ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ.- Γράφει ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Ο Αλβάρο ντε Σότο, παρακολουθεί από τη Νέα Υόρκη τις εξελίξεις στη «Γραμμή Αττίλα» με αισθήματα αγαλλίασης και χαράς. Αλλωστε, και ο ίδιος, και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν, έδωσαν μεγάλη μάχη, μέχρι τα ξημερώματα της 11ης Μαρτίου, για να επιλύσουν το πρόβλημα του νησιού. Ο Περουβιανός διπλωμάτης είναι πολύ προσεκτικός στις τοποθετήσεις του, αλλά δεν κρύβει την απογοήτευσή του –και μερικές φορές την οργή του- για τη στάση του κατοχικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς στη διάρκεια των τελικών διαπραγματεύσεων.

Ο κ. Ντε Σότο προειδοποιεί μέσω της «Greek News» ότι το άνοιγμα μερικών σημείων της «Γραμμής Αττίλα» δεν αποτελεί και λύση του Κυπριακού. Αντίθετα –τονίζει με έμφαση- είναι άμεση ανάγκη η αποδοχή του σχεδίου Ανάν και η μόνιμη διευθέτηση του προβλήματος. Παρ’ όλα αυτά, αρνείται να δεσμευθεί για τον χρόνο επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και υπογραμμίζει πως εάν τα ενδιαφερόμενα μέρη επιθυμούν να συζητήσουν «γνωρίζουν που θα μας βρουν». Ο αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα, πιστεύει ότι πολλοί άνθρωποι στην Κύπρο θα δυσαρεστηθούν και θα θυμώσουν, εάν ο κ. Ντενκτάς κλείσει τις εισόδους στα κατεχόμενα. Συνιστά στον κυπριακό λαό υπομονή και σύνεση και σημειώνει: «Εάν η τουρκοκυπριακή ηγεσία το θέλει, και εάν προσέλθει με αφοσίωση στις διαπραγματεύσεις με βάση του σχέδιο του γεν. γραμματέα, και εάν έχουμε την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας, τότε έχουμε μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας».

Η συνέντευξη του Αλβάρο ντε Σότο στην «Greek News» ακολουθεί:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Πως νιώσατε όταν ακούσατε ότι ο κ. Ντενκτάς άνοιξε τις «πόρτες»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ενιωσα ταυτόχρονα αγαλλίαση και κατάπληξη. Ενιωσα την απόλυτη ικανοποίηση. Την ίδια στιγμή ένιωσα και έκπληξη, επειδή όλα αυτά τα χρόνια, με όσα έκανε και με όσα έλεγε ο κ. Ντενκτάς, ποτέ, μα ποτέ, δεν έδωσε σε κανένα μας να καταλάβει ότι θα προχωρήσει σ’ αυτή την πράξη. Ολο το προηγούμενο διάστημα, αυτό που έκανε συστηματικά, ήταν να αποθαρρύνει και στις πλείστες περιπτώσεις να σταματά τις επαφές μεταξύ των απλών ανθρώπων της Κύπρου, τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους. Και στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, αλλά και δημόσια δήλωσε άπειρες φορές ότι οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να ζήσουν μαζί. Είπε ακόμα ότι ακόμα και αν συμβεί αυτό ποτέ, οι επαφές πρέπει να ελέγχονται και να διεξάγονται με περιορισμούς. Γι’ αυτό εξεπλάγην όταν πληροφορήθηκα ότι άνοιξε τα σύνορα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η ενέργεια του σημαίνει αλλαγή πολιτικής ή έχει κάτι άλλο στο μυαλό του;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν έχει δώσει καμία εξήγηση για τα μέτρα που έλαβε, αλλά δεν έχω καμία αμφιβολία πως πρόκειται για αλλαγή πολιτικής. Το ερώτημα είναι εάν είναι αλλαγή προς τη σωστή κατεύθυνση… Γνωρίζω ότι για κάποιο λόγο ο κ. Ντενκτάς είναι οργισμένος με μένα επειδή εξέφρασα την έκπληξή μου. Βεβαίως, οι πάντες έχουν εκπλαγεί, όχι μόνο εγώ. Αλλά η έκπληξη μου είναι ευχάριστη. Και εγκωμίασα τον κ. Ντενκτάς και επαίνεσα τα μέτρα που έλαβε.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ζήτησα πολλές φορές τη γνώμη σας για τον κ. Ντενκτάς, αλλά αποφύγατε να εκφραστείτε στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Θα ζητήσω ξανά τη γνώμη σας. Τί άνθρωπος είναι;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τον θαυμάζω. Είναι ένας άνδρας που έχει ξεκάθαρες πεποιθήσεις. Και είναι σταθερός στις απόψεις του, δεν αλλάζει τις θέσεις του. Πιστεύω ξεκάθαρα ότι είναι αρχηγός. Είναι ασυνήθιστα πειστικός αρκετές φορές. Το πρόβλημα είναι ότι η κατεύθυνση την οποία έδωσε στην συμμετοχή της τουρκοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις, δεν μπορεί να μας οδηγήσει σε διευθέτηση με βάση ένα ρεαλιστικό πλαίσιο. Αλλά τον θαυμάζω πολύ.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτή η νέα πολιτική του κ. Ντενκτάς, πόσο θα βοηθήσει τις προσπάθειες για την λύση του Κυπριακού;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτό που συνέβη τώρα είναι διαφορετικό από αυτό που προσπαθούσαμε. Είναι ένα πρακτικό μέτρο, που ελήφθη επί τόπου, και ενθαρρύνει τις επαφές μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και τους επιτρέπει να πάνε στα μέρη όπου μέχρι πριν λίγο και για 29 χρόνια τους απαγορευόταν. Αυτό το μέτρο, δεν έχει σχέση με τα τέσσερα σημαντικά θέματα (core issues), τα τέσσερα σημαντικά προβλήματα, τα οποία πρέπει να επιλυθούν οπωσδήποτε για να επανενωθεί η Κύπρος και όλοι οι Κύπριοι να έχουν ωφέλη από την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Οπωσδήποτε, έχουμε νέες εξελίξεις. Εχουμε την άμεση επαφή μεταξύ των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, κάτι που δεν συνέβαινε για 29 χρόνια. Αυτό που απουσιάζει εντελώς, είναι η επαφή μεταξύ των ηγετών. Ποιός θα είναι η γέφυρα για να αρχίσουν να συνομιλούν ξανά;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εμείς είπαμε ότι εάν όλοι αυτοί που είναι αναμεμειγμένοι -Ελληνες, Τούρκοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι- μας δώσουν σοβαρές ξεκάθαρες αποδείξεις για την αφοσίωσή τους στην επίτευξη λύσης μέσα στο πλαίσιο του σχεδίου του γενικού γραμματέα και εάν σεβαστούν το χρονοδιάγραμμα που θα θέσει ο γεν. γραμματέας, τότε, σ’ αυτή την περίπτωση, είναι έτοιμος να δώσει όλη του την υποστήριξη, για μία ακόμη φορά, στην πρωτοβουλία, σε κάθε προσπάθεια που θα έχει στόχο τη λύση. Μετά τις εμπειρίες μας των 3 τελευταίων χρόνων, δεν είναι αρκετό να ασχοληθούμε και να εργαστούμε βασισμένοι σε μία ελπίδα ότι όλα τα μέρη θα αντιληφθούν πως είναι προς το συμφέρον τους να επιτευχθεί η λύση. Η λέξη «ελπίδα» δεν είναι αρκετή. Χρειαζόμαστε αποδείξεις ότι επιθυμούν την διευθέτηση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αυτή η νέα εξέλιξη δεν είναι ξεκάθαρη απόδειξη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Είναι μόνο ένδειξη. Το πιό σημαντικό, απ’ όσα συμβαίνουν τώρα, είναι η επαφή, μετά από 29 χρόνια, αυτών των ανθρώπων και η δυνατότητά τους να πάνε να επισκεφθούν τις περιοχές που ζούσαν. Με χωρίζουν δύο ωκεανοί από την Κύπρο, αλλά έχω συγκλονιστεί βαθύτατα με αυτά που συμβαίνουν εκεί. Η ικανοποίησή μου δεν μπορεί να περιγραφεί. Νοιώθω αγαλλίαση για την χαρά αυτών των ανθρώπων. Αυτό είναι το πρώτο καλό αυτής της ιστορίας. Το δεύτερο είναι ότι εξαφανίστηκαν από τη μία στιγμή στην άλλη κάποια ταμπού. Οι Ελληνοκύπριοι δείχνουν να μην νοιάζονται πιά για τίποτα, δείχνουν τα διαβατήρια τους στους Τουρκοκύπριους αστυνομικούς, αγοράζουν ασφάλειες των αυτοκινήτων τους, απλά θέλουν να πάνε στις περιοχές που έζησαν πριν 29 χρόνια. Και οι Τουρκοκύπριοι, δεν ενοχλούνται για το γεγονός ότι οι Ελληνοκύπριοι τους επισκέπτονται και αγοράζουν αγαθά με κυπριακές λίρες, που εκδίδει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, την οποία δεν αναγνωρίζει ο κ. Ντενκτάς. Είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση της ελευθερίας διακίνησης. Δείχνει επίσης να επιβεβαιώνει την λαϊκή υποστήριξη στη λύση του Κυπριακού, επιβεβαιώνει την ανάγκη για επικοινωνία, όπως έδειξαν και οι διαδηλώσεις των Τουρκοκυπρίων. Είναι και μία ένδειξη ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν είναι αρνητικοί σε μία λύση. Ολα αυτά είναι θετικά μηνύματα. Αλλά, από μόνα τους, δεν επιλύουν το πρόβλημα, δεν τερματίζουν τον διαχωρισμό του νησιού, δεν οδηγούν στην αποστρατικοποίηση, δεν επιστρέφονται οι περιουσίες. Είναι ανάγκη λοιπόν να δημιουργήσουμε γερές βάσεις, ώστε όλα αυτά να καταστούν μόνιμα. Ο κ. Ντενκτάς μας υπενθύμισε ότι εάν συμβούν κάποια περιστατικά, τότε θα έρθει το τέλος, θα κλείσουν τα σύνορα. Τόσο απλά. Γι’ αυτό χρειαζόμαστε υποδομή, πάνω στην οποία θα οικοδομήσουμε αυτή τη νέα κατάσταση.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ακουσα πολλά παράπονα… Πολλοί στην Κύπρο, οι απλοί άνθρωποι, ρωτούν που είναι ο γενικός γραμματέας και ο κ. Ντε Σότο τώρα που τους χρειαζόμαστε.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εχουμε τους δικούς μας ανθρώπους εκεί, είναι κοντά στους απλούς ανθρώπους, τους βοηθούν καθημερινά, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ είναι εκεί και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια αυτών των ανθρώπων, για την χωρίς προβλήματα διακίνησή τους. Καταλαβαίνω το ερώτημά σας. Χρειάζεται η βοήθεια του γενικού γραμματέα και η δική μου εάν διεξάγονταν διαπραγματεύσεις στα γνωστά τέσσερα βασικά θέματα, για να επιλυθεί το Κυπριακό. Ελπίζω να καταλάβει ο λαός ότι απαιτούνται πλέον πραγματικές δεσμεύσεις για την διευθέτηση του προβλήματος. Αναμειχθήκαμε σε αυτή την τεράστια προσπάθεια, στην μεγαλύτερη, στην πιό έντονη και πιό δαπανηρή που έγινε ποτέ από το τέλος του 1999, βασισμένοι στην ανάλυση της παγκόσμιας κατάστασης και των συμφερόντων όλων των πλευρών. Ηταν ξεκάθαρο για εμάς προς τα που έπρεπε να κατευθυνθεί η διευθέτηση, και γιατί έπρεπε να λυθεί το Κυπριακό. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν αρκετό. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι η επιβεβαίωση όλων των πλευρών ότι συμφωνούν πως είναι προς το συμφέρον τους η διευθέτηση, και πρέπει επίσης να αποδεχθούν ότι δεν έχουν τη δυνατότητα από μόνοι τους να φτάσουν σε λύση. Εδώ υπάρχει μία βάση με το σχέδιο Ανάν και πρέπει να αποδεχθούν τις παραμέτρους.

ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Αποτύχατε την υστάτη στιγμή. Δεν νομίζετε ότι εάν προσπαθήσετε ξανά τώρα, θα έχετε περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εάν η τουρκοκυπριακή ηγεσία το θέλει, και εάν προσέλθει με αφοσίωση στις διαπραγματεύσεις με βάση του σχέδιο του γεν. γραμματέα, και εάν έχουμε την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας, τότε έχουμε μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι απαιτείται για να αλλάξει γνώμη ο κ. Ντενκτάς και να επανέλθει σε σοβαρές διαπραγματεύσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, είναι τέτοια η έκπληξή μου, ώστε έπαψα να κάνω προβλέψεις.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Επισκεφθήκατε δεκάδες φορές την Αγκυρα. Ζητήσατε την βοήθειά τους για να αλλάξει στάση ο κ. Ντενκτάς…

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Και πήρα τη διαβεβαίωσή τους, μου έδωσαν πολύ ενθαρρυντικά μηνύματα.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Δεν νομίζετε ότι αξίζει να ξαναπροσπαθήσετε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Γνωρίζουν που θα μας βρουν εάν το αποφασίσουν.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Νομίζετε ότι ούτε η Αγκυρα μπορεί να πείσει τον κ. Ντενκτάς.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν θα επιχειρήσω να μαντέψω το είδος των σχέσεων του κ. Ερτογάν με τον κ. Ντενκτάς. Αυτοί πρέπει να καταλήξουν από μόνοι τους στο συμπέρασμα ποιό είναι το συμφέρον τους. Εμείς νομίζουμε ότι είναι η διευθέτηση του προβλήματος. Αλλά αυτοί πρέπει να το καταλάβουν. Πρέπει να αντιληφθούν ότι ο μόνος τρόπος είναι το σχέδιο του γεν. γραμματέα. Ουδείς υπονομεύει τα συμφέροντα της Τουρκίας στην Κύπρο, παρά μόνο οι ίδιοι. Η διευθέτηση του Κυπριακού θα βοηθήσει τις προσπάθειες της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Για εμάς είναι ξεκάθαρα όλα αυτά. Αυτοί πρέπει να το καταλάβουν.