Νέα Υόρκη.- Γράφει ο Αποστόλης Ζουπανιώτης

Διαβάζοντας στην ανακοίνωση του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού για την θεατρική δημιουργία «πRoject», ότι πρόκειται για ένα πείραμα βασισμένο στην ποιητική  δημιουργία του Αισχύλου  «Πέρσες», δεν σας κρύβω ότι πήγα επιφυλακτικός να δω την παράσταση. Όταν «έπεσε η αυλαία», έφυγα εντυπωσιασμένος γιατί το «πείραμα» των δυο σκηνοθετών και συνάμα συμπρωταγωνιστών, της Ιωάννας Κατσαρού και του Δημήτρη Μποζίνη ήταν απολύτως επιτυχημένο, καθώς έδωσαν μία από τις καλύτερες ποτέ παραστάσεις στο χώρο της Ομογένειας και μάλιστα σε μία διασκευή του παλαιότερου ολοκληρωμένου έργου της ιστορίας του δυτικού Θεάτρου.

Βέβαια, να επισημάνουμε ότι η μισή δόξα ανήκει στον ταλαντούχο συνθέτη Δημήτρη Δημητρακόπουλο, που έγραψε την αυθεντική μουσική του έργου, ταξιδεύοντάς το θεατή από τους Μπρεχτικούς ήχους του Κουρτ Βάιλ στις ελληνικές μελωδίες με κυρίαρχο τον αυλό και τη φλογέρα και στους λυπημένους ήχους της Ανατολής που έβγαζε το κανονάκι. Όπως μου είπαν οι συντελεστές του έργου, η μουσική «πηγαινοερχόταν» Ελλάδα-ΗΠΑ μέχρι να ολοκληρωθεί.

Οι δύο σκηνοθέτες/ηθοποιοί διατηρούν την Αισχύλειο παράδοση το έργο να παίζεται από δύο ηθοποιούς, καθώς προγενέστερα όλους τους ρόλος υποδυόταν ένας που άλλαζε μάσκες. Και οι δύο εναλλάσσουν το ρόλο του χορού, με την Ιωάννα Κατσαρού να έχει επιπλέον το βασικό ρόλο της Μητέρας του Ξέρξη και τον Δημήτρη Μποζίνη τους ρόλους του φαντάσματος του Δαρείου και του ηττημένου Ξέρξη.

Τα κουστούμια προσθέτουν στην επιβλητικότητα των σκηνών, ενώ το διαφανές διάφραγμα (screen) πίσω από το οποίο διαδραματίζονται οι ταπεινώσεις του Ξέρξη και της Περσίας, είναι ιδιαίτερα πρωτότυπα και προσθέτουν στο έργο.

Δεν σας κρύβω ότι χρειάστηκα ένα τέταρτο της ώρας να μπω στο νόημα και τη ροή του έργου, το οποίο ξεκινά σχεδόν αμέσως με ένα «μπρεχτικό» τραγούδι στα αγγλικά. Απ’ εκεί και μετά, δεν μπορούσα να πάρω στιγμή τα μάτια μου από τη σκηνή. Κι ήταν πράγματι αξιοθαύμαστο το πώς ένας «μοναχικός και ταλαιπωρημένος» απέδιδε με την ίδια επιτυχία όσα ένα πολυμελής χορός θα έδινε και την ίδια στιγμή πως η σκηνή του ξεγυμνώματος του Ξέρξη πίσω από το διαφανές διάφραγμα, στο τέλος του έργο, απέδιδε με τραγικότητα που μόνο ο Τενεσί Ουίλιαμς μπορούσε να δώσει, την συντριβή ενός λαού κι ενός ηγέτη.

Οι «Πέρσες» είναι η πρώτη από τις αρχαίες τραγωδίες όπου πρωταγωνιστούν οι ηττημένοι κι οι νικητές απλά μνημονεύονται για τις αρετές τους. Όπως διαβάζω στην ανακοίνωση του ΚΕΠ, μέσα απ’ τον θρήνο του χορού των Περσων, τα «λιγέα κωκύματα» για τον «πολύν όλβον» τους που «έν μια πληγή κατέφθαρται» (με ένα χτύπημα χάθηκε»), τον σπαραγμό τους για την Ασιατική γη πού «αίνώς, αίνώς επί γόνυ κύκλιται» (βαρειά γονατίζει), εκφράζεται ο πανανθρώπινος πόνος της απώλειας και της καταστροφής.

Κι όταν τα ζεις στο «πRoject», εν μέσω της θλιβερής οικονομικής (κι όχι μόνο) κρίσης που έχει πλήξει την Ελλάδα, καταλαβαίνεις ότι αυτές τις μέρες «Πέρσες» είμαστε εμείς οι Ελληνες, που τιμωρηθήκαμε για την αλαζονεία που επιδείξαμε. Το φάντασμα του Δαρείου είπε πως ο Ξέρξης τιμωρήθηκε για την αλαζονεία του να ενώσει τον Ελλήσποντο βάζοντας το ένα πλοίο δίπλα στο άλλο για να περάσει ο στρατός του. Κι εμείς οι σύγχρονοι Ελληνες για χαρίσουμε στην ανθρωπότητα για 15 μέρες τα φώτα μιας φαντασμαγορικής Ολυμπιάδας.

Την σκηνογραφική οπτική του έργου την επιμελήθηκε  σαν σύμβουλος η σκηνογράφος Μαρίνα Γκούμλα και την εκτέλεση την ανέλαβαν  ο Χρήστος Αλεξανδριδης με την βοήθεια της Ιωάννας Κατσαρού και του Δημήτρη Μποζίνη.

Οι τελευταίες τρεις παραστάσεις του “The π-Roject” θα δοθούν στο θέατρο του ΚΕΠ (26-80 30th Street, Astoria) Παρασκευή & Σάββατο 8 μ.μ. και Κυριακή 4 μ.μ. Για πληροφορίες/κρατήσεις 718-726-7329. Web: www.greekculturalcenter.org, reservations@greekculturalcenter.org . Διατίθενται επίσης και CD με τη μουσική του έργου. Μετά θα δοθούν επτά παραστάσεις στο Διεθνές Θεατρικό Fringe Festival of Saint Ambroise στο Μόντρεαλ του Καναδά.