Λευκωσία.- Των Ανδρέα Παράσχου, Μελανή Αντωνίου, Αντ. Αντωνίου

Ιδιαίτερα έντονος σε σχέση με τις αποφάσεις που έλαβε η Βουλή στην τελευταία της συνεδρία ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σε συνέντευξή του στην «Κ». Χαρακτηρίζει τις αποφάσεις που πάρθηκαν ως απόσπαση ψήφων εν γνώσει, διά ψευδών παραστάσεων και καλεί τα κόμματα να σοβαρευτούν.

Δηλώνει παράλληλα ότι σύντομα θα έρθει η ώρα για μειώσεις φόρων και ελαφρύνσεις, αλλά στοχευμένα και στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων.

Ως προς το Κυπριακό, τονίζει ότι το 2016 είναι στόχος, επισημαίνοντας πως ο χρόνος τρέχει εις βάρος και των δύο κοινοτήτων και συνεπώς θα πρέπει να αξιοποιηθεί η χημεία που έχουν με τον Μ. Ακιντζί και η πρόοδος που έχουν επιτύχει.

Ερ. Πώς σχολιάζετε όσα διαδραματίστηκαν στην τελευταία συνεδρία της Βουλής;

Απ. Αυτό που έγινε στην τελευταία συνεδρία της Βουλής είναι ουσιαστικά η μείωση της αξιοπιστίας των πολιτικών δυνάμεων. Όταν τα κόμματα εν γνώσει τους ψηφίζουν νομοσχέδια που είτε ο Πρόεδρος θα αναπέμψει είτε ο επηρεαζόμενος θα αντιδράσει νομικά, εγώ θα το χαρακτήριζα ως απόσπαση ψήφων διά ψευδών παραστάσεων. Δεν αποτελεί δικαίωση για τα λαϊκά στρώματα η ψήφιση μιας νομοθεσίας που δεν θα εφαρμοστεί ποτέ.

Ερ. Πιστεύετε πως αυτό έγινε για προεκλογικούς σκοπούς;

Απ. Υπάρχουν αρκετές νομοθεσίες που βρίσκονται στη Βουλή αρκετό καιρό και συζητήθηκαν σε κοινοβουλευτικές Επιτροπές, αλλά δεν έτυχαν προτεραιότητας. Αντίθετα, δόθηκε προτεραιότητα σε θέματα που θα υπηρετούσαν την άγρα ψήφων και μάλιστα ενώ υπήρχε η γνώση ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστούν. Κάποτε πρέπει να σοβαρευτούμε. Όταν μέσα από τις δημοσκοπήσεις βλέπουμε ότι το σύνολο όσων εμπιστεύονται τη Βουλή ανέρχεται σε μόλις 10-12%, πρέπει να προβληματιστούμε. Γι’ αυτό και στη δημοσιογραφική διάσκεψη εγώ είχα παραδεχθεί ότι το λάθος μου το 2013 ήταν οι τοποθετήσεις μου πως δεν θα αποδεχθούμε το «κούρεμα». Επειδή ακριβώς είχα αναχωρήσει για Βρυξέλλες αξιόπιστος και επέστρεψα αναξιόπιστος. Όταν βρέθηκα αντιμέτωπος με τις πραγματικότητες και τον κίνδυνο της κατάρρευσης της οικονομίας, δεν μπορούσα να παραμείνω δέσμιος μιας δέσμευσης που είχα δώσει όταν δεν γνώριζα τα πραγματικά δεδομένα.

Ερ. Είχατε μιλήσει για διακρατικά δάνεια, απειλήσατε τον τέως Πρόεδρο με αφορμή το ενδεχόμενο διακοπής του ELA προς τη Λαϊκή Τράπεζα. Τι ακριβώς δεν γνωρίζατε;

Απ. Δεν γνώριζα όλα τα δεδομένα. Δεν ήξερα ότι τα διαθέσιμα ρευστά του κράτους αρκούσαν μόνο για μερικές μέρες, ούτε τις ανάγκες για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Δεν γνώριζα ότι αντί διαπραγμάτευσης είχε προηγηθεί μη διαπραγμάτευση, ενώ έπρεπε να λάβω υπόψη και το γεγονός ότι κάθε μέρα που περνούσε μειώνονταν οι πιθανότητες να επιβιώσει το τραπεζικό σύστημα. Γι’ αυτό και παρόλο που υποχώρησα στη δέσμευσή μου, δέχθηκα κάτι που αν γινόταν αποδεκτό από τη Βουλή, όχι μόνο θα αποφεύγαμε την κατάρρευση της Λαϊκής, αλλά και το πρόγραμμα θα ήταν πολύ πιο σύντομο και ανώδυνο. Υπενθυμίζω πως η αρχική πρόταση της Κομισιόν μιλούσε για μία απομείωση ποσοστού επί όλων των καταθέσεων σε όλες τις τράπεζες.

Ερ. Ακόμα κι αν ψηφιζόταν αυτή η απόφαση, ήσασταν διατεθειμένος να αντισταθείτε στις πιέσεις που θα δεχόσασταν εκ των υστέρων από τους Ευρωπαίους;

Απ. Όπως θα θυμάστε, μερικές ώρες μετά από αυτήν την απόφαση, οι Ευρωπαίοι ήθελαν να την ακυρώσουν επειδή περιελάμβανε και τις εξασφαλισμένες καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Αν εγκρίναμε τη νομοθεσία την Κυριακή, τότε το βάρος θα ήταν πάνω τους (σ.σ. Ευρωπαίους) και θα πλήρωναν εκείνοι το λάθος. Η κατακραυγή θα ήταν πάνω στο Eurogroup. Αν περνούσε η νομοθεσία Κυριακή και όχι Τρίτη, όπως τελικά αποφάσισε η Βουλή, τότε και οι τράπεζες θα άνοιγαν κανονικά και το σφάλμα θα καλούνταν να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι. Δυστυχώς, δεν εισακούστηκα ούτε όταν συναντήθηκα με τους αρχηγούς των κομμάτων στη Βουλή ούτε μέσω του διαγγέλματος που είχα απευθύνει.

Εξαγγελίες όταν πρέπει

Ερ. Μετά από τις δύο δημοσιογραφικές διασκέψεις που παραθέσατε, δεχθήκατε κριτική ότι δεν έχετε πρόγραμμα για την μετα-μνημονίου εποχή.

Απ. Για να πάει καλά η οικονομία, σημαίνει πως υπάρχει πρόγραμμα. Ακόμα και χωρίς αναφορά στο τι θα πράξω, χωρίς εξαγγελίες, δέχθηκα κριτική ότι επρόκειτο για προεκλογική κίνηση. Δηλαδή, αν έκανα εξαγγελίες, τι θα μου έλεγαν;

Ερ. Άρα θα γίνουν εξαγγελίες μετά από τις εκλογές;

Απ. Εκεί και όπου πρέπει, βεβαίως θα γίνουν.

Ερ. Θεωρείτε πως η μείωση της θητείας και το κόστος των €30 εκατ. ετησίως αποτελούν προτεραιότητα σε ένα κράτος που αντιμετωπίζει τόσα άλλα προβλήματα;

Απ. Ο εκσυγχρονισμός της Εθνικής Φρουράς ήταν η προτεραιότητα. Θα έρθει η ώρα για τις ελαφρύνσεις και τις επιστροφές προς τους πολίτες, πάντα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του κράτους και με μέτρο. Θα συνεχίσουμε να πολιτευόμαστε με την ίδια σοβαρότητα για να επιτύχουμε επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων. Μπορεί να βγήκαμε από την κρίση, αλλά δεν επιλύσαμε όλα τα προβλήματα. Το σημαντικό είναι ότι ανακτήσαμε την αξιοπιστία μας ως κράτος, το τραπεζικό σύστημα βελτιώνεται και αυτό φαίνεται και από τις αξιολογήσεις των διεθνών οίκων. Υπάρχουν βέβαια και οι αστάθμητοι παράγοντες και γι’ αυτό λέω πως πρέπει να ακολουθήσουμε μία πολιτική που μπορεί να μην είναι αρεστή, ιδιαίτερα σε όσους αρέσκονται σε μαγικές λύσεις, αλλά θα είναι ωφέλιμη για το ευρύτερο σύνολο.

Ερ. Λέγοντας αυτά, σκοπεύετε να παραχωρήσετε αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους το 2017;

Απ. Το θέμα δεν είναι αν θα δοθούν αυξήσεις ή όχι. Το θέμα είναι ότι με το σχετικό νομοσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή απ’ εδώ και πέρα το μισθολόγιο θα συνδέεται με τα επίπεδα ανάπτυξης. Συνεπώς, αν οι υπάλληλοι εργάζονται και δημιουργούν, θα αμείβονται αναλόγως. Είμαι βέβαιος πως μετά από τις εκλογές, τα κόμματα μέσα από ένα διαφορετικό κλίμα θα εγκρίνουν τα νομοσχέδια. Είναι απαίτηση της κοινωνίας ο εκσυγχρονισμός του κράτους. Βάζει στις σωστές ράγες τη σχέση του δημόσιου τομέα με τους υπαλλήλους και ταυτόχρονα μέσω της αξιολόγησης ανταμείβονται οι ικανότεροι.

Ερ/ Πριν από μερικούς μήνες, μετά από συνάντηση με τη διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είχε δηλώσει ότι συμφωνήσατε να γίνουν αλλαγές σε σχέση με την εταιρική διακυβέρνηση της Τράπεζας. Υπήρξε κάποια εξέλιξη;

Απ. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και διοικήτριας για το συγκεκριμένο θέμα και θα υπάρξουν εξελίξεις.

Ερ. Υπάρχει και ένα πρόβλημα στη συνεργασία των κυπριακών τραπεζών με τις αμερικανικές για συναλλαγές σε δολάριο.

Απ. Βελτιώνεται το ζήτημα με τις ανταποκρίτριες τράπεζες για συναλλαγές σε δολάριο. Το αμερικανικό κράτος τηρεί θετική στάση και προσπαθούμε να επιλύσουμε το ζήτημα και με τις ίδιες τις τράπεζες.

Περί σκανδάλων

Ερ. Γιατί πιστεύετε πως το τελευταίο διάστημα τόσα πολλά σκάνδαλα βλέπουν το φως της δημοσιότητας;

Απ. Τα πλείστα σκάνδαλα ήταν γνωστά από το παρελθόν. Αυτό που έλειπε ήταν η αποφασιστικότητα. Και στο παρελθόν υπήρχε και γενικός εισαγγελέας και γενικός ελεγκτής που αποκάλυπταν σκάνδαλα. Αν δεν υπάρχει αποφασιστικότητα από την κυβέρνηση, δεν μπορούν να εξιχνιαστούν υποθέσεις. Τα σκάνδαλα κουκουλώνονταν από παρεμβάσεις στους ανακριτές. Πλέον δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε παρέμβαση στους ανακριτές. Υπάρχει η αποφασιστικότητα να καθαρίσει ο στάβλος του Αυγεία.

Ερ. Επικρίνεστε και για καθυστέρηση στη διαλεύκανση του τραπεζικού σκανδάλου.

Απ. Έχουμε κάνει πάρα πολλά για να βοηθήσουμε στην εξιχνίαση αυτών των υποθέσεων. Όμως το δαιδαλώδες σύστημα για να αποδειχθούν αυτά τα αδικήματα και η μη έγκαιρη συμβολή από τρίτα κράτη καθυστερούν την ολοκλήρωση των ερευνών. Η ανακριτική ομάδα έχει ενισχυθεί σημαντικά με 30 ανακριτές, τέσσερις εμπειρογνώμονες από διεθνείς οίκους, τέσσερις πρώην υπαλλήλους της Τράπεζας Κύπρου ειδικούς σε θέματα τραπεζών, με έναν ειδικό σε ηλεκτρονικά θέματα, ενώ αγοράστηκε και ειδικό λογισμικό, το οποίο στοίχισε στο κράτος €800.000. Ο γενικός εισαγγελέας κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό. Θέλω να πιστεύω πως το συντομότερο θα γίνει εφικτή η πλήρης διαλεύκανση σωρείας αδικημάτων που διερευνώνται.

Το 2016 είναι στόχος λύσης του Κυπριακού!

Ερ. Υπάρχει εντύπωση ότι οι συνομιλίες κινούνται με βραδείς ρυθμούς και επικαλύπτεται η στασιμότητα με αισιόδοξες δηλώσεις περί προόδου.

Απ. Το Κυπριακό δεν είναι θέμα εντυπώσεων. Είναι θέμα ουσίας. Από την ώρα που μπαίνεις σε έναν διάλογο, στόχος είναι η επίτευξη του επιδιωκομένου. Της λύσης. Οι σκοπιμότητες δεν υπηρετούν τον στόχο εξ ου και για πρώτη φορά στα 42 χρόνια έχουμε εκλογική αναμέτρηση χωρίς αναστολή συνομιλιών. Συνεπώς, εσφαλμένη εικόνα μπορεί εσκεμμένα να καλλιεργείται από κάποιους, καθώς διακρίνουν την αποφασιστικότητα των δύο ηγετών να προχωρήσουμε σε λύση, αντιμετωπίζοντας ουσιαστικά προβλήματα που διαχρονικά έχουν δημιουργηθεί, είτε λόγω θέσεων είτε και εκ των πραγμάτων.

Ερ. Και πως επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο;

Απ. Προσπαθούμε μέσα από την εμπιστοσύνη που έχει οικοδομηθεί να κατανοήσουμε τα προβλήματα της άλλης πλευράς και τρόπους που να ανταποκρίνονται σε αυτά, αλλά να μην παραβλάπτουν την άλλη κοινότητα κι εδώ είναι που υπάρχουν κάποια προβλήματα. Όμως υπήρξε και πρόοδος και οι συνομιλίες διεξάγονται σε κλίμα αλληλοκατανόησης.

Ερ. Υπάρχει, δηλαδή, ακόμα η χημεία μεταξύ των δύο Λεμεσιανών;

Απ. Ναι, υπάρχει όσο και αν θέλουν κάποιοι να το αμφισβητούν κι όσο και αν διαφωνούμε με τον Μουσταφά Ακιντζί σε κάποια θέματα.

Ερ. Εν τοιαύτη περιπτώσει, πώς λειτουργεί η μεταξύ σας χημεία;

Απ. Όταν λέω διαφωνούμε, εννοώ στον τρόπο αντίληψης κάποιων προβλημάτων ή έκφρασης φοβιών, που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πλέον, καθότι η Κύπρος είναι πλήρες μέλος της Ε.Ε. Σημασία, όμως, έχει ότι οι συνομιλίες διεξάγονται σε κλίμα ειλικρινούς προσπάθειας άρσης των δυσκολιών.

Ερ. Για να κατανοήσουμε καλύτερα, σε ποιες δυσκολίες αναφέρεστε;

Απ. Από τα κεφάλαια που συζητούνται, οι περισσότερες εστιάζονται στο περιουσιακό. Υπάρχουν βεβαίως και θέματα εκτελεστικής εξουσίας, χωρίς να μπορώ να πω ποια θα είναι τα προβλήματα που θα συναντήσουμε στα θέματα εδαφικών αναπροσαρμογών και εγγυήσεων.

Ερ. Εσχάτως, είχαν εγερθεί δύο ζητήματα, το πρώτο, με το οικονομικό πρωτόκολλο και, το δεύτερο, με τις «πολιτογραφήσεις» 26.000 εποίκων.

Απ. Για το θέμα των «πολιτογραφήσεων», η δήλωση του κ. Ακιντζί μετά από την τελευταία μας συνάντηση ήταν σαφέστατη και συνεπώς δεν εγείρεται ανάλογο θέμα. Το θέμα του «οικονομικού πρωτοκόλλου» οπωσδήποτε μας απασχολεί καθώς είναι και θέμα επιβίωσης των Τ/κ. Μία λύση του Κυπριακού θα είναι και η μόνη εγγύηση για να τερματιστεί το καθεστώς, που καθιστά την τ/κ κοινότητα εξαρτώμενη της Άγκυρας.

Ερ. Μετά από τις δύο τελευταίες συναντήσεις με τον κ. Ακιντζί, μιλήσατε για πρόοδο και συγκλίσεις. Διαπιστώνετε διαφοροποίηση της τουρκικής πλευράς;

Απ. Διαπιστώνω αποφασιστικότητα. Αναγνωρίζουμε όλοι ότι ο χρόνος τρέχει εις βάρος και των δύο κοινοτήτων και συνεπώς θα πρέπει να αξιοποιήσουμε το μεταξύ μας καλό κλίμα για να δώσουμε λύσεις.

Ερ. Το 2016 είναι στόχος λύσης;

Απ. Το 2016 είναι στόχος λύσης!

Ερ. Όταν λέτε ότι διαπιστώνετε αποφασιστικότητα, αυτό είναι που ερμηνεύετε και ως σύγκλιση;

Απ. Άλλο η σύγκλιση, άλλο το κλίμα που δημιουργείται μέσα από έναν ανοικτό διάλογο πλέον σε θέματα που προηγουμένως εθεωρούντο π.χ. κόκκινες γραμμές.

Ερ. Σε αυτά εμπίπτουν και ζητήματα εδαφικού, καθώς συνδέεται άρρηκτα με το περιουσιακό;

Απ. Συζητούνται προς διευκρίνιση κάποια εκ των κριτηρίων, έτσι ώστε κατά το δυνατόν οι λύσεις να συνάδουν με το δικαίωμα του ιδιοκτήτη και τους τρόπους θεραπειών που θα προσφερθούν στον ιδιοκτήτη.

Ερ. Γενικότερα, υπάρχει η αντίληψη ότι ο κ. Ερντογάν αποτελεί αστάθμητο παράγοντα. Προκύπτει αυτό στις διαπραγματεύσεις;

Απ. Αυτό που χρειάζεται από πλευράς Τουρκίας είναι, πέρα από τη ρητορική, να υπάρξει και έμπρακτη στήριξη στις συνομιλίες και ενθάρρυνση προς τον κ. Ακιντζί για να ξεπεραστούν συγκεκριμένα προβλήματα.

Ερ. Όταν ο κ. Ακιντζί δήλωσε εσχάτως ότι δεν θα γίνουν κινήσεις που να διαταράξουν την προοπτική της λύσης, αυτό ήταν και μήνυμα προς εσάς για τα θέματα φυσικού αερίου;

Απ. Όχι. Τα θέματα των κυριαρχικών δικαιωμάτων του κράτους δεν τίθενται στο τραπέζι των συζητήσεων. Ενασκούνται όπως θα έπρεπε να ενασκηθούν.

Ερ. Θα υπάρξει λύση πριν να μπούμε στο κρίσιμο ζήτημα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου;

Απ. Θέλω να ελπίζω πως ναι.

Ερ. Να αντιληφθούμε ότι πλέον οι λεπτομέρειες στις συνομιλίες καθίστανται τόσο σημαντικές που χρειάζονται και εξειδικευμένη γνώση;

Απ. Χωρίς αμφιβολία. Γι’ αυτό και υπάρχει βραδύτητα. Στόχος είναι να μην υπάρξουν ούτε εποικοδομητικές ασάφειες ούτε κενά που να δημιουργούν προβλήματα την επομένη της λύσης. Θέλουμε να είμαστε ακριβείς στη διατύπωση, προς αποφυγή παρερμηνειών ή διπλών ερμηνειών. Έχουμε γνωματεύσεις από διεθνείς οίκους στα πλείστα των θεμάτων, αλλά με την εντατικοποίηση των συνομιλιών θα υπάρξει και ενίσχυση της διαπραγματευτικής ομάδας, του Προέδρου και της συμβουλευτικής ομάδας, με υπηρεσίες διεθνώς αναγνωρισμένων οίκων.

Ερ. Αν ο κ. Μαυρογιάννης τελικά εκλεγεί, θα δούμε τεχνοκράτη να τον αντικαθιστά ή πολιτικό πρόσωπο;

Απ. Μπορεί να είναι συνδυασμός. Πολιτικός με τεχνοκρατική γνώση.

Ερ. Επί των ημερών σας τελειώνει ο θεσμός του Εθνικού Συμβουλίου (Ε.Σ.);

Απ. Όχι, δεν τελειώνει. Αυτό, όμως, που με προβληματίζει είναι πώς θα λειτουργεί πλέον. Θα επεξεργαστώ και μετά από τις εκλογές θα υποβάλω στον κάθε αρχηγό κοινοβουλευτικού κόμματος τους όρους κάτω από τους οποίους η συμμετοχή θα είναι επιτρεπτή.

Ερ. Προκύπτει και από τις μετρήσεις ότι η αξιοπιστία του Ε.Σ. είναι πολύ χαμηλή. Σας ανησυχεί;

Απ. Βεβαίως. Με ανησυχεί συχνά το επίπεδο της σοβαρότητας συζητήσεων ή και θέσεων που εκφράζονται. Ιδιαίτερα, όμως, δημοσιοποιήσεων για θέσεις είτε που οι ίδιοι εκφράζουν συμμετέχοντας είτε αποκαλύπτοντας θέσεις άλλων που καθιστούν τον ελεύθερο διάλογο αδύνατο. Δεν μπορεί ο καθένας να χρησιμοποιεί το Ε.Σ. για να λέει ότι έχει υποχρέωση να αποκαλύπτει έγγραφά του.

*** Από την εφημερίδα της Κύπρου «Καθημερινή της Κυριακής»