Νέα Υόρκη.- Της Ρεβέκκας Παπαδοπούλου
Φωτογραφίες: Δημήτρης Πανάγος

Tην 74^η επέτειο θανάτου του Ελευθέριου Βενιζέλου –στις 18 Μαρτίου 1936- τίμησε η Μικτή Εκπαιδευτική και Πολιτιστική Επιτροπή Κρητικών Σωματείων Νέας Υόρκης και Νέας Ιερσέης με την ετήσια εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε την περασμένη Κυριακή στο Κρητικό Σπίτι στην Αστόρια.

Το πρωί της ίδιας μέρας τελέστηκε δοξολογία και επιμνημόσυνη δέηση στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Δημητρίου, παρουσία πολλών Κρητών από τις δύο Πολιτείες.

«Ό,τι και να πει κάνεις για τον Βενιζέλο είναι λίγο. Δεν καλύπτεται ο μεγαλοφυής ηγέτης σε μια ομιλία», επισήμανε χαρακτηριστικά ο εκδότης-διευθυντής της εφημερίδας Εθνικός Κήρυξ», Αντώνης Διαματάρης, ο οποίος ήταν και ο κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση.

Ο κ. Διαματάρης επικέντρωσε την ομιλία του «σε λιγότερο γνωστά αλλά εξ ίσου σημαντικά στοιχεία για την ζωή, τον χαρακτήρα τις συνθήκες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ηγετικής φυσιογνωμίας του Εθνάρχη, και οι οποίες», σύμφωνα με τον ίδιο, «εξηγούν το πάθος, το όραμα, η στρατηγική, η αποφασιστικότητα που τον εξόπλισαν και του έδωσαν τη δυνατότητα να διπλασιάσει τα γεωγραφικά όρια της χώρας και να ανασυντάξει την ελληνική κοινωνία και κράτος.»

Αναφέρθηκε επίσης στη σχέση του Βενιζέλου με τον «Εθνικό Κήρυκα» και έκλεισε την ομιλία του με τον επίκαιρο προβληματισμό: «Τι φταίει άραγε και ο Ελληνισμός βγάζει ένα άνθρωπο του αναστήματος του Βενιζέλου κάθε 100 χρόνια, ενώ για παράδειγμα η Αμερική στα 234 χρόνια της ύπαρξής της έχει βγάλει δεκάδες μεγάλους άνδρες ;»

«Στις 8:00 το πρωί, στις 18 Μαρτίου του 1936, στο δεύτερο όροφο της παρισινής οδού Μποζόν 22, άφησε την τελευταία του πνοή ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Η σύζυγός του Ελενα έλαβε ένα κοινό τηλεγράφημα από τον τότε πρωθυπουργό Δεμερτζή και τον πρόεδρο της Βουλής Σοφούλη που της συνιστούσαν να μην περάσει η σορός του Βενιζέλου από την Αθήνα γιατί υπήρχε κίνδυνος για σοβαρά επεισόδια. Παρά το γεγονός ότι ο Ιωάννης Μεταξάς, από τους εχθρούς του Βενιζέλου, υπουργός τότε των Στρατιωτικών δήλωσε ότι “αναλαμβάνει να τηρήσει την τάξη στην Αθήνα”, η Ελενα, προφανώς αηδιασμένη, αποφάσισε να τον πάει κατ’ ευθείαν στα Χάνια όπου του έγινε «θεϊκή» ταφή κατά τον Τύπο της εποχής», επισήμανε ο κ. Διαματάρης.

«Με τον τρόπο αυτό … επιβράβευσε η επίσημη Ελλάδα το σπουδαιότερο τέκνο που γέννησε από την επανάσταση του ‘21 μέχρι τότε», τόνισε, για να συμπληρώσει ότι:

«Ήταν και παραμένει, δυστυχώς, μια από τις αδυναμίες της Ελλάδας να αναγνωρίζει την προσφορά των επιφανών παιδιών της μετά θάνατον. Κι ενώ αυτό δεν έχει καμιά σημασία για τους αποθανόντες αποτελεί θλιβερή εικόνα και κακό παράδειγμα για την κοινωνία και τις νέες γενιές.»

Στην ομιλία του ο κ. Διαματάρης τόνισε μεταξύ άλλων ότι «η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920 θεωρείται ακόμα και τώρα ως ένα κορυφαίο παράδειγμα της αγνωμοσύνης και της αυτοκαταστροφής ενός λαού. Ήταν παράλληλα και μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της ζωής του Βενιζέλου.»

Επισήμανε ακόμα ότι «ο Βενιζέλος ήταν εκτός από διορατικός και σταθερός στις αρχές του», καθώς και ότι η πολιτική του, η δράση του όλη, δεν βασίζονταν ποτέ σε όνειρα κούφια, αλλά πάντα στην πραγματικότητα.»

Αναφερόμενος στην σχέση του με την ομογένεια εξέφρασε την άποψη ότι «ο αείμνηστος Πέτρος Τατάνης ίδρυσε τον “Ε.Κ.” κατόπιν συνεννοήσεως με τον Βενιζέλο ο οποίος είχε ανάγκη από το δικό του δημοσιογραφικό όργανο στην Αμερική ως αντίβαρο στις λυσσαλέες επιθέσεις που του έκανε η φιλοβασιλική Ατλαντίδα». Οπως είπε, αποκαλυπτικό είναι το γεγονός ότι ο τίτλος της εφημερίδας υιοθετήθηκε από τον τίτλο της εφημερίδας «Κήρυξ» που ίδρυσε το 1901 ο Βενιζέλος στα Χανιά, στον οποίο προστέθηκε το Εθνικός για να καλύπτει όλους τους Ελληνες των ΗΠΑ.

«Από την πρώτη μέρα της έκδοσής του ο “Ε.Κ.” σήκωσε ψηλά, υπερήφανα, χωρίς δισταγμούς, τη βενιζελική σημαία», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Διαματάρης και πρόσθεσε: «Στήριξε τον Βενιζέλο με συνέπεια και αποτελεσματικότητα.»

Στο καλωσόρισμά του ο πρόεδρος του Συλλόγου Κρητών «Ομόνοια» Γιάννης Κριαράς ανέφερε ότι ο ιστορικός σύλλογος από την ίδρυσή του κιόλας το 1918 ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρό του τον Ελευθέριο Βενιζέλο και κάθε χρόνο τιμά τη μνήμη του.

Στο χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Παγκρητικής Ενωσης Αμερικής, Θεόδωρος Μανουσάκης εξέφρασε την ελπίδα να επικρατήσει σε όλους τους συλλόγους η ομόνοια, η καλοσύνη και η αγάπη, που ο ίδιος διαπιστώνει κάθε φορά που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης Δημήτρης Καλαμαράς υπογράμμισε τη σημασία της διοργάνωσης σήμερα τέτοιων εκδηλώσεων μνήμης και τιμής σε ανθρώπους που θυσίασαν τη ζωή τους για ένα καλύτερο αύριο, ενώ με τη σειρά του ο επίτιμος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βασίλης Σταθάκος, συνεχάρη τους Κρητικούς γιατί, όπως είπε, «κρατούν την Ελλάδα ζωντανή όπου και αν βρίσκονται και είναι για μας το μοναδικό παράδειγμα», ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην λακωνική καταγωγή της οικογένειας Βενιζέλου.

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση η πρόεδρος της Μικτής Εκπαιδευτικής και Πολιτιστικής Επιτροπής Κρητικών Σωματείων Νέας Υόρκης και Νέας Ιερσέης Μαρία Κουδέλλου ανέφερε ότι «ο καλύτερος τρόπος για να περιγράψει κάποιος τη ζωή και το μεγαλείο του έργου του Ελευθέριου Βενιζέλου είναι να αφεθεί στην μαγεία της ποίησης του Γιάννη Κριτσωτάκη», ο οποίος σε ένα χαρακτηριστικό ποίημά του παρομοιάζει την Ελλάδα με αμπέλι και τονΕλευθέριο Βενιζέλο με αμπελουργό.

Υπεύθυνος για το συντονισμό της εκδήλωσης ήταν ο γραμματέας της «Ομόνοιας» Φώτης Φιωτοδημητράκης, ενώ παράλληλα στο χώρο του Κρητικού Σπιτιού λειτούργησε έκθεση φωτογραφικών ντοκουμέντων από τη ζωή του μεγάλου Ελληνα πολιτικού.