Αθήνα

Συζήτηση με τίτλο «Τι συμβαίνει όταν ο Καβάφης μπαίνει στο μετρό» είναι η επόμενη δράση του Ιδρύματος Ωνάση για την ανάδειξη του αρχείου Καβάφη και θα πραγματοποιηθεί στις 4 Νοεμβρίου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

«Το Αρχείο είναι ανοιχτό στην έρευνα, επειδή είναι ανοιχτό το ίδιο το έργο του Καβάφη. Η ποίησή του προκαλεί ιδιαίτερα ευρύ στοχασμό» τόνισε σήμερα, στην παρουσίαση των δράσεων της καμπάνιας για το αρχείο Καβάφη, ο ακαδημαϊκός σύμβουλος του αρχείου, ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Αναστάσιος – Ιωάννης Μεταξάς.

Έως το τέλος της χρονιάς και μέσα στην επόμενη θα αναπτυχθούν συνολικά 19 δράσεις με ποικίλες προσεγγίσεις στο έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη. Από συνέδριο και συζητήσεις εντός και εκτός ελληνικών συνόρων για την ιδιαιτερότητα, τον πλούτο αλλά και τη νέα πολιτική ανοιχτής προσβασιμότητας σε μελετητές και κοινό, που στοχεύει να καθιερώσει το Ίδρυμα Ωνάση, με το αρχείο Καβάφη, μέχρι εικαστικό διάλογο σύγχρονων καλλιτεχνών με το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή, στην Ακαδημία Πλάτωνος, και έκθεση αρχαίας γλυπτικής στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, με τον αέρα της αίσθησης που αποπνέει το καβαφικό έργο. Επιπλέον, οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα σε γυμνάσια και λύκεια (προς το παρόν Αμπελοκήπων, Κουκακίου, Υμηττού, Κυψέλης, Νίκαιας), στο πλαίσιο των οποίων μαθητές θα μάθουν τον Καβάφη μέσα από μουσική χιπ χοπ και κόμικς. Κι ακόμα, μονόλεπτα μουσικά θέματα εμπνευσμένα από το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή, έως και έκδοση ποιημάτων του σε γραφή Braille, συμπεριλαμβάνονται στις εκδηλώσεις του Ιδρύματος Ωνάση, στο οποίο ανήκει το αρχείο Καβάφη.

Στόχος του Ιδρύματος Ωνάση είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρό του, Αντώνη Παπαδημητρίου, «η προστασία του υλικού που αποτελεί το αρχείο Καβάφη, η δημιουργία συνθηκών ευχερούς πρόσβασης για μελετητές και κοινό, η διάδοση του καβαφικού έργου και η υποστήριξη του διεθνούς χαρακτήρα της ποίησης και της προσωπικότητας του Κ. Π. Καβάφη».

Ο κ. Παπαδημητρίου ανακοίνωσε ότι το αρχείο πρόκειται να στεγαστεί σε ειδικά σχεδιασμένο χώρο τον οποίο θα μπορούν να επισκέπτονται ερευνητές και ενδιαφερόμενοι και θα λειτουργεί με τέτοιον τρόπο «ώστε να αποτρέπεται η οποιαδήποτε περίπτωση αποκλειστικής χρήσης του».

Στο αρχείο Καβάφη δεν υπάρχουν πρόεδροι και υποπρόεδροι, είπε ο κ. Παπαδημητρίου, παρουσιάζοντας τον ακαδημαϊκό σύμβουλο του αρχείου, Α.Ι. Μεταξά, τον project manager Θοδωρή Χιώτη και την Αφροδίτη Παναγιωτάκου, στον σχεδιασμό δράσεων του αρχείου.

Η πρώτη δράση του Ιδρύματος Ωνάση, με αποσπάσματα της καβαφικής ποίησης που ανήρτησε σε μέσα μεταφοράς βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση μάλιστα ερωτήθη και για το επίμαχο απόσπασμα «είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία», που είχε αναρτηθεί στα πλαίσια της καμπάνιας του αρχείου Καβάφη, προκαλώντας αντιδράσεις, απόσπασμα το οποίο τελικά συμπληρώθηκε με το «να μη βιαζόμεθα, επικίνδυνον πράγμα η βία».

«Δεν θεωρούμε ότι παραποιήθηκε ο στίχος, το νόημα του Καβάφη» απάντησε ο κ. Παπαδημητρίου και πρόσθεσε: «Όλοι μας απορήσαμε για την αντίδραση και θεωρούμε αδικαιολόγητη την ευαισθησία που επέδειξε μερίδα πολιτικού κόμματος, του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπήρξε πρόθεση να στοχοποιήσουμε κάποιο κόμμα. Θέλαμε να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον ενός ευρύτερου κοινού, να δείξουμε στον μέσο πολίτη ότι υπάρχει ένας άλλος Καβάφης, που αφορά όλους μας. Υπήρξε η παρανόηση και μέσα σε 48 ώρες προσθέσαμε έναν ακόμα στίχο».

Ακολουθούν αναλυτικά οι δράσεις του αρχείου Καβάφη:

Εικαστικοί Διάλογοι:

Ο Καβάφης εκτός των Τειχών

Οι Εικαστικοί Διάλογοι «γκρεμίζουν τα τείχη» και μεταμορφώνουν το Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος σε ιδανικό εκθεσιακό χώρο για έργα εμπνευσμένα από τον Κ.Π. Καβάφη. Ένας περίπατος γίνεται ταξίδι ανάμεσα σε έργα σύγχρονων Ελλήνων και ξένων εικαστικών. Έργα νέα και πρωτότυπα που δημιουργήθηκαν μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών (προβολές βίντεο, ηλεκτρονικών εικόνων ή φωτογραφιών, animation κ.λπ.) παρουσιάζονται μέσα σε ειδικές αρχιτεκτονικές κατασκευές, οι οποίες γίνονται πυξίδα για μια αλλιώτικη διαδρομή.

Επιμέλεια: Μαριλένα B. Καρρά

Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος

Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2013

Εγκατάσταση των

Μedea Εlectronique

Με αφορμή το ποίημα «Μονοτονία» του Κ.Π. Καβάφη, η καλλιτεχνική ομάδα Μedea Εlectrοnique υλοποιεί το οπτικοακουστικό γλυπτό / installation «Μονοτονία», το οποίο θα παρουσιαστεί στη Στέγη από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο του 2014. Στο έργο, η ομάδα διερευνά τις «μονότονες σκέψεις», οι οποίες καθορίζουν την καθημερινότητά μας. Σύμφωνα με τους Μedea Εlectrοnique, οι πλαστές ψευδαισθήσεις υλικών στόχων, οδηγούν σε έναν κύκλο γεγονότων που δημιουργούν ένα μονότονο μοτίβο ζωής. Στόχος του έργου είναι να παροτρύνει τον κάθε θεατή ξεχωριστά να συνδέσει πολλαπλές στιγμές της καθημερινότητάς του, χρησιμοποιώντας ήχους και εικόνες που κινούνται σε ένα φαινομενικά μονότονο κύκλο, με σκοπό τη δημιουργία μιας ατομικής διαδρομής.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Απρίλιος – Ιούνιος 2014

«Όσο μπορείς»

Tαινία μικρού μήκους

Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Αθηνών

Στο Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Αθηνών, ένας μαθητής από τη Συρία επιχειρεί να διαβάσει φωναχτά μέσα στην αίθουσα το «Όσο μπορείς» του Κ. Π. Καβάφη. Μια αλληγορική ιστορία για το ταξίδι του κάθε ανθρώπου μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή. Με αφορμή στο «Όσο μπορείς» του Αλεξανδρινού ποιητή, ο Γρηγόρης Ρέντης (σκηνοθεσία) και η παιδοψυχίατρος / σκηνοθέτης και επικεφαλής της Εφηβικής Σκηνής της Στέγης, Σοφία Βγενοπούλου (σενάριο), γύρισαν μια ταινία μικρού μήκους, η οποία συγκινεί με το μήνυμά της.

Το έργο του Κ. Π. Καβάφη για άλλη μια φορά υπερπηδά τα στεγανά του ελλαδικού πολιτισμικού χώρου, καθώς ενώνει τα διακριτά μέλη της τάξης σε ένα κοινωνικό σύνολο, το οποίο χαρακτηρίζεται από πραγματική αλληλεγγύη.

H ταινία θα είναι διαθέσιμη στους ιστότοπους http://www.onassis.gr και http://www.sgt.gr, ενώ θα προβληθεί σε σχολεία σε όλη τη χώρα και σεκινηματογραφικές αίθουσες.

Έκδοση Καβάφη

σε Braille

To Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση σε συνεργασία με το Κέντρο Αποκατάστασης και Εκπαίδευσης Τυφλών (ΚΕΑΤ) προχώρησαν στην έκδοση ποιημάτων του Κ. Π. Καβάφη σε γραφή Braille. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η δημιουργία μιας έκδοσης αναφοράς η οποία θα χαράξει το δρόμο για ανάλογες πρωτοβουλίες. Η κίνηση αυτή έρχεται να αναπληρώσει σε μερικό βαθμό την έλλειψηβιβλίων ποίησης για μη βλέποντες. Τα αντίτυπα θα διατεθούν σε βλέποντες και μη-βλέποντες από τη Στέγη και το ΚΕΑΤ.

Γραμματοσειρά

Καβάφη

Το Αρχείο Καβάφη του Iδρύματος Ωνάση προχωρά στην ψηφιοποίηση της χειρόγραφης γραμματοσειράς του Κ.Π. Καβάφη, με σχεδιασμό που είναι βασισμένος στο Τετράδιο Σεγκόπουλου (πλήρες σετ χαρακτήρων: ελληνικό, μονοτονικό και πολυτονικό, και λατινικό). Η γραμματοσειρά θα είναι διαθέσιμη προς χρήση σε όλες τις πλατφόρμες. Το σχεδιασμό έχει αναλάβει η Ελληνική Ψηφιακή Τυποθήκη και ο γραφίστας Γιάννης Καρλόπουλος (www.fonts.gr).

Μονόλεπτα

μουσικά θέματα

Με αφορμή μια πρωτότυπη ιδέα του Γιώργου Κουμεντάκη, το Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση προσκάλεσε διάφορους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν μουσικά κομμάτια διάρκειας ενός λεπτού, εμπνευσμένα από το ποιητικό έργο του Κ. Π. Καβάφη. Τα κομμάτια τα οποία θα προκύψουν από αυτή τη συνεργασία θα οπτικοποιηθούν. Σκοπός του όλου εγχειρήματος είναι η δημιουργία έργων αναφοράς τα οποία θα προβληθούν και θα μεταδοθούν ευρέως σε πολλαπλές πλατφόρμες. Μεταξύ άλλων, στο εγχείρημα συμμετέχουν οι: Γιάννης Αγγελάκας, Κωνσταντίνος Βήτα, Mόνικα, Νίκος Ντούνας, Νικήτας Κλιντ, Coti K, Σταύρος Γασπαράτος, Γιάννης Παπαϊωάννου (ΙΟΝ), Νίκος Πατρελάκης, Drog A Tek, κ.ά.

Συνέδριο

«Να μένει εδώ»

Το Αρχείο Καβάφη και η σημασία του

Το συνέδριο αυτό θα αποτελέσει την αφετηρία μιας νέας συζήτησης σχετικά με το ρόλο του Αρχείου Καβάφη και τη χρήση του, στο πλαίσιο διαμόρφωσης μιας πολιτικής που θα εξασφαλίζει ένα αρχείο πραγματικά ανοιχτό σε κοινό και μελετητές. Στο συνέδριο θα συμμετάσχουν γνωστοί Καβαφιστές, προκειμένου να συζητήσουν τα ιδιαίτερα προβλήματα του αρχειακού υλικού, τις δυνατότητες και τον πλούτο του. Στο διάλογο που θα προκύψει, θα αναδειχθούν τόσο ο σημαντικός ρόλος του Αρχείου Καβάφη, όσο και οι προκλήσεις που αυτό αντιμετωπίζει σήμερα. Παράλληλα, το συνέδριο θα προσπαθήσει, με συγκεκριμένες ενότητες, να επεκτείνει τη συζήτηση περί αρχείου και σε θεωρητικά, μεθοδολογικά και πολιτισμικά ζητήματα.

Μολονότι ένας βασικός στόχος του συνεδρίου θα είναι να ακουστούν απόψεις για την ιδιαιτερότητα του ίδιου του καβαφικού αρχείου και να συζητηθεί η νέα πολιτική προσβασιμότητας που το Ίδρυμα Ωνάση θέλει να καθιερώσει με το Αρχείο Καβάφη, θα υπάρξουν εισηγήσεις και για ευρύτερα ζητήματα αρχειακής πολιτικής και ποιητικής. Η επιλογή των ομιλητών και τα ερωτήματα που θα τους τεθούν, στόχο έχουν:

α) να υπάρξει ουσιαστική, διαθεματική και διεπιστημονική συζήτηση για τα θέματα του αρχείου,

β) να φωτιστούν τα πιο ειδικά ζητήματα του Αρχείου Καβάφη υπό το πρίσμα των ευρύτερων θεμάτων αρχειακής πολιτισμικής πολιτικής αλλά και το αντίθετο,

γ) να ξεκινήσει μια μεγαλύτερη συζήτηση για τη διαχείριση των αρχείων στην Ελλάδα, με αφορμή αλλά και με βασικό παράδειγμα το Αρχείο Καβάφη και τη διαχείρισή του από το Ίδρυμα Ωνάση.

Ο τίτλος του συνεδρίου, «Να μένει εδώ», παραπέμπει στη σημείωση που ενέθετε συχνά ο Καβάφης σε ποιήματα που ήθελε να μείνουν στο αρχείο του: «Όχι για δημοσίευσι, αλλά να μένει εδώ». Μια φράση που, εκτός των άλλων, δείχνει και τη σημασία που παίρνει το Αρχείο Καβάφη, τόσο για την ίδια την καβαφική ποιητική, όσο και για τη διαρκή πρόσληψη του έργου του και τη μελλοντική προσέγγιση του από τους ειδικούς αλλά και το ευρύ κοινό.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Ιούνιος 2014

Ο Καβάφης στην Οξφόρδη

Το Αρχείο Καβάφη σε συνεργασία με το τμήμα Σύγχρονων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εγκαινιάζει το διεθνές, διεπιστημονικό σεμινάριο “Cavafy in Oxford” το οποίο θα διεξάγεται καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 στην Οξφόρδη, με συμμετέχοντες ξένους μελετητές, οι οποίοι προέρχονται κύριως από τους τομείς της συγκριτικής φιλολογίας, των κλασικών και των πολιτισμικών σπουδών. Θα υπάρξουν επίσης ειδικές συζητήσεις με θέματα όπως: «Κλασικοί φιλόλογοι για τον Καβάφη», «Ο Καβάφης και η Αρχαιολογία», «Ο Καβάφης και οι Σπουδές του φύλου», και «Ποπ Καβάφης».

Πρόκειται για τη συνέχεια της πολύ επιτυχημένης «εβδομάδας Καβάφη» που πραγματοποιήθηκε στην Οξφόρδη τον Ιούνιο του 2013 – μια εβδομάδα εκδηλώσεων που εστίασαν στην ανάλυση της σημερινής παγκόσμιας δημοφιλίας του Αλεξανδρινού ποιητή, αλλά και στην ανάδειξη νέων πλευρών μελέτης του έργου του.

Διοργάνωση: Τμήμα Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών,

Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

Λέξεις και Σκέψεις:

Κύκλος «K.Π. Καβάφης»

Ο Καβάφης σήμερα

Πανεπιστημιακοί, συγγραφείς, ποιητές και εκπαιδευτικοί προσεγγίζουν το έργο του Κ.Π. Καβάφη τονίζοντας τους πολλαπλούς τρόπους ανάγνωσης, κατανόησης και χρήσης του καβαφικού έργου στις μέρες μας. Η πρόσληψη και πολλαπλή χρήση της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη σε καιρό κρίσης, η διδασκαλία και η ανάγνωση του Καβαφικού έργου εντός και εκτός της σχολικής αίθουσας και η διαρκής επικαιρότητα του καβαφικού έργου αποτελούν τους βασικούς άξονες της συζήτησης.

Συμμετέχουν οι:

Δημήτρης Δασκαλόπουλος: βιβλιογράφος, ερευνητής

Μιχάλης Χρυσανθόπουλος: Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Μαρία Μαργαρώνη: ανταποκρίτρια για το The Nation, δημοσιογράφος, κριτικός, ερευνητικός εταίρος στο τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

Θοδωρής Χιώτης: φιλόλογος, Project manager Αρχείου Καβάφη

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

10 Δεκεμβρίου 2013

Επιστημονικός σύμβουλος κύκλου “Κ. Π. Καβάφης”: Δημήτρης Παπανικολάου

Ο Ερωτικός Καβάφης

Ο ερωτισμός δεν αποτελεί απλώς ένα από τα θέματα της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη, αλλά κινητήρια δύναμη της δημιουργικής διαδικασίας του ποιητή, τροφοδοτώντας γόνιμα τους μελετητές και αναγνώστες. Ο ερωτισμός στο Καβαφικό έργο είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις έννοιες του μοντερνισμού, της παραβατικότητας και της αντίληψης του εαυτού. Οι πανεπιστημιακοί, οι εικαστικοί και οι λογοτέχνες που θα λάβουν μέρος στη συζήτηση θα ιχνηλατήσουν το πώς ο τρόπος με τον οποίο αποτύπωσε την επιθυμία και τον ερωτισμό χάραξαν καινούργιους δρόμους αντίληψης και κατανόησης του ατόμου.

Συμμετέχουν οι:

‘Αγγελος Παπαδημητρίου: εικαστικός, ηθοποιός, τραγουδιστής

Χριστίνα Ντουνιά: Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Θανάσης Τριαρίδης: συγγραφέας

Θεόδωρος Γρηγοριάδης: συγγραφέας

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

28 Ιανουαρίου 2014

Από τους Καβαφιστές στους Cavafistas

Ο Κ.Π. Καβάφης και το έργο του έχουν υπερπηδήσει τα στενά ελλαδικά όρια, αποτελώντας πλέον σημείο αναφοράς για καλλιτέχνες και κοινό εντός και εκτός Ελλάδας, με τον Αλεξανδρινό ποιητή να αποτελεί μέρος της λεγόμενης λαϊκής κουλτούρας (pop culture). Στη συζήτηση αυτή θα διερευνηθούν θέματα όπως η παρουσία του Καβάφη στο διαδίκτυο, η πρόσληψή του από το κοινό διεθνώς, το καβαφικό έργο ως πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες.

Συμμετέχουν οι:

Ελένη Παπαργυρίου: Λέκτορας Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, King’s College

Φωτεινή Δημηρούλη: διδακτορική φοιτήτρια, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

‘Αννα-Μαρία Σιχάνη: διδακτορική φοιτήτρια, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πάνος Μιχαήλ: blogger, δημοσιογράφος

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

14 Απριλίου 2014

Daniel Mendelsohn

Συζήτηση με τον Δημήτρη Παπανικολάου

Ο πανεπιστημιακός, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, και μεταφραστής στα αγγλικά του συνόλου του έργου του Κ.Π. Καβάφη, Daniel Mendelsohn, συζητά με τον Δημήτρη Παπανικολάου, λέκτορα Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και εταίρο του κολλεγίου St. Cross, σε μια ξεχωριστή βραδιά για τον Αλεξανδρινό ποιητή, το πολυσχιδές, πολυδιάστατο έργο του και τη συνεχιζόμενη επίδρασή του. Η συζήτηση θα προσεγγίσει το καβαφικό έργο αναδεικνύοντας τον πολυδύναμο, πολύμορφο χαρακτήρα του και την εκ νέου εκτίμηση της σημασίας του.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

21 Ιανουαρίου 2014

Κύκλος μαθημάτων

«Κ.Π. Καβάφης» (για ενήλικες)

Ο κύκλος των μαθημάτων «Κ.Π. Καβάφης» περιλαμβάνει πέντε συναντήσεις στο χώρο της Στέγης. Στο συγκεκριμένο κύκλο μαθημάτων θα διδάξουν πανεπιστημιακοί, οι οποίοι θα προσεγγίσουν τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή με διαθεματική προοπτική. Σκοπός του κύκλου είναι η καινοτόμος προσέγγιση στην ανάγνωση και κατανόηση του καβαφικού έργου και της επίδρασής του. Στο τέλος των διαλέξεων θα ακολουθήσει συνάντηση με τους διδάσκοντες σε στρογγυλή τράπεζα.

Διδάσκουν οι:

Δημήτρης Δημηρούλης (Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο): «Βιο-τεχνία» Καβάφη

Αναστάσιος-Ιωάννης Δ. Μεταξάς (Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών): Ο Αισθητικός Καβάφης

Γιάννης Παπαθεοδώρου (Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων): Ο Ιστορικός Καβάφης

Δημήτρης Παπανικολάου (Λέκτορας Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και εταίρος του κολλεγίου St. Cross): Ο Ερωτικός Καβάφης

Οι συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν τις ακόλουθες ημερομηνίες:

25 Ιανουαρίου / 1 Φεβρουαρίου / 8 Φεβρουαρίου /15 Φεβρουαρίου /

22 Φεβρουαρίου 2014.

Πληροφορίες για συμμετοχή: www.sgt.gr

Επιστημονικός σύμβουλος κύκλου «Κ.Π.Καβάφης»: Δημήτρης Παπανικολάου