Ουάσιγκτον.- Ιδιαίτερα κρίσιμες θεωρούνται οι επαναληπτικές εκλογές της 4ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Η αναμέτρηση, που έχει ήδη στοιχίσει 4 δισ. δολάρια στους υποψηφίους, κυρίως σε τηλεοπτικές δαπάνες αρνητικής διαφήμισης, θα αποφασίσουν ποιο από τα δύο κόμματα θα αποκτήσει τον έλεγχο της Γερουσίας, καθώς θα διεξαχθούν εκλογές για 36 θέσεις γερουσιαστών.

Την ίδια στιγμή, οι εκλογές θα αναδείξουν τη νέα σύνθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων, τους ενοίκους 36 κυβερνείων ισάριθμων πολιτειών και τα μέλη 45 πολιτειακών Κοινοβουλίων. Εκτός από την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού, όμως, οι επαναληπτικές εκλογές αποτελούν και βαρόμετρο της αμερικανικής κοινής γνώμης.

Οι Δημοκρατικοί δίνουν τη μάχη της ζωής τους στη Γερουσία, καθώς οι περισσότερες δημοσκοπήσεις τους φέρνουν να υστερούν κι αν το προβάδισμα των Ρεπουμπλικανών επιβεβαιωθεί και στις κάλπες την Τρίτη, μπορούν να δουν τους αντιπάλους τους στην πλειοψηφία, με 52-55 έδρες.      Η μάχη πάντως θα κριθεί σε 8 πολιτείες, όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη διαφορά των αντιπάλων στο περιθώριο του στατιστικού λάθους.

Πέραν των επιπτώσεων που θα έχει σε πολλά καίρια θέματα εσωτερικής πολιτικής (μεταναστευτικό, υγεία, διορισμοί αξιωματούχων και δικαστών), η αλλαγή πλειοψηφίας στη Γερουσία θα επιφέρει αλλαγές στις ηγεσίες των επιτροπών επιτροπές. Για την Ελληνοαμερικανική Κοινότητα, την Ελλάδα και την Κύπρο, απώλεια της πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στη Γερουσία θα σημάνει αντικατάσταση του πλέον ένθερμου φιλέλληνα στο Κογκρέσου, του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, Ρόμπερτ Μενέντεζ, από τον γερουσιαστή του Τενεσί Μπομπ Κόρκερ, ο οποίος μάλλον φιλικά διάκειται προς την Τουρκία.

Σε σχέση με την ομοσπονδιακή βουλή, ασφαλής θεωρείται η επανεκλογή όλων των Ελληνοαμερικανών βουλευτών, Κώστα Μπιλιράκης, Τζον Σαρμπάνη, Ντίνα Τάιτους και Νίκη Τσόγκα. Δύο ομογενείς διεκδικούν με το Δημοκρατικό Κόμμα βουλευτικές έδρες στο Τέξας, ο Νίκος Λέτσος στη 2^η περιφέρεια κι ο James Cargas στην 7^η περιφέρεια.

Δεν αναμένεται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα οι ομογενείς υποψήφιοι για το πολιτειακό Κογκρέσο στη Νέα Υόρκη.

ΟΡΓΗ ΨΗΦΟΦΟΡΩΝ

Πολλά ζητήματα, που απείλησαν να κυριαρχήσουν της εκλογικής επικαιρότητας, υποβαθμίστηκαν σταδιακά στη συλλογική συνείδηση. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν: η μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας, γνωστή ως «Ομπάμα-care», η αύξηση του αριθμού ανήλικων παράτυπων μεταναστών από τη Λατινική Αμερική, οι φυλετικές ταραχές στο Φέργκιουσον του Μιζούρι, οι αποκεφαλισμοί Αμερικανών υπηκόων από τζιχαντιστές και το πρώτο κρούσμα Εμπολα επί αμερικανικού εδάφους.

Μόνη σταθερά, η οργή σημαντικής μερίδας ψηφοφόρων με την πολιτική του προέδρου Ομπάμα. Ενδεικτικό υπήρξε το γεγονός ότι ο πρόεδρος απέφυγε συστηματικά κατά την προεκλογική εκστρατεία να εμφανιστεί στο πλευρό Δημοκρατικών υποψηφίων σε αμφίρροπες αναμετρήσεις, επιλέγοντας να μετακινηθεί μόνο για εκδηλώσεις σε περιοχές με βέβαιη Δημοκρατική πλειοψηφία.

Κάθε προεκλογική εκστρατεία απαιτεί από τον υποψήφιο να κοιτάξει τους ψηφοφόρους κατάματα, για να τους πει ψέματα. Η προεκλογική εκστρατεία για την αναμέτρηση αυτής της εβδομάδας στις ΗΠΑ περιείχε, όμως, περισσότερα ψεύδη από κάθε άλλη. Οι Ρεπουμπλικανοί, αν πιστέψουμε τις επιθέσεις των Δημοκρατικών εναντίον τους, αντιτίθενται στη νομοθετική κατοχύρωση της εισοδηματικής ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών εργαζομένων, επιδιώκουν να καταστήσουν παράνομη την άμβλωση και θέλουν να ευνοήσουν τη μεταστέγαση μεγάλων παραγωγικών μονάδων από τις ΗΠΑ σε χώρες του εξωτερικού.

Οι Δημοκρατικοί, σύμφωνα με τους Ρεπουμπλικανούς, στέκονται άπραγοι την ώρα που το «Ισλαμικό Κράτος» –πιθανώς αποτελούμενο από φορείς του ιού Εμπολα – ετοιμάζεται να διασχίσει τα νότια σύνορα των ΗΠΑ, ενώ και αυτοί ευνοούν τη μεταστέγαση αμερικανικών επιχειρήσεων σε κράτη με φθηνά εργατικά χέρια. Μόνο ένας οπαδός με παρωπίδες θα πίστευε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες. Δυστυχώς, όμως, οι φανατισμένοι κομματικοί οπαδοί είναι αυτοί που θα προσέλθουν την Τρίτη στις κάλπες. Σφυγμομέτρηση του ινστιτούτου Pew Research δείχνει ότι 73% των συντηρητικών Αμερικανών σκοπεύουν να ψηφίσουν στις 4 Νοεμβρίου, ενώ το ποσοστό αυτό στους αυτοαποκαλούμενους προοδευτικούς συμπατριώτες τους δεν υπερβαίνει το 58%. Μεταξύ των αναποφάσιστων, που ταλαντεύονται μεταξύ των δύο ιδεολογικών στρατοπέδων, μόλις 25% εκδηλώνει πρόθεση συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία.

Η δημοσκόπηση αυτή δείχνει τους λόγους που ωθούν τα δύο κόμματα να στραφούν στα ιδεολογικά άκρα, αναζητώντας ψήφους. Η στρατηγική τους αφορά έτσι λιγότερο την προσέλκυση αναποφάσιστων και περισσότερο τη συσπείρωση των οπαδών τους. Συχνά αυτό απαιτεί την προώθηση κινδυνολογικών σεναρίων καταστροφής, γύρω από τις προθέσεις των ιδεολογικών αντιπάλων. Την ίδια στιγμή, η παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα στον Λευκό Οίκο και η αναπόφευκτη τριβή της εξουσίας, που υπέστη το Δημοκρατικό Κόμμα, δηλούν ότι η ρεπουμπλικανική αντιπολίτευση θα εξασφαλίσει πλειοψηφία στη Γερουσία, διατηρώντας παράλληλα τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων.

Ο φαύλος κύκλος της πόλωσης και της αποξένωσης του εκλογικού σώματος στις ΗΠΑ αποδεικνύεται αυτοτροφοδοτούμενος. Καθώς οι τόνοι της συζήτησης ανεβαίνουν, οι μετριοπαθείς φωνές σιωπούν. Τα περισσότερα μέλη του Κογκρέσου φοβούνται περισσότερο ενδεχόμενο εσωκομματικό αντάρτικο, ικανό να τους αποκαθηλώσει από τις προκριματικές κιόλας εκλογές με κατηγορίες συμβιβαστικής στάσης, παρά την εκλογική αναμέτρηση εναντίον αντιπάλων του άλλου κόμματος. Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα χρειάζεται επείγουσα μεταρρύθμιση. Καθώς, όμως, είναι πολύ αργά για αλλαγές πριν από την Τρίτη, τον μεταρρυθμιστικό ρόλο πρέπει να αναλάβουν οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι, προσερχόμενοι μαζικά στις κάλπες.

Οι εκλογές της Τρίτης είναι κρίσιμες, καθώς αυτές θα αποφασίσουν τη σύνθεση του Κογκρέσου, πηγή της νομοθετικής εξουσίας στις ΗΠΑ, καθώς και τους ενοίκους 36 εκ των 50 κυβερνείων αμερικανικών πολιτειών. Ιδιαίτερα κρίσιμη πρέπει να θεωρηθεί η αναμέτρηση για όσους έχουν τα περισσότερα να χάσουν και των οποίων τα συμφέροντα αγνοούνται συστηματικά: τους κεντρώους Αμερικανούς, τους νέους και τα μέλη μειονοτήτων.

Πρέπει επίσης να μην ξεχνάμε ότι και οι ίδιοι οι πολιτικοί, όσο και να τον ασκούν για ψηφοθηρικούς λόγους, απεχθάνονται τον λαϊκισμό και την «ξύλινη» κομματική ρητορική, αναπολώντας τις παλιές, καλές ημέρες διακομματικής συνεργασίας, μόνης ικανής να παράγει κοινοβουλευτικό έργο. Αν λοιπόν οι μετριοπαθείς Αμερικανοί επιθυμούν να ασκήσουν επιρροή στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνησή τους φορολογεί, δαπανά, ρυθμίζει και πολεμά, οφείλουν να προσέλθουν στις κάλπες την Τρίτη.