Λεπτές ισορροπίες κρατούν οι Αμερικανοί μεταξύ Κούρδων και Τούρκων. Ανησυχεί η Αγκυρα, φοβάται ότι μπαίνει στο περιθώριο.

Από ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ – ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ

Το μήνυμα της αμερικανικής κυβέρνησης προς την Αγκυρα, που τάραξε τον ανήσυχο ύπνο των Τούρκων ηγετών, ήταν ότι οι ρόλοι στην ταραγμένη περιοχή του βορείου Ιράκ, αλλάζουν. Οι Κούρδοι μετατρέπονται από τη μία στιγμή στην άλλη στους πλέον σημαντικούς φίλους των Ηνωμένων Πολιτειών, που επιδιώκουν τώρα την αλλαγή των υφισταμένων συμμαχιών με πιο πιστούς συμμάχους, οι οποίοι θα εξυπηρετήσουν τους στρατηγικούς τους σχεδιασμούς και θα αποτελέσουν την ασφαλιστική δικλείδα για τις πετρελαιοπηγές, ώστε να μην πέσουν ξανά σε εχθρικά χέρια.

Τις τελευταίες ημέρες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στις Ην. Πολιτείες, βρίθουν άρθρων –όχι αναγκαστικά αρνητικών- για τις λεηλασίες στις οποίες πρωταγωνιστούν οι Κούρδοι, ιδιαίτερα στις δύο υπό αμφισβήτηση πόλεις, τη Μουσούλη και το Κιρκούκ. Στο πρόσφατο παρελθόν, οι Αμερικανοί αντιδρούσαν πριν ακόμα από το γεγονός. Σε αυτή την περίπτωση, ούτε ο Λευκός Οίκος, ούτε το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ, πόσο μάλλον το Πεντάγωνο, συγκινούνται από τις καταστροφές, αλλά και από τη βίαιη μετακίνηση πληθυσμών, όπου αυτή τη φορά δεν είναι θύματα οι Κούρδοι, αλλά «θύτες». Οι κουρδικές δυνάμεις, που εισήλθαν σε συνεννόηση με τους Αμερικανούς στις δύο αυτές πόλεις, άρχισαν αμέσως τις διώξεις των Αράβων, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο βόρειο Ιράκ, στη δεκαετία του ’80, από τον Σαντάμ Χουσείν, εξοστρακίζοντας τους Κούρδους, οι οποίοι υπέστησαν κακουχίες και ένα άγριο ταπείνωμα. Στις πλείστες των περιπτώσεων, οι διώξεις των Αράβων αυτή τη φορά, συνοδεύτηκαν από απίστευτη βία.

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, που δέχονται σωρεία δημοσιογραφικών ερωτήσεων, πέραν από τη γενικόλογη φρασεολογία που χρησιμοποιούν, αποφεύγουν τους χαρακτηρισμούς και ουσιαστικά δείχνουν να ανέχονται τις βιαιότητες. «Οι Κούρδοι είναι σύμμαχοί μας», είπε στη Greek News Αμερικανός αξιωματούχος και επανέλαβε τη γνωστή (δικαιολογημένη) θέση, ότι όταν αρνήθηκαν οι Τούρκοι να τους εξυπηρετήσουν, ο Μασούτ Μπαρζανί και ο Τζαλάτ Ταλαμπανί, τους πρόσφεραν 70 χιλιάδες μαχητές, οι οποίοι δημιούργησαν το πολυζητημένο βόρειο μέτωπο. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν στην ενημέρωση του υπουργού Αμυνας, τέθηκε το θέμα των βιαιοτήτων, σε συνδυασμό με τα παράπονα της Αγκυρας, ο Ντόναλντ Ράμσφελντ απαξίωσε να ασχοληθεί παραπέμποντας τον δημοσιογράφο στον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Ρίτσαρντ Μάγιερς, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι οι Αμερικανοί, οι Κούρδοι και οι Τούρκοι επικοινωνούν μεταξύ τους και συζητούν για να μην προκληθεί κρίση, την ίδια στιγμή που οι δυνάμεις των κ. Μπαρζανί και Ταλαμπανί απαιτούσαν τις εστίες και τις περιουσίες τους και τις καταλάμβαναν με τη δύναμη των όπλων.

Οι Αμερικανοί παραδέχονται ότι η περιοχή είναι καζάνι που βράζει, αλλά παραμένουν σταθεροί στην υποστήριξη των Κούρδων. Θεωρούν ότι σ’ αυτή τη φάση και μετά την «προδοτική» στάση της Αγκυρας, με την άρνησή της να επιτρέψει την ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων στο έδαφός τους, οι Τούρκοι δεν αξίζουν βοήθειας. Στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι η ενθάρρυνση των Κούρδων του Ιράκ, οι οποίοι φαίνεται να εξασφαλίζουν «ενισχυμένη αυτονομία» ανοίγει την όρεξη στους οπαδούς του PKK στην ανατολική Τουρκία. Οι Αμερικανοί συνεχίζουν να έχουν πρόβλημα με τους Κούρδους μαχητές του τουρκικού Κουρδιστάν, που τους χαρακτηρίζει η μαρξιστική ιδεολογία, αλλά δύσκολα θα τους εκμαιεύσει κανείς «κακή κουβέντα», καθώς δεν κρύβουν ότι τους προκαλεί ικανοποίηση ότι ενοχλεί την Τουρκία.

Ο κ. Ράμσφελντ φέρεται να αντέδρασε με οργή όταν ενημερώθηκε πως η Αγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία άξονα με τη Δαμασκό και τη Τεχεράνη. Σύμφωνα με πληροφορίες έστειλε αυστηρό μήνυμα στους Τούρκους στρατηγούς και κατάφερε για την ώρα να αναβληθεί το προγραμματισμένο ταξίδι του υπουργού Εξωτερικών Μεχμέτ Γκιούλ στις δύο πρωτεύουσες. Διπλωματική πηγή είπε στο «Εθνος» ότι ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας δεν πτοείται από την όψιμη συνεργασία των τριών χωρών, η οποία απειλεί να μεταβάλει ριζικά τα επιτευχθέντα στον πρόσφατο πόλεμο. Ο κ. Ράμσφελντ θα πατάξε τη συνεργασία αυτήι, είπε η πηγή, χρησιμοποιώντας ως δόλωμα, σε πρώτη φάση, τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράν.

XANEI ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ ΧΑΡΤΙΑ Η ΑΓΚΥΡΑ

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, η Τουρκία παραδέχεται ότι έχασε άλλα δύο στρατηγικά χαρτιά της, που αποδυναμώνουν τη θέση της και οπωσδήποτε μειώνουν δραματικά την στρατηγική της αξία:

Πρώτον, τον αγωγό προς το Σεϊχάν. Οι Αμερικανοί κάνουν σκέψεις για σύνδεση του Κιρκούκ και της Μουσούλης -μέσω της Ιορδανίας- με την Χάϊφα του Ισραήλ. Στη διάρκεια της προχθεσινής ενημέρωσης στο Στέϊτ Ντιπάρτμεντ ρωτήθηκε ο εκπρόσωπος Ρίτσαρντ Μπάουτσερ, αν οι αμερικανικές εταιρείες άρχισαν ήδη να συνεργάζονται και να σχεδιάζουν τον νέο αγωγό. Δεν διέψευσε την πληροφορία, απλά είπε πως στο στάδιο αυτό ασχολούνται με τον έλεγχο της κατάστασης στο Ιράκ.

Δεύτερον: Η Τουρκία χάνει και το στρατηγικό χαρτί του Ευφράτη, από το οποίο υδροδοτείται σήμερα και το Ισραήλ. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι θα είναι πιο ασφαλής ένας αγωγός που θα ξεκινά από την πλευρά του Ευφράτη που βρίσκεται στο Ιράκ και βέβαια τον Τίγρη.

Σημειώνεται ότι ήδη άρχισε να λειτουργεί κοινή αμερικανο-ισραηλινή βάση παρακολούθησης στο βόρειο Ιράκ, απ’ όπου παρακολουθούνται οι δραστηριότητες της Συρίας, του Ιράν αλλά και της Τουρκίας. Οι Ισραηλινοί δεν κρύβουν την απαρέσκειά τους για τη συνεργασία της Αγκυρας με τη Δαμασκό και τη Τεχεράνη, η οποία –όπως διατείνονται- έχει στόχο τον έλεγχο των Κούρδων, των νέων συμμάχων των Ην. Πολιτειών και του Ισραήλ στην περιοχή.

Την περασμένη εβδομάδα, πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο της Ουάσιγκτον συνάντηση Ιρακινών εξόριστων με Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους. Αυτό που προκάλεσε εντύπωση και κατάπληξη μαζί, ήταν η αναγγελία ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον στρατηγικός σύμμαχος τους. «Υπό τις νέες εξελίξεις είναι ένας απλός σύμμαχος», τονίστηκε με έμφαση, ενώ δόθηκε το μήνυμα στους Ιρακινούς εξόριστους ότι οι Κούρδοι έχουν σημαντικό λόγο στο νέο Ιράκ.

Παρά το γεγονός ότι στο βόρειο Ιράκ, δεν διεξήχθησαν φονικές μάχες και οι Ιρακινοί παραδόθηκαν αμαχητί, πολλοί στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι το καζάνι του Κουρδιστάν, που κοχλάζει, θα ξεχυλίσει με ευθύνη της Τουρκίας αυτή τη φορά. Ο πρωθυπουργός Ρετζίπ Ερτογάν, φέρεται να είπε στον Κόλιν Πάουελ, όταν συναντήθηκαν πρόσφατα στην Αγκυρα, ότι εάν επεκταθεί η ανταρσία των Κούρδων στην νοτιοανατολική Τουρκία, κάτι που σημαίνει ότι διακυβεύεται η εδαφική τους ακεραιότητα, «θα μπούμε στον πόλεμο με οποιονδήποτε τίμημα». Ο κ. Ερτογάν είπε ακόμα ότι δεν τον ενδιαφέρουν τόσο πολύ οι πετρελαιοπηγές, αλλά τον ενδιαφέρει μόνο η ασφάλεια της νοτιοανατολικής Τουρκίας, που αποτελεί πνεύμονα της χώρας του. Οι Τούρκοι ενημέρωσαν το Πεντάγωνο, ότι εσχάτως παρατήρησαν ασυνήθιστες κινήσεις ανταρτών του PKK, και υπενθύμισαν ότι η οργάνωση του Οτσαλάν χαρακτηρίζεται τρομοκρατική σ’ όλες τις εκθέσεις του Στέϊτ Ντιπάρτμεντ. Όταν ρωτήθηκε αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών, απάντησε ότι «υπάρχουν και καλοί και κακοί Κούρδοι, αλλά σ’ αυτή τη φάση, το ενδιαφέρον μας έχει στραφεί ολοκληρωτικά στο Ιράκ».

Ο ίδιος αξιωματούχος, διευκρίνισε αυτεπάγγελτα ότι το τουρκμανικό στοιχείο της Μουσούλης και του Κιρκούκ, δεν είναι 3 εκ. όπως το εμφανίζουν μέχρι τώρα οι τουρκικές κυβερνήσεις αλλά μόλις 400 χιλιάδες. Τον ίδιο αριθμό δίνουν και οι κ. Μπαρζανί και Ταλαμπανί. Ο αξιωματούχος είπε ότι οι δύο πόλεις ήταν ανέκαθεν κουρδικές και από αυτές εκδιώχθηκαν διά της βίας οι Κούρδοι από τους εγκάθετους του Σαντάμ Χουσείν.

Την περασμένη Τρίτη, ο κ. Ράμσφελντ που δεν κρύβει την δυσαρέσκεά του με τους Τούρκους πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, αποφάσισε –χωρίς να ενημερώσει προηγουμένως την Αγκυρα- να διακόψει τις πτήσεις αμερικανικών και βρετανικών αεροπλάνων από το Ινσιρλίκ. Τα αεροπλάνα, είπε, θα μεταφερθούν σε άλλη περιοχή που δεν κατονόμασε για να συνεχίσουν να προσφέρουν την από αέρος προστασία στους Κούρδους του βορείου Ιράκ…