηγικών χρεοκοπιών από νοικοκυριά σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους σε στεγαστικά δάνεια καταδεικνύουν ότι τα μη αναμενόμενα ισχυρά επίπεδα κατανάλωσης του 2014 μπορεί να είναι προσωρινά.

Αναφέρει επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αντανακλούν την απόφαση της Κυβέρνησης να μην δημιουργήσει μια “κακή τράπεζα” (bad bank), η οποία πιθανό να απαιτούσε οικονομική στήριξη από την Κυβέρνηση.

Εάν εφαρμοστεί, το προτεινόμενο νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις, κατά τη γνώμη του οίκου, θα βελτιώσει την ικανότητα των κυπριακών τραπεζών να αποκτήσουν τις εξασφαλίσεις των δανείων. Αυτό, συνεχίζει, θα βελτιώσει με την πάροδο του χρόνου την πιστοληπτική ικανότητα των πιο σημαντικών τραπεζών της Κύπρου, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να δανείζουν την πραγματική οικονομία.

Άλλος κίνδυνος για την Κύπρο, σύμφωνα με το διεθνή οίκο, είναι η περαιτέρω επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία από την ΕΕ που θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στον τουρισμό.