Νέα Υόρκη.- Του Αποστόλη Ζιουπανιώτη

Εχοντας αφιερώσει πάνω από την τριάντα χρόνια στην έρευνα για την ανακάλυψη εμβολίων κατά του καρκίνου και AIDS, ο προϊστάμενος του Τμήματος Ανθρωπίνων Ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο στις ΗΠΑ, δρ. Γιώργος Παυλάκης είναι από τους κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες της διασποράς που από την πρώτη στιγμή αντιλήφθηκε την επικινδυνότητα του κορωνοϊού, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου σε Αμερική και Ελλάδα.

Στην συνέντευξη που παραχώρησε στη Greek News, o Δρ. Παυλάκης δίνει απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα σχετικά με το εμβόλιο της Pfizer κι άλλα για τα οποία επίκειται έγκριση.

Σε σχέση με την Ελλάδα, φαίνεται δυστυχώς ότι επιβεβαιώνεται η πρόβλεψη που είχε κάνει τον Σεπτέμβριο για περισσότερους από 4.000 νεκρούς πριν το τέλος του χρόνου και προειδοποιεί πως πρέπει να σταματήσουμε να δίνουμε στον ιό εύκολο στόχο.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Ερ. Πως αισθάνεστε που το εμβόλιο της Pfizerέλαβε την έκτακτη επείγουσα έγκριση χρήσης;

Απ. Πρόκειται για εξαίρετα νέα και σύντομα θα αρχίσει η διανομή του και ο εμβολιασμός. Ελπίζω ότι μέσα στις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες και το εμβόλιο της Moderna θα έχει την ίδια καλή τύχη και θα εγκριθεί. Αυτό θα αυξήσει το οπλοστάσιό μας εναντίον του ιού.

Ερ. Προ των ΗΠΑ δόθηκε η έγκριση για χρήση του σε δύο μεγάλες χώρες, στη Βρετανία και τον Καναδά. Τι δείχνουν τα πρώτα αποτελέσματα αλλά και η μελέτη από τις δοκιμές που δόθηκε στη δημοσιότητα;

Απ. Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπήρξαν δύο περιπτώσεις αναφυλακτικής αντίδρασης, τα οποία οφείλονται σε προϋπάρχουσες αλλεργίες των εμβολιαζομένων. Αυτό οδήγησε τις αγγλικές αρχές να εκδώσουν προειδοποίηση, ότι χρειάζεται προσοχή στον εμβολιασμό ατόμων με προϋπάρχουσες αλλεργίες.

Ερ. Εξαιρούνται, ή απλά πρέπει να προσέχουν;

Απ. Νομίζω η οδηγία δεν θα εξαιρεί του αλλεργικούς, αλλά θα τους συστήνει να το συζητήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους αν θα πρέπει να εμβολιαστούν.

Ερ. Ήδη έχουν ξεκινήσει τα ερωτήματα μεταξύ των πολιτών, για το αν θα κάνουν οι ίδιοι το εμβόλιο. Υπάρχουν κίνδυνοι και είναι σοβαρότεροι σε σύγκριση με το όφελος;

Απ. Δεν νομίζω υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι για τον γενικό πληθυσμό. Πάντοτε όταν εφαρμόζεται ένα καινούργιο εμβόλιο υπάρχει μία περίοδος που μαθαίνουμε. Όπως όμως έδειξε και η συζήτηση στην Υπηρεσία Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA), το όφελος από το εμβόλιο είναι τεράστιο σε σχέση με το ρίσκο που παίρνουμε. Αυτός πρέπει να είναι και ο οδηγός όλων μας.

Ερ. Πόσο σύντομα αναμένουμε την έγκριση του εμβολίου της Moderna;

Απ. Θα δρομολογηθεί την εβδομάδα που έρχεται. Καθώς και τα δύο εμβόλια απέδειξαν ότι είναι ενεργά και πολύ όμοια, θα έχουμε παρόμοια απόφαση και για το εμβόλιο της Moderna. Όλοι αναγνωρίζουν αυτή τη στιγμή ότι δεν υπάρχει επάρκεια εμβολίων, οπότε είναι σημαντικό να προσθέσουμε τη βοήθεια που μας παρέχει το εμβόλιο της Moderna.

Ερ. Εχουν δημοσιοποιηθεί και τα αποτελέσματα της μελέτης των δοκιμών του εμβολίου της Moderna, όπως έγινε με το αντίστοιχο της Pfeizer;

Απ. Εχουν δημοσιευτεί αρκετά και έχουμε πληροφορηθεί ότι η εταιρεία ετοιμάζεται να δημοσιοποιήσει και τα υπόλοιπα. Εξ όσων γνωρίζουμε, υπάρχει παρόμοιο όφελος με το εμβόλιο της Pfizer.

Ερ. Για το τρίτο εμβόλιο, της εταιρείας AstraZeneca, τι γνωρίζουμε;

Απ. Επειδή είχε ορισμένα διαδικαστικά προβλήματα κι έγινε ένα λάθος στη δοσολογία καθώς ορισμένοι ασθενείς έλαβαν μικρότερη δόση εμβολίου, οι ρυθμιστικές αρχές μπορεί να ζητήσουν επιπρόσθετα πειράματα. Όμως, ούτε κι αυτό δεν έχει δημιουργήσει ανησυχίες για την ασφάλειά του.

Είναι λιγότερο ξεκάθαρο το τι θα αποφασίσουν οι ρυθμιστικές αρχές, λόγω αυτής της λανθασμένης δοσολογίας που εφαρμόστηκε στην πορεία των κλινικών δοκιμών.

Ερ. Δεν νομίζω γιατρέ να είχαμε ποτέ άλλοτε εμβόλιο τόσο σύντομα…

Απ. Είναι μεγάλη κατάκτηση της ανθρώπινης κοινωνίας να έχουμε τόσο γρήγορα, χάρη στις νέες τεχνολογίες, εμβόλια. Είναι λιγότερο από ένα χρόνο από τότε που μάθαμε ποιος είναι ο ιός που προκαλεί την καινούργια ασθένεια.

Ένα μέρος αυτού του θριάμβου της επιστήμης οφείλεται στην επένδυση που έγινε στα προηγούμενα είκοσι χρόνια για την παρασκευή εμβολίων. Πολλές από αυτές τις τεχνολογίες δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά για τα εμβόλια του AIDS, τα οποία όμως αποδείχθηκαν πολύ δύσκολα. Μετά από 40 χρόνια επιδημίας του AIDSδεν έχουμε ακόμη εγκεκριμένα εμβόλιο, επειδή ο ιός είναι πολύ δύσκολος στην παραγωγή εμβολίων. Και δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα, όπως της Ηπατίτιδας C, σε αντιδιαστολή με της Ηπατίτιδας Β όπου έχουμε ένα εξαίρετο εμβόλιο. Υπάρχουν κι άλλες σημαντικές ασθένειες, όπως η φυματίωση και η ελονοσία, που δεν έχουμε δυστυχώς καλά εμβόλια.

Ο κορωνοϊός αποδείχθηκε αρκετά εύκολος, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, για την παραγωγή εμβολίων. Σχεδόν όλα τα εμβόλια που έχουν παρασκευαστεί εναντίον του κορωνοϊού και έχω υπόψη μου, μας δίνουν εξουδετερωτικά αντισώματα, τα οποία είναι αρκετά για να σταματήσουν τη μόλυνση, ή την επέκταση της μόλυνσης από τον ιό. Είναι ελπιδοφόρο ότι τα εμβόλια θα έχουν μακροχρόνια εφαρμογή και θα είναι αρκετά εύκολο να αντιμετωπίσουν τον ιό.

Το πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε στην επόμενη περίοδο είναι για πόσον καιρό θα είναι ενεργά τα αντισώματα που δημιουργούν τα καλά εμβόλια που έχουμε και τα επόμενα που θα βγουν στους προσεχείς μήνες.

Ερ. Δηλαδή αν θα εμβολιαζόμαστε κάθε χρόνο όπως με τη γρίπη;

Απ. Υπάρχει αυτή η περίπτωση, αν θα εμβολιαζόμαστε κάθε χρόνο ή αν κάθε μερικά χρόνια θα χρειάζεται και πάλι εμβολιασμός του πληθυσμού εναντίον του κορωνοϊού. Σήμερα αυτό δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα. Θα πρεπει να περιμένουμε να δούμε πόσο καιρό θα κρατήσουν τα εξουδετερωτικά αντισώματα.

Επειδή γι’ αυτόν τον κορωνοϊό δεν έχουμε καμία απολύτως προστασία, είναι απαραίτητο να την χτίσουμε παγκόσμια, με τα εμβόλια που θα βγάλουμε, ώστε να μπορέσουμε να προστατευθούμε από επόμενα κύματα.

Ερ. Χρειάζεται να εμβολιαστεί εκ νέου κάποιος που ασθένησε με κορωνοϊό και δημιούργησε ο οργανισμός του αντισώματα;

Απ. Ξέρουμε ότι δεν είναι επικίνδυνο. Θα μπορούσε να εμβολιαστεί, όμως θα ήταν καλύτερο να κρατήσουμε τα εμβόλια για τους ανθρώπους που δεν έχουν περάσει την ασθένεια και χρειάζονται προστασία. Στη φάση αυτή το CDCέχει αποφασίσει τη σειρά με την οποία θα γίνουν οι εμβολιασμοί, ώστε τα διαθέσιμα εμβόλια να χορηγηθούν σ’ όσους τα έχουμε μεγαλύτερη ανάγκη. Για παράδειγμα, οι πρώτοι που θα εμβολιαστούν θα είναι οι γιατροί και το υπόλοιπο υγειονομικό προσωπικό, ώστε να μπορέσουν να κάνουν πιο ελεύθερα τη δουλειά τους, μη φοβούμενοι ότι θα νοσήσουν και θα πεθάνουν.

Ερ. Κάποιος που θα κάνει και τις δύο δόσεις και περάσει και μία εβδομάδα από τη δεύτερη δόση, μπορεί να μεταδώσει τον κορωνοϊό σε άλλους;

Απ. Ελπίζουμε πως όχι, όμως πρέπει να το επιβεβαιώσουμε και στην πράξη. Μέχρι τότε το σημαντικό είναι να φροντίσουμε να κρατάμε τους κανόνες απόστασης, να φορούμε μάσκες και να ακολουθούμε όλα τα υγειονομικά μέτρα προστασίας, για να σταματήσουμε την επιδημία.

Ερ. Πότε θα βγάλουμε τη μάσκα;

Απ. Όταν έχουμε εμβολιάσει ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ώστε οι εμβολιασθέντες να αποτελούν το φράγμα κατά του ιού, το οποίο αυτή τη στιγμή μας δίνουν οι μάσκες.

Ερ. Είναι ασφαλές να πούμε ότι θα περάσουμε το καλοκαίρι χωρίς μάσκα;

Απ. Το ελπίζω. Εξαρτάται από την ταχύτητα των εμβολιασμών και την προθυμία του πληθυσμού να δεχθεί το εμβόλιο. Αν υπάρξουν οι δόσεις των εμβολίων που χρειάζονται κι αν ο πληθυσμός εμβολιαστεί γρήγορα, ελπίζω πως οριακά το καλοκαίρι θα είναι καλύτερο και θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να παίρνουμε πίσω την κανονική μας ζωή.

Ερ. Ο πρόεδρος Τραμπ πιστεύει ότι καθυστέρησαν στο FDAκι απείλησε μα απόλυση τον διευθυντή του;

Απ. Κάθε παρεμβολή και στις συζητήσεις των επιστημόνων – κι έχουμε στις επιτροπές πολύ σοβαρούς επιστήμονες – είναι αντιπαραγωγική, γιατί δεν βοηθά στην οικοδόμηση της εμπιστοσύνης του γενικού πληθυσμού στη διαδικασία. Αυτό που θέλουμε τώρα είναι να πείσουμε την κοινωνία ότι το εμβόλιο έχει μελετηθεί αρκετά. Και να πιστέψουν τους επιστήμονες οι οποίοι λένε ότι τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν από εμβόλιο αν εφαρμοστεί γρήγορα και σωστά, για την κοινωνία, για να μην έχουμε χρόνιους ασθενείς και να ανοίξει εκ νέου η οικονομία, θα είναι αστρονομικά περισσότερα από το ρίσκο που παίρνουμε, με ελάχιστες παρενέργειες σε ελάχιστο ποσοστό πληθυσμού.

Ερ. Υπάρχει στον τομέα των φαρμάκων ανάλογη επιτυχία με των εμβολίων;

Απ.  Έχουμε και ειδικά φάρμακα και μονοκλωνικά αντισώματα τα οποία μόλις εγκρίθηκαν. Το πρόβλημα με τα φάρμακα εναντίον του κορωνοϊού είναι πως πρέπει να εφαρμοστούν πολύ γρήγορα. Αν αυτό συμβεί τότε οφελούν πάρα πολύ, Δυστυχώς στη φάση αυτή τα φάρμακα είναι λίγα, ακριβά και δύσκολα στην εφαρμογή τους, γιατί χρειάζονται ενδοφλέβια χορήγηση. Οπότε το εμβόλιο θα κάνει τα πράγματα απλούστερα και θα είναι το κύριο όπλο εναντίον του ιού.

Στα επόμενα χρόνια θα έχουμε πολύ καλύτερα φάρμακα, μέχρι όμως αυτό να γίνει, το κύριο όπλο θα είναι το εμβόλιο.

Ερ. Να κλείσουμε με την Ελλάδα. Πλέξατε το εγκώμιο της Ελλάδας για τα μέτρα που ελήφθησαν την άνοιξη, είπατε τι θα έπρεπε να αποφύγουμε το καλοκαίρι, και τώρα αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει, με κάνει να αναρωτιέμαι αν χάσαμε τη μάχη.

Απ. Στην Ελλάδα δύο πράγματα συνέβησαν: Η κόπωση του πληθυσμού και η κακώς νοούμενη εξοικείωση με τον ιό που δεν ήταν για τους πολλούς το φόβητρο της άνοιξης, προκάλεσαν το φαινόμενο μιας κοινωνίας η οποία αποδέχεται περισσότερα θύματα. Ο φόβος είναι να συνηθίσει ο πληθυσμός στο μεγάλο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων και τότε θα δούμε αυτό που συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική. Να υπάρχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα πολλά θύματα σε νοσούντες και νεκρούς.

Αυτή τη στιγμή βλέπουμε να πεθαίνουν καθημερινά 100 άτομα  και δυστυχώς παρά την εφαρμογή του lock-downοι θάνατοι για μεγάλο χρονικό διάστημα συνεχίζουν με αμείωτο ρυθμό. Μέσα στο Νοέμβριο η Ελλάδα είχε περισσότερους νεκρούς απ’ ότι στους προηγούμενους μήνες της επιδημίας.

Μερικοί είχαμε προειδοποιήσει πως αν δεν εφαρμοστούν σωστά τα μέτρα – και δυστυχώς άργησαν να εφαρμοστούν – θα είχαμε αρκετούς νεκρούς. Νομίζω η Ελλάδα σε σχέση με άλλες παραμένει μία αρκετά επιτυχημένη χώρα, γιατί το ποσοστό του πληθυσμού που νόσησε είναι μικρό. Όμως χρειάζεται μεγάλη προσοχή το επόμενο διάστημα, ιδίως τους επόμενους δύο μήνες του χειμώνα, για να αρχίσουν οι εμβολιασμοί και να μην θρηνήσουμε περισσότερα θύματα.

Ερ. Τι προβλέψεις κάνετε από δω και περά; Τον Σεπτέμβρη είχατε προβλέψει 4,000 νεκρούς στην Ελλάδα πριν το τέλος του χρόνου, που τώρα φαίνεται να είναι ακόμα περισσότεροι.

Απ. Δυστυχώς, προειδοποίησα ότι αν δεν γινόταν σοβαρή δουλεία για προστασία μέσω μάσκας, απόστασης και αποφυγής εσωτερικών χώρων, και δεν περιοριζόταν η κινητικότητα του πληθυσμού, τα πιο λογικά μοντέλα προέβλεπαν περίπου 4,000 νεκρούς . Πολλοί με κατέκριναν σαν κινδυνολόγο τον Σεπτέμβριο, αλλά φαίνεται ότι θα έχουμε περισσότερους από 4,000 νεκρούς την Πρωτοχρονιά. Αυτό θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

Θέλω να προειδοποιήσω και πάλι ότι χρειάζεται εντατική συμμόρφωση στα μετρά μέχρι να βγει ο χειμώνας, πολλά τεστ και γρήγοροι εμβολιασμοί, αλλιώτικα μέχρι το καλοκαίρι θα τριπλασιαστούν οι νεκροί και θα υπάρχουν επίσης  πολλές χιλιάδες με χρόνια προβλήματα.

Θέλω να επαναλάβω ότι ο χειμώνας με κρύο ξερό καιρό και τους ανθρώπους σε εσωτερικούς χώρους, είναι παράδεισος για τον Ίο. Δεν πρέπει να δίνουμε στον Ίο εύκολο στόχο.