Νέα Υόρκη.- Του Αποστόλη Ζουπανιώτη

Ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στη διάρρηξη βρίσκονται οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις, καθώς υπό την πίεση του αμερικανικού Κογκρέσου που απειλεί με κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, ο νέος υπουργός Εξωτερικών,. Μάικ Πομπέο προειδοποίησε τον ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι η Ουάσινγκτον “ανησυχεί σοβαρά” για την απόφαση της Άγκυρας να αγοράσει τα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400.

Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της συνόδου των Υπουργών Εξωτερικών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ.

“Ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε τη σοβαρότητα των ανησυχιών των ΗΠΑ  αν προχωρήσουν με την αγορά. Ζήτησε από τον Τσαβούσογλου να σκεφθεί σοβαρά τα διαλειτουργικά συστήματα του ΝΑΤΟ», είπε ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος στους δημοσιογράφους,  μετά τη συνάντηση Πομπέο – Τσαβούσογλου

Στην συνομιλία του με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, ο Μάικ Πομπέο εξέφρασε επίσης ανησυχίες για τη συνεχιζόμενη κράτηση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, ο οποίος παραμένει σε τουρκικές φυλακές από τον Δεκέμβριο του 2016, αλλά και για άλλους Αμερικανούς κρατούμενους.

Τέλος συζητήθηκε και το θέμα των Κούρδων της Συρίας. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, οι δύο υπουργοί συμφώνησαν σε οδικό χάρτη για το Μέμπιτς. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου φέρεται να δήλωσε έπειτα από τη συνάντησή του με τον Μάικ Πομπέο είπε πως “εάν εφαρμοστεί ο οδικός χάρτης θα αποχωρήσει το YPG από το Μένμπιτς”. Ωστόσο, ανέφερε ότι σε περίπτωση που δεν αποχωρήσει, η Τουρκία θα κάνει βήμα και θα παρέμβει, όπως έκανε στο Άφριν.

Επίσης, δήλωσε ότι το μοντέλο Μέμπιτς θα εφαρμοστεί και για τις άλλες περιοχές της Συρίας και ιδιαίτερα ανατολικά του Ευφράτη. “Με αυτό τον τρόπο θα κάνουμε ένα βήμα μαζί με τις ΗΠΑ στο θέμα στο οποίο υπάρχει ένταση στις σχέσεις μας”, ανέφερε.

Ο κ.Τσαβούσογλου είπε ακόμη ότι η Τουρκία θα αξιολογήσει τις καλές προτάσεις στο θέμα των Patriot και των άλλων αντιπυραυλικών συστημάτων.

Για τους S400 είπε ότι η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί.

ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΟ ΚΟΓΚΡΕΣΟ

Τρία μέλη της αμερικανικής γερουσίας και από τα δύο κόμματα, παρουσίασαν την Πέμπτη νομοσχέδιο, με στόχο την παρεμπόδιση της μεταφοράς στην Τουρκία, των προηγμένης τεχνολογίας μαχητικών F-35 της  Lockheed Martin. Το νομοσχέδιο επίσης εμποδίζει τον ρόλο της Τουρκίας ως σταθμό συντήρησης για το αεροσκάφος. Ως γνωστόν, στο πλαίσιο του πολυεθνικού προγράμματος Joint Strike Fighter υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η Τουρκία αναμενόταν να αγοράσει περισσότερα από 100 αεροσκάφη F-35. Ανάλογο νομοσχέδιο πρόκειται να παρουσιαστεί και στην αμερικανική βουλή, όπου με πρωτοβουλία του βουλευτή Τζον Σαρμπάνη προωθείται παράλληλα και επιστολή για τις απειλές της Τουρκίας.

Oι ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές Τζέιμς Λάνκφορντ και Τομ Τίλις και η δημοκρατική Τζιν Σαχίν που συνυπογράφουν το νομοσχέδιο, εκφράζουν την ανησυχία τους γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν ακολουθεί μία επικίνδυνη πορεία διακυβέρνησης, αψηφώντας το κράτος δικαίου, σε σχέση με τη φυλάκιση του πάστορα Μπράνσον, ενώ παράλληλα θέτουν και το ζήτημα της προμήθειας ρωσικών αντιαεροπορικών πυραύλων S-400.

Στις 20 Απριλίου, ο γερουσιαστής Λάκφορντ και ακόμη 65 συνάδελφοί του στη Γερουσία είχαν στείλει επιστολή στον πρόεδρο Ερντογάν, απαιτώντας την απελευθέρωση του πάστορα Άντριου Μπράνσον.

Τον περασμένο μήνα, το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) και η Εθνική Αρμενική Επιτροπή ΗΠΑ, ξεκίνησαν από κοινού εκστρατεία ζητώντας από τα μέλη του Κογκρέσου να παρεμποδίσουν την πώληση F-35 στην Τουρκία.

«Οι ατομικές ελευθερίες μειώνονται ολοένα και περισσότερο, καθώς ο Ερντογάν εδραιώνει την εξουσία για τον εαυτό του και οι στρατηγικές αποφάσεις της Τουρκίας δυστυχώς βρίσκονται ολοένα και περισσότερο μη ευθυγραμμισμένες και ορισμένες φορές σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ», αναφέρει σε δήλωσή του ο γερουσιαστής Λάκφορντ.

«Αυτοί οι παράγοντες, συνεχίζει, καθιστούν τη μεταφορά ευαίσθητης τεχνολογίας των F-35 και τις δυνατότητες τους στο καθεστώς του Ερντογάν ολοένα και πιο επικίνδυνες. Επιπλέον, η τουρκική κυβέρνηση συνεχίζει να κινείται πλησιέστερα προς τη Ρωσία, ενώ κρατάει στη φυλακισμένο έναν αθώο αμερικανικό πάστορα, τον Αντριου Μπράνσον, για να τον χρησιμοποιεί ως πιόνι σε πολιτικές διαπραγματεύσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανταμείβουν την ομηρία αμερικανών πολιτών. Αντ’ αυτού, παρόμοια η ενέργεια θα αντιμετωπιστεί με το είδος των κυρώσεων που θα ενεργοποιήσει αυτό το νομοσχέδιο», πρόσθεσε.

«Δεδομένης της σταθερής δέσμευσής μου για το ΝΑΤΟ και τη διατλαντική συμμαχία, με λύπη διαπιστώνω πως η σχέση μας με την Τουρκία έχει φθάσει σε ένα σημείο όπου πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο επιδείνωσης των αμυντικών και επιχειρηματικών δεσμών, προκειμένου να απελευθερωθούν αμερικανοί όμηροι που κρατούνται στην Τουρκία», δήλωσε η γερουσιαστής Τζιν Σαχίν.

«Η επιλογή του Τούρκου προέδρου Ερντογάν να πάρει όμηρους και να φυλακίσει αθώους Αμερικανούς, για να προσπαθήσει να αποκτήσει πλεονέκτημα έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ανήκουστη και παράνομη. Ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του πρέπει να συμμορφωθούν με το κράτος δικαίου στην ίδια τη χώρα του και στο εξωτερικό και να απελευθερώσουν τον πάστορα Άντριου Μπράνσον και άλλους Αμερικανούς οι οποίοι κρατούνται παράνομα στην Τουρκία. Πρέπει επίσης να τερματιστεί αμέσως η παρενόχληση και η κράτηση του τοπικά απασχολούμενου προσωπικού στην διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ. Μέχρι να συμβεί αυτό, θα συνεχίσω μαζί με τους γερουσιαστές Λάκφορντ και Τίλλις να ζητούμε τιμωρητική δράση, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης της μεταφοράς των F-35».

Σε δήλωσή του, ο γερουσιαστής Τίλλις αναφέρει ότι η Αμερική δεν πρόκειται να ξεχάσει τον Άντριου Μπράνσον και τους άλλους Αμερικανούς που φυλακίζονται αδίκως από την τουρκική κυβέρνηση.

«Η Τουρκία είναι από καιρό ζωτική σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και η Αμερική κατανοεί τις μοναδικές απειλές εθνικής ασφάλειας που αντιμετωπίζει. Ωστόσο, η άρνηση των δικαιωμάτων των νομοταγών Αμερικανών υπονομεύει τη σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας. Η κυβέρνηση του Ερντογάν θα πρέπει να καταλάβει ότι το Κογκρέσο θα προωθήσει μέτρα για την προστασία των συμφερόντων των αμερικανών πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής της μεταφοράς αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία ».

Πέραν της παράνομης κράτησης αμερικανών υπηκόων, το νομοσχέδιο εμποδίζει τη μεταφορά F-35 στην Τουρκία, εκτός κι αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ πιστοποιήσει εγγράφως στο Κογκρέσο πως «η κυβέρνηση της Τουρκίας δεν κάνει βήματα για να υποβαθμίσει τη διαλειτουργικότητα του ΝΆΤΟ, δεν εκθέτει συστήματα του ΝΑΤΟ σε εχθρικές δυνάμεις, δεν υποβαθμίζει την γενική ασφάλεια των κρατών μελών του ΝΑΤΟ και δεν επιδιώκει να προμηθευτεί αμυντικό υλικό από ξένη χώρα, στην οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ».