Ουάσιγκτον.- Του Λάμπρου Παπαντωνίου
O ρόλος των Ελληνοαμερικανών και ιδιαίτερα των μεγάλων επιχειρηματιών ανέκαθεν υπήρξε πολύ σημαντικός στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, τόσο στις προκριματικές, όσο και στις γενικές. Και προ δυο κατευθύνσεις, δηλαδή τόσο στην οικονομική ενίσχυση των υποψηφίων, όσο και στην κινητοποίηση ομογενών για την εξασφάλιση ψήφων. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα, υπήρξε ο Ελληνοαμερικανός πολιτικός, Κρις Σπύρου, του οποίου οι υπεράνθρωπες προσπάθειες, για την προσαγωγή στις κάλπες, όσο το δυνατόν, περισσοτέρων ομογενών, στις κρίσιμες προκριματικές στο Νιου Χάμσαϊρ, είχαν σαν αποτέλεσμα την νίκη της Γερουσιαστή Χίλλαρυ Κλίντον έναντι του αντιπάλου της Μπαράκ Ομπάμα. Μάλιστα ήταν τόσο οφθαλμοφανής η εκστρατεία του, που το ζεύγος Κλίντον, εις αναγνώριση των προσπαθειών του, φωτογραφήθηκε μαζί του και οι φωτογραφίες αυτές έκαναν τον γύρο της Αμερικής. Λέγεται ότι ο κ. Σπύρου επιστράτευσε περί τους 20 χιλιάδες ψήφους ομογενών και κατάφερε η υποψήφια να κερδίσει, έστω και με ελάχιστη διαφορά.

Η ανάμιξη των Ελληνοαμερικανών στις προεδρικές εκλογές χρονολογείται από πολύ παλιά. Στην περίπτωση της εκλογής του αείμνηστου, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντυ, διαδραμάτισε πάρα πολύ σημαντικό ρόλο, ο ομογενής μεγαλοεπιχειρηματίας της Βοστώνης, Κώστας Μαλιώτης, καταγόμενος από την Κρήτη, ο οποίος συνεισέφερε χιλιάδες δολάρια στην προεκλογική του εκστρατεία, γιατί ο δολοφονηθείς Κένεντυ ήταν από την Πολιτεία της Μασαχουσέτης. Στην εκλογή του αείμνηστου Προέδρου, Λίντον Τζόνσον, μεγάλη ήταν η οικονομική προσφορά του ομογενούς William Helis, μεγαλοεπιχειρηματία πετρελαίων από τη Νέα Ορλεάνη. Ο Helis ήταν μάλιστα εκείνος που δώρισε το οικόπεδο του, που είχε, εδώ στην Ουάσιγκτον, επί του οποίου ανεγέρθηκε το νέο κτίριο της Ελληνικής Πρεσβείας, που πέρσι εγκαινίασε η Υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη. Αξίζει να σημειωθεί, στο σημείο αυτό, τόσο ο Λίντον Τζόνσον, όσο και ο Helis, είχαν πολύ καλές σχέσεις με τον πατέρα του Άντυ Μανάτος, που ήταν ένας πετυχημένος λομπίστας, συνέβαλε τα μέγιστα στην εκλογή του Τζόνσον, και, κατά παράδοση, συνεχίζει την ίδια δουλειά η εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων «Manatos and Manatos», που εδρεύει στην αμερικανική πρωτεύουσα.

Ο αείμνηστος Πρόεδρος, Ρίτσαρντ Νίξον, είχε οικονομικό υποστηρικτή του, τον ομογενή, Tom Pappas, της εταιρείας πετρελαίων Esso Pappas, με έδρα την Θεσσαλονίκη. Οι δε ταινίες του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ απεκάλυψαν τον Νίξον να λέει, πως γνώριζε από που προέρχονταν τα χρήματα. Είναι αυτή η γνωστή ιστορία, που όπως απεκάλυψε ο πασίγνωστος αμερικανός δημοσιογράφος, Σειμούρ Χερς, στέλνονταν στον Τομ Πάππας από την αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών CIA, και, στη συνέχεια, εκείνος τα έστελνε στον Νίξον, ως προσφορά δική του. Στην αποκάλυψη αυτή συντέλεσε τα μέγιστα και ο βετεράνος Έλληνας δημοσιογράφος, Ηλίας Δημητρακόπουλος, που διαβιοί εδώ στην Ουάσιγκτον, και επικαλείται ο Σειμούρ Χερς στο βιβλίο του. Ενδιαφέρουσα ήταν η περίπτωση του αείμνηστου Προέδρου, Τζέραλντ Φορντ, ο οποίος δεν είχε πολλά χρήματα και εργάζονταν νέος σε ομογενή. Μάλιστα εκεί στο Μίσιγκαν από όπου κατάγονταν, συνήθιζε να τρώει σε ελληνικό εστιατόριο και με τον ομογενή ιδιοκτήτη τα πήγαιναν μια χαρά. Δηλαδή, του άφηνε να κοιτάζει τις κατσαρόλες και τα ταψιά και να διαλέγει ό,τι ήθελε. Ουδέποτε του χάλασε χατίρι. Αργότερα, δεν του έκανε τα χατίρια αυτά και ο Φορντ διερωτώταν γιατί. Οπότε, σε κάποια στιγμή, όταν ρώτησε, του είπε ο ομογενής εστιάτορας τσατισμένος ,πως έχασε την διάθεσή του, γιατί ανέχθηκε την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο!! Και έτσι κατάλαβε την αιτία. Το περιστατικό διηγήθηκε ο ίδιος ο Φορντ στον Ιερατικώς Προϊστάμενο του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας, εδώ στην Ουάσιγκτον, π. Ιωάννη Ταυλαρίδη, ο οποίος και μας το μετέφερε.

Ο Πρόεδρος, Τζίμυ Κάρτερ, δεν είχε και αυτός πολλά χρήματα, αν και ένας από τους καλύτερους προσωπικούς φίλους ήταν ο ομογενής Arthur Cheokas από την Τζώρτζια .Και γενικά, τόσο ο ίδιος, όσο και η Ελληνική Κοινότητα στην Ατλάντα, συγκέντρωσαν λίγα χρήματα, γιατί ήσαν πολύ δυσαρεστημένοι, λόγω της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Στην αρνητική στάση έναντι του κ. Κάρτερ μεγάλο ρόλο διαδραμάτισαν το Γραφείο του Γερουσιαστή Engleton, που ηγείτο της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας για το Κυπριακό, καθώς και ο πρώην Γερουσιαστής Πώλ Σαρμπάνης, ο πρώην Βουλευτής, Τζών Μπραδήμας και ο Πήτερ Μαρούδας, Ιδιαίτερος του Γραφείου του κ. Σαρμπάνη, από την Βαλτιμόρη. Όταν δε ο κ. Κάρτερ, το 1978, αποφάσισε να άρει το εμπάργκο των όπλων προς την Tουρκία, η Ελληνοαμερικανική Κοινότητα δεν του συγχώρεσε δεν του έδωσε ούτε ένα πένυ για την προεκλογική του εκστρατεία, και κατ΄αυτόν τον τρόπο κέρδισε ο Ρήγκαν. Μάλιστα, ο πρώην δυναμικός και αείμνηστος Δήμαρχος του Σαν Φραντζίσκο, Τζωρτζ Κρίστοφερ, ρεπουμπλικάνος μέχρι το κόκαλο, όταν στην πρώτη προεκλογική εκστρατεία συναντήθηκαν, του είπε, πώς λόγω της εισβολής της Κύπρου, για πρώτη φορά στη ζωή του, θα υποστηρίξει οικονομικά και θα ψηφίσει τον δημοκρατικό υποψήφιο, αν κάνει κάτι για την Κύπρο. Ο Κάρτερ του υποσχέθηκε, αλλά όταν εξελέγη τον ξέχασε και δεν έκανε τίποτε. Οπότε, στις επόμενες εκλογές ο Κρίστοφερ ξαναπήγε με τους Ρεπουμπλικάνους, υπέρ του Ρήγκαν, και καταμαύρισε τον Κάρτερ.

Ο αείμνηστος Πρόεδρος, Ρόναλντ Ρήγκαν δεν είχε λάβει πολλά χρήματα από την ομογένεια, με εξαίρεση τα λίγα χρήματα που του είχε δώσει ο Ελληνοαμερικανός μεγαλοεπιχειρηματίας από την Καλιφόρνια, Άλεξ Σπανός. Αυτό το είχε εκτιμήσει πάρα πολύ ο Ρήγκαν.΄Ετσι, όταν τον Νοέμβριο του 1983, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ραούφ Ντενκτάς, προχώρησε στην μονομερή ανεξαρτησία του Ψευδοκράτους στην Κύπρο, ο αείμνηστος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Σπύρος Κυπριανού, απεγνωσμένα ζητούσε μια συνάντηση με τον Ρόναλντ Ρήγκαν, αλλά του είπαν από το Λευκό Οίκο, ότι ελεύθερος θα είναι μόνο, τον Απρίλιο του 1984. Τότε, όμως, ήταν πολύ αργά, με άμεσο τον κίνδυνο, διάφορες μουσουλμανικές χώρες, να προχωρούσαν στην αναγνώριση. Με την άμεση τηλεφωνική παρέμβαση του Άλεξ Σπανός προς τον Ρόναλντ Ρήγκαν, το ραντεβού διευθετήθηκε, μέσα σε μια εβδομάδα. Και μετά την συνάντηση, παρόντος του Κυπριανού, Ο Ρήγκαν με έντονες δηλώσεις απείλησε, ότι όποια χώρα αναγνωρίσει το Ψευδοκράτος Νεντκτάς, θα της κοπεί η αμερικανική εξωτερική βοήθεια, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα, γιατί κανένας Πρόεδρος δεν τόλμησε έκτοτε να το ανατρέψει.

Ο ομογενής προεδρικός υποψήφιος, Μάικλ Δουκάκης συγκέντρωσε πάρα πολλά χρήματα. Οι ομογενείς τα έδιναν αφειδώς. Υπάρχει συγκεκριμένη λίστα των χρηματικών προσφορών των ομογενών, για ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια, που ετοίμασαν οι Bob Farmer και Peter Bassett. O πατέρας Μπους είχε την οικονομική υποστήριξη του ομογενούς επιχειρηματία, Alec Kourtelis, που κατάγονταν από την Αίγυπτο, και διέθετε εκατομμύρια δολάρια από αλυσίδα των πολυκαταστημάτων του. Επειδή συγκέντρωσε το ποσό των 6 εκατομμυρίων δολαρίων, ο κ. Μπους ήταν εκείνος που του έδωσε το όνομα στο τηλεοπτικό σόου “Six Million Dollar Man”. Ο Κουρτέλης εργάσθηκε πολύ στενά με την Ελληνοαμερικανική Κοινότητα και ιδιαίτερα με την εταιρεία Δημοσίων Σχέσεων “Manatos and Manatos”, για να μην αναγνωρισθούν τα Σκοπια με το όνομα «Μακεδονία», με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών James Baker, κάτι όμως που έκανε αργότερα, ο γιος του, George W. Bush, στις 4 Νοεμβρίου 2004, με τον τότε Υπουργό του επί των Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ.

Με τον προεδρικό ομογενή υποψήφιο, Γερουσιαστή Πωλ Τσόγκα, 47 χρονών, από την Μασαχουσέτη, η ομογένεια έκανε θαύματα. Της όλης προσπάθειας ηγείτο ο ομογενής μεγαλοεπιχειρηματίας του Σακραμέντο, Angelo Tsakopoulos. Ο Mike Manatos ήταν ο νεαρός ομογενής, που ηγείτο της προεκλογικής εκστρατείας στη Βοστώνη, για την συγκέντρωση χρημάτων. Ο πρώην Πρόεδρος, Bill Clinton, στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, δεν είχε μεγάλη ομογενειακή οικονομική υποστήριξη, αν και ο επιστήθιος φίλος του ήταν ο David Leopoulos , από τα παιδικά του χρόνια, όταν ήταν 10 ετών. Λόγω του Λεόπουλου, η ομογένεια κατάφερε να πείσει του κ. Κλίντον και τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, για την απελευθέρωση των 5 συλληφθέντων Ελλήνων Βορειοηπειρωτών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ στην Αλβανία, να αφαιρέσουν οι Σκοπιανοί το έμβλημα του Λευκού Πύργου, νʼ αλλάξουν το νόμισμα και άλλα. Επί πλέον, όμως, έγινε και όλη εκείνη η ιστορία με την κρίση στα Ίμια, που αποτελεί το πιο σκοτεινό σημείο της ιστορίας του κ. Κλίντον, διότι τέθηκε σε εφαρμογή το καθεστώς των αμφισβητουμένων νησίδων στο Ν/Α Αιγαίο, περί το σύμπλεγμα της Δωδεκανήσου. Και ήταν, όμως, εκείνος που έπεισε την Γαλλία και την Γερμανία, όπως δεχθούν την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς να επιλυθεί το Κυπριακό πρόβλημα.

Στη δεύτερη τετραετία, ο Angelo Tsakopoulos ηγήθηκε της οικονομικής του εκστρατείας και του συγκέντρωσε πάρα πολλά χρήματα. Εις αναγνώριση των προσπαθειών του, ο κ. Κλίντον φιλοξένησε τον κ. Τσακόπουλο μετά της συζύγου του, Σοφίας, στο Λευκό Οίκο. Ο σημερινός Πρόεδρος, George W. Bush, πήρε πάρα πολλά χρήματα από την Ελληνοαμερικανική Κοινότητα. Οι επιχειρηματίες, Alex Spanos και George Argyros ήσαν εκείνοι που συνεισέφεραν τα πιο πολλά. Ο Argyros μάλιστα τοπoθετήθηκε Πρέσβης στην Ισπανία. Πρέπει να πούμε, ακόμη, ότι ο Άλεξ Σπανός, σε μια μόνο εκδήλωση, εδώ στη Ουάσιγκτον, συγκέντρωσε το ποσό των 2 εκατομμυρίων δολαρίων για τον George W. Bush.

Τέλος, στην παρούσα προεκλογική εκστρατεία, οι ομογενείς συγκέντρωσαν 180 χιλιάδες δολάρια για τον Γερουσιαστή Joe Biden, Τσαίρμαν της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. 450 χιλιάδες δολάρια για τον Κυβερνήτη, Bill Richardson, που διαδραμάτισε και μπορεί να διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην εξωτερική πολιτική. Ο Γερουσιαστής, Barak Obama, έλαβε 500 χιλιάδες δολάρια, κυρίως από αυτά που συγκέντρωσε ο νεαρός ομογενής Υπουργός των Οικονομικών της Πολιτείας του Ιλλινός, Αλέξης Γιαννούλιας, 32 χρονών! Οφείλουμε να επισημάνουμε, ότι ο κ. Γιαννούλιας ήταν Τσαίρμαν της προεκλογικής εκστρατείας, όταν το πρώτον ο κ. Ομπάμα εξελέγη Γερουσιαστής. Η Hillary Clinton έλαβε, κατά πρώτον από την Ελένη Τσακοπούλου, κόρη του Angelo Tsakopulos και, κατά δεύτερον, από τον ομογενή επιχειρηματία της Νέας Υόρκης, Τζών Κατσιματίδη 750 χιλιάδες δολάρια. Οι δε McCain και Romney περί τις 100 χιλιάδες δολάρια ο καθένας, ως αυτή την στιγμή, που γράφονται οι σειρές αυτές.