Αθήνα

Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους έχει πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις στην Ελλάδα και τις διεθνείς αγορές για το αν συνιστά «πιστωτικό γεγονός» και συνεπώς οδηγήσει σε ενεργοποίηση των ασφάλιστρων κινδύνου (CDS).

Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Swaps και Παραγώγων (ISDA) και επικεφαλής της ISDA στην Ευρώπη, Γιώργος Χατζηνικολάου, δήλωσε την Πέμπτη στο in.gr ότι η Ένωση αναμένει τις λεπτομέρειες του προγράμματος που θα συμφωνηθεί και εν συνεχεία αν κάποιος κάτοχος CDS υποβάλει ερώτημα η αρμόδια επιτροπή θα λάβει τις αποφάσεις της.

Σε κάθε περίπτωση, είπε ότι οι διαδικασίες που ακολουθεί η Ένωση είναι οι κατάλληλες, ο μηχανισμός λήψης αποφάσεων διαφανής και αντανακλά το σύνολο της αγοράς.

Σε δηλώσεις του στο Reuters, ο γενικός σύμβουλος της Ένωσης, Ντέιβιντ Γκριν, είπε ότι η νέα εθελοντική συμφωνία για μεγαλύτερο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους που κατέχουν οι ιδιώτες μάλλον δεν θα προκαλέσει «πιστωτικό επεισόδιο», ούτε ενεργοποίηση των συμβολαίων ανταλλαγής αθέτησης πληρωμών.

«Απ’ όσο βλέπουμε, παραμένει μια εθελοντική συμφωνία και κατά συνέπεια είμαστε στην ίδια θέση που ήμασταν και όταν συμφωνήθηκε το 21%», αναφερόμενος στην αρχική συμφωνία της 21ης Ιουλίου.

«Το ποσοστό (των ζημιών που θα υποστούν οι ιδιώτες), όσον αφορά την ανάλυση που γίνεται για τα CDS, δεν αλλάζει τίποτα. Συνήθως, μια εθελοντική συμφωνία δεν ενεργοποιεί τα CDS», υπογράμμισε.

O κ. Γκριν είπε ακόμα ότι η τελική απόφαση για το εάν έχει προκληθεί «πιστωτικό επεισόδιο» επαφείεται στην επιτροπή προσδιορισμών του ISDA, η οποία θα εξετάσει το θέμα όταν θα της ζητηθεί από κάποιον που δραστηριοποιείται στην αγορά των CDS.

Ο διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) Τσαρλς Νταλάρα, σημείωσε ότι δεν έχει προσδιορισθεί ακόμη η καθαρή παρούσα αξία της ζημιάς για τους ομολογιούχους, προσθέτοντας ότι το IIF θα χρειασθεί να συνεχίσει τη συνεργασία του με τις αρχές «για να διαμορφώσει μία συγκεκριμένη εθελοντική συμφωνία».

Στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής αναφέρεται ότι «οι χώρες της Ευρωζώνης θα συμβάλλουν στο πακέτο της συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών με το ποσό των 30 δισ. ευρώ».

Αυτή η αναφορά σημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δανεισθεί το ποσό των 30 δισ. ευρώ από το

Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), με το οποίο θα εγγυηθεί την πληρωμή των νέων ομολόγων που θα πάρουν οι ιδιώτες επενδυτές.

Στις διεθνείς αγορές, πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει «εθελοντικός» χαρακτήρας στη συμμετοχή των ιδιωτών και ότι θα έπρεπε να ενεργοποιηθούν τα CDS ώστε οι επενδυτές να καλύψουν το τμήμα των απωλειών που θα προκύψει από το «κούρεμα».

Άλλωστε, κατά τις εντατικές διαπραγματεύσεις κυβερνήσεων – τραπεζιτών, η εναλλακτική επιλογή που είχαν οι ιδιώτες ήταν ένα ακόμη μεγαλύτερο «κούρεμα» απ’ αυτό που συμφωνήθηκε τελικώς, ενώ στο τραπέζι των συζητήσεων υπήρχε πάντα η προειδοποίηση ότι θα μπορούσε να λάβει αμιγώς υποχρεωτικό χαρακτήρα.

Εφόσον η συμφωνία παραμείνει -εντός ή εκτός εισαγωγικών- εθελοντική, τότε μπορεί να προκύψουν πολλά προβλήματα σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Ανοικτό είναι για παράδειγμα το ενδεχόμενο ορισμένοι ιδιώτες (τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και εταιρείες) να μην δεχθούν το «κούρεμα» 50% είτε σε όλα τα ομόλογα που διαθέτουν ή σε ένα τμήμα αυτών, υπονομεύοντας την επιτυχία του προγράμματος.

Μπορεί για παράδειγμα να επιλέξουν να διακρατήσουν τα ομόλογα που λήγουν τα επόμενα 3-5 χρόνια και να πληρωθούν στο 100% και να προσφέρουν στο πρόγραμμα ανταλλαγής μακροπρόθεσμους τίτλους.

Επιπλέον, πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι είναι καλύτερα να πληρωθούν να CDS από το να μην πληρωθούν, σε ό,τι αφορά τουλάχιστον όσους επενδυτές έχουν έκθεση στο ελληνικό κρατικό χρέος (δεν αναφέρονται στα «γυμνά» CDS όπου ο επενδυτές δεν κατέχει τα κρατικά ομόλογα για τα οποία υποτίθεται ότι έχει αγοράσει τα ασφάλιστρα).

Τα CDS, αν και έχουν δαιμονοποιηθεί, είναι μία ασφάλεια έναντι του κινδύνου ζημιών από μία επένδυση. Όταν ένας επενδυτές έχει ζημιές αλλά δεν πληρώνεται από το ασφάλιστρο τότε αυτό είναι άχρηστο.

Επιπλέον, θα μειωθούν οι επενδύσεις σε «επικίνδυνα» ομόλογα, καθώς δεν θα υπάρχει προστασία από πιθανές ζημίες. Ποιος θα αγοράζει ομόλογα υπερχρεωμένων χωρών, αν κάποτε στο μέλλον, σε περίπτωση κουρέματος, δεν θα μπορεί να καλύψει τη ζημιά;

Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού αποθετηρίου (Depository Trust & Clearing Corporation), η καθαρή έκθεση σε ελληνικά CDS είναι 3,67 δισ. δολάρια.

Εκτιμάται ότι η ενεργοποίηση των CDS δεν θα προκαλούσε τόσο μεγάλα προβλήματα στις αγορές όσο έχει κατά καιρούς εκτιμηθεί.

Σημειώνεται ότι τα CDS τα πληρώνει κυρίως ο τελευταίος πωλητής. Η Ελλάδα δεν επηρεάζεται από την ενεργοποίηση των CDS, ωστόσο αυτοί που πρέπει να πληρώσουν τα συμβόλαια αντιδρούν, προστατεύοντας τα συμφέροντα τους και προσπαθώντας να περιορίζουν τις ζημίες τους.

Στην κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 (η οποία ήταν market maker στην αγορά CDS) δεν δημιουργήθηκε κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα από την πληρωμή των συμβολαίων. Τα περισσότερα προβλήματα στην αγορά προκλήθηκαν από «αθώα» προϊόντα όπως για παράδειγμα τα repos.

Μorgan Stanley: Η αναδιάρθρωση

50% δεν είναι αρκετή

Ο Joachim Fels, επικεφαλής του Global Economics Team της Morgan Stanley κληθείς από τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ, Θάνο Δημάδη να σχολιάσει στο συνέδριο του Economist στη Νέα Υόρκη την εκτεταμένη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είπε χαρακτηριστικά: “Η Ελλάδα θα χρειαστεί το λιγότερο δέκα χρόνια για να ξαναβγεί στις αγορές. Είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να βγει στις αγορές ακόμα και με ένα χρέος της τάξεως του 120%. Εκτιμώ ότι σύντομα θα χρειαστεί μία ακόμα μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους καθώς αυτή που αποφασίστηκε δε θα αποδειχθεί αρκετή”.

Και πρόσθεσε ότι “οι Ευρωπαίοι έκαναν έναν σημαντικό βήμα με τις πρόσφατες αποφάσεις τους, δεν έκαναν όμως ένα άλμα, όπως αυτό που περιμέναμε. Είναι εύκολο να ανακοινώνουν τις αποφάσεις, αλλά είναι δύσκολο να αποδείξουν ότι μπορούν να τις εφαρμόσουν στο σύνολό τους”.

Ο εκπρόσωπος της Morgan Stanley είπε επίσης ότι “η επέκταση ή μη της κρίσης στης ευρωζώνη θα εξαρτηθεί από την ουσιαστική εφαρμογή των δημοσιονομικών μέτρων που πρέπει να προχωρήσουν όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και την Ιταλία, την Ισπανία”.

“Η επιτυχής επέκταση του PSI είναι η μόνη λύση για να βοηθηθεί πραγματικά η Ελλάδα να καταστήσει το δημόσιο χρέος της βιώσιμο” είπε ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του IMF Min Zhu, απαντώντας σε ερώτηση του ανταποκριτή του ΣΚΑΪ, κατά τη διάρκεια του πάνελ του Economist.