Ηνωμένα Έθνη.- Του Αποστόλη Ζουπανιώτη

Τις πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ελλάδα για την υποστήριξη των γυναικών που βρίσκονται αντιμέτωπες με ζητήματα ενδοοικογενειακής βίας, παρουσίασε η υφυπουργός Εσωτερικών με αρμοδιότητα τα θέματα Ισότητας Φύλων, Μαρίνα Χρυσοβελώνη, σε παρέμβασή της σε εκδήλωση που διοργάνωσε στην έδρα του ΟΗΕ, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας.

Θέμα της εκδήλωσης – με συνδιοργανωτή το Τμήμα Εγκλήματος κατά των Γυναικών της Αμερικανικής Εταιρείας Εγκληματολογίας – ήταν «Η Ασφάλεια των Γυναικών: Η δικαστική διαμεσολάβηση στην ελληνική νομοθεσία για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας». Ενώ η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο των εργασιών της 63ης Συνόδου της Επιτροπής για το Καθεστώς των Γυναικών, που διεξάγονται από τις 11-22 Μαρτίου στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, με την κ. Χρυσοβελώνη να ηγείται της ελληνικής αντιπροσωπείας.

Ανοίγοντας την εκδήλωση η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβυς Μαρία Θεοφίλη, αναφέρθηκε εν συντομία σε ορισμένα από τα σημαντικά βήματα που έχουν αναληφθεί για τη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στη δικαιοσύνη.

Η υφυπουργός Εσωτερικών έδωσε το πλαίσιο των πολιτικών ισότητας των φύλων στην Ελλάδα, με τη δημιουργία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας το 1981, αλλά και τις σχετικές συνταγματικές πρόνοιες του άρθρου 116 παρ. 2, όπου «αναγνωρίζεται η αναγκαιότητα λήψης μέτρων από την πολιτεία για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας ανδρών και γυναικών».

Η κ. Χρυσοβελώνη χαρακτήρισε το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών «συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και «εμπόδιο σε κάθε προσπάθεια για ανάπτυξη, ειρήνη και ισότητα των φύλων σε όλες τις κοινωνίες.

Σημείωσε πως μόνο στην Ευρώπη το 1/3 των γυναικών έχουν πέσει θύματα βίας (κυρίως φυσικής και σεξουαλικής) σε κάποια στιγμή της ζωής τους, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι υποθέσεις βίας εναντίον των γυναικών ξεπερνούν σε ποσοστό το 35% του γυναικείου πληθυσμού παγκοσμίως.

Η υφυπουργός ανέφερε ότι στην Ελλάδα, η πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών αποτελεί παραδοσιακή την υψηλή προτεραιότητα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας.

«Στο παρόν σχέδιο δράσης για την ισότητα των φύλων 2016-2020 έχουμε ενσωματώσει το προηγούμενο συνολικό και συνεκτικό ‘Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης και Καταπολέμησης Βίας κατά των Γυναικών» που εφαρμόζεται από το 2010», είπε η κ. Χρυσοβελώνη, σημειώνοντας ότι το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ και περιλαμβάνει δίκτυο 62 δομών. Μεταξύ άλλων:

• δίγλωσση τηλεφωνική γραμμή SOS (15900) διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε 24ωρη βάση 365 μέρες το χρόνο.
• 40 συμβουλευτικά κέντρα και 21 καταλύματα σ’ όλη την Ελλάδα, όπου προσφέρονται δωρεάν υπηρεσίες (ψυχολογική υποστήριξη, νομικές και εργασιακές συμβουλές, φιλοξενία έκτακτης ανάγκης και νομική βοήθεια σε συνεργασία με τοπικούς δικηγορικούς συλλόγους.

Παράλληλα πραγματοποιούνται ενημερωτικές εκστρατείες διαφώτισης, με σεμινάρια, διασκέψεις και διανομή ενημερωτικού υλικού σε αρκετές γλώσσες. Από την έναρξη του προγράμματος, είπε η κ. Χρυσοβελώνη, 25.000 γυναίκες εξυπηρετήθηκαν σε Συμβουλευτικά Κέντρα και περίπου 1.500 γυναίκες και παιδιά βρήκαν καταφύγιο. Η τάση στην τελευταία πενταετία, είναι αυξητική, με εξαίρεση το 2018 όπου σημειώθηκε μικρή μείωση.

Η υφυπουργός Εσωτερικών αναφερόμενη στο νομοθετικό πλαίσιο της αντιμετώπισης της βίας, σημείωσε δύο κρίσιμα ζητήματα.

Πρώτον, την κύρωση από την Ελλάδα ως εθνικού νόμου, της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης, για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Και δεύτερον, το νομοσχέδιο για την Ουσιαστική Ισότητα Φύλων και την καταπολέμησης της βίας λόγω φύλου, που είναι έτοιμο να κατατεθεί στη Βουλή των Ελλήνων και να καταστεί νόμος του κράτους.

«Είναι η πρώτη προσπάθεια στην Ελλάδα σύνταξης οριζοντίου νόμου, που στοχεύει στη δημιουργία όλα αυτών των συνθηκών που θα οδηγήσουν στην επίτευξη ουσιαστικής ισότητας φύλων και την εξάλειψη των αντίστοιχων ανισοτήτων σε όλους τους τομείς της δημόσιας, κοινωνικής και οικονομικής ζωής», πρόσθεσε η . Χρυσοβελώνη.

Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου – Βασιλοπούλου ανέπτυξε το πώς λειτουργεί στην Ελλάδα θέμα της Δικαστικής Διαμεσολάβησης στο πλαίσιο της νομοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία. Ο στόχος της είναι η επανόρθωση από τους δράστες της βλάβης, η κατανόηση αυτού που έκαναν, η συμφιλίωση με το θύμα αλλά και η επανένταξη του δράστη.

Ταυτόχρονα ανέπτυξε τις προϋποθέσεις που τίθενται στον δράστη, όπως η υπόσχεση μη επανάληψης, η παρακολούθηση από μέρους του ειδικής θεραπείας κ.α.

Η καθηγήτρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, Σεβαστή Χατζηφωτίου, έκανε μία ιστορική αναδρομή στην αντιμετώπιση του θέματος της ενδοοικογενειακής βίας και το πώς εφαρμόζεται η σχετική νομοθεσία που εγκρίθηκε το 2006 και τροποποιήθηκε το 2018.

Η επικεφαλής του τμήματος Γυναικών του ΟΗΕ κατά της βίας στις γυναίκες, Καλλιόπη Μαγείρου, παρέθεσε ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι μεγάλο μέρος των γυναικών πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Σημείωσε ότι το φαινόμενο αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί σε μία μόνη αιτία, ωστόσο οι ρίζες του βρίσκονται στην «συστημική ανισότητα των φύλων».

Αναφέρθηκε στην εξέλιξη της νομικής αντιμετώπισης της βίας κατά των γυναικών στις διάφορες χώρες, από μερικές χώρες στη δεκαετία του ’90 στο 76% όλων των χωρών μετά το 2000, ωστόσο, παραμένει μεγάλη πρόκληση η εφαρμογή στην πράξη αυτών των νομοθεσιών, σε αρκετές από τις χώρες που τις έχουν εγκρίνει.

Μία ακόμη μεγάλη πρόκληση είναι ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών καταγγέλλει τα περιστατικά βίας κι ακόμη μικρότερο το πράττει προς τις αστυνομικές αρχές.

Παρέμβαση επίσης έκανε η ψυχολόγος – ερευνήτρια Ελένη Φώτου.

Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Δρ. Sheetal Ranjan, επικεφαλής του Τμήματος Εγκλήματος κατά των Γυναικών της Αμερικανικής Εταιρείας Εγκληματολογίας.

Σήμερα η κ. Χρυσοβελώνη θα λάβει μέρος και θα μιλήσει στη Γενική Συζήτηση της 63ης Συνόδου της Επιτροπής για το Καθεστώς των Γυναικών, στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε.