Νέα Υόρκη.- Του Αποστόλη Ζουπανιώτη

Όταν εν έτει 2020 η πιο ολοκληρωμένη ιστορία της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας θεωρείται ακόμη αυτή του Μπάμπη Μαλαφούρη (σταματά στο 1949!!!) είναι λογικό ελλείψει ολοκληρωμένων πηγών η ιστορία της Ομογένειας να ξαναγράφεται και μικρές αναλήθειες επαναλαμβανόμενες στο τέλος κάνουν να ξεχνιέται η αλήθεια.

Μία από αυτές τις ιστορίες έχει να κάνει με την ταξιδιωτική οδηγία που εκδόθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε βάρος της Ελλάδας, επί προεδρίας Ντόναλντ Ρίγκαν, με αφορμή την αεροπειρατεία αεροσκάφους της TWA, στις 14 Ιουνίου 1985, που εκτελούσε την πτήση 847 (Κάιρο – Αθήνα – Σαν Ντιέγκο), αμέσως μετά την απογείωση από την Αθήνα.

Η οδηγία στην αρχή της τουριστικής σεζόν οδήγησε σε χιλιάδες ακυρώσεις κρατήσεων, ωστόσο ήταν η Ομογένεια που έσωσε την παρτίδα. Χάρη στην εκστρατεία που ξεκίνησε η ημερήσια ελληνοαμερικανική εφημερίδα «Πρωϊνή» χιλιάδες ομογενείς είτε δεν ακύρωσαν τις κρατήσεις τους, είτε για συμπαράσταση έκοψαν εισιτήρια για να μεταβούν την Ελλάδα.

Ο ΤΖΟΡΤΖ ΛΟΗΣ

Στις 28 Απριλίου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» άρθρο/συνέντευξη της Μαργαρίτας Πουρνάρα, με τον βετεράνο Ελληνοαμερικανό διαφημιστή Τζορτζ Λόις, στο οποίο πιστωνόταν σ’ αυτόν όλη η αντιστροφή του κλίματος το 1985. Μάλιστα η κ. Πουρνάρα επαναλάμβανε απόσπασμα συνέντευξης που είχε εξασφαλίσει το 2010 από τον Τζορτζ Λόη, με τον ίδιο ισχυρισμό.

«Ο Λόις έστησε 37 Αμερικανούς σταρ με ξενικό όνομα και καταγωγή, όπως η Oυγγαρέζα Ζαζά Γκαμπόρ ή ο Εβραιολιβανέζος Νιλ Σεντάκα μπροστά στην κάμερα για να πουν τη φράση: «Επιστρέφω σπίτι. Στην Ελλάδα, εκεί που άρχισαν όλα». «Δεν είχε σημασία αν κάποιος ήταν Ιταλός, Ισπανός ή Ούγγρος. Η Ελλάδα είναι η πρωταρχική καταγωγή όλων τους, το μέρος όπου όλοι αισθάνονται σαν σπίτι τους διότι εκεί γεννήθηκε ο δυτικός πολιτισμός. Η εκστρατεία είχε απίστευτη επιτυχία. Ηταν σαν να φτύναμε κατάμουτρα τον Αμερικανό πρόεδρο» μου έλεγε το 2010, σε μια συνέντευξή μας.

Στην πρόσφατη συνέντευξη, η κ. Πουρνάρα έγραφε: «Εμπνευστής θρυλικών διαφημίσεων για το MTV, τη Xerox και των πιο τολμηρών εξώφυλλων του περιοδικού Esquire των δεκαετιών ’60 και ’70, ήταν εκείνος που σκαρφίστηκε την πιο επιτυχημένη καμπάνια στα χρονικά του ΕΟΤ. Ηταν το 1985, όταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν έβγαλε ταξιδιωτική οδηγία ότι ήμασταν δήθεν επικίνδυνη χώρα για τους Αμερικανούς τουρίστες. Προοιωνιζόταν μια τεράστια οικονομική καταστροφή μέχρι που κάποιοι σκέφτηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια του δαιμόνιου Ελληνοαμερικανού. Και έγινε το θαύμα».

Όντως είναι αλήθεια ότι ο Τζορτζ Λόης ανέλαβε την εκστρατεία του ΕΟΤ, που προξένησε εντύπωση με τις προσωπικότητες μη ελληνικής καταγωγής που μιλούσαν θερμά για την Ελλάδα και σίγουρα συνέβαλε στην μετέπειτα άρση της οδηγίας. Ωστόσο χωρίς να θέλουμε να μειώσουμε τη συμβολή του κ. Λόη, της καμπάνιας του ΕΟΤ προηγήθηκε η εκστρατεία της «Πρωϊνής», με σύνθημα σχεδόν παρόμοιο του Τζορτζ Λόη, το οποίο είχε εμπνευστή τον εαρό τότε δημοσιογράφο της ομογενειακής εφημερίδα και σημερινό διευθυντή της «Καθημερινής», Αλέξη Παπαχελά.

Η εκστρατεία της «Πρωϊνής» ήταν μία από τις σημαντικές εκφράσεις πατριωτισμού του ελληναομερικανικού Τύπου και ενέπνευσε την εκστρατεία ενίσχυσης του ελληνικού Τουρισμού της Greek News, το 2010, κάτι το οποίο είχαμε γράψει αποδίδοντας τα εύσημα στην «Πρωϊνή». Η εκστρατεία της Greek News «Πάμε Ελλάδα» θα συνεχιστεί για 11^η χρονιά και φέτος.

ΤΙ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΔΥΟ

ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ

Για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, ζητήσαμε τη βοήθεια δύο βετεράνων δημοσιογράφων της Ομογένειας, τότε στελεχών της «Πρωϊνής», του Δημήτρη Φίλιου και του Μιχάλη Ιγνατίου.

Δημήτρης Φίλιος:

«Ήταν θυμάμαι τον Ιούνιο του 1985, όταν λίγες μέρες μετά την αεροπειρατεία της πτήσης της TWA γιά Νέα Υόρκη από το αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αθήνα, ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν κατακεραύνωσε την ελληνική κυβέρνηση κατηγορώντας την για ” αμέλεια και ελλιπή μέτρα φύλαξης του αεροδρομίου”.

Την επομένη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε  ταξιδιωτική οδηγία, συνιστώντας στους Αμερικανούς να αποφεύγουν τα ταξίδια στην Ελλάδα! Το  πλήγμα ήταν βαρύ γιά τον ελληνικό Τουρισμό, στην καρδιά της καλοκαιρινής περιόδου.

Ήμουν τότε αρχισυντάκτης της  ημερήσιας ελληνοαμερικανικής εφημερίδας “Πρωινή” της Νέας Υόρκης, με εκδότρια την Φανή Πεταλλίδου. Διευθυντής ήταν ο Γιάννης Μητσόπουλος και βοηθός αρχισυντάκτης ο Μιχάλης Ιγνατίου. Τη συντακτική ομάδα των νεαρών κυρίως στελεχών συμπλήρωναν ο Αλέξης Παπαχελάς και ο Πόλυς Κυριάκου στο Καλλιτεχνικό τμήμα.

Θυμάμαι στη σύσκεψη των συντακτών ο Αλέξης έριξε την ιδέα να ξεκινήσει η “Πρωινή” μια καμπάνια υπέρ της Ελλάδος και του ελληνικού Τουρισμού.

Τη μετέφερα στην εκδότρια, που την υποδέχτηκε ασμένως!

Την επομένη σε μιά διευρυμένη σύσκεψη υπό την κ. Φανή Πεταλλίδου καταλήξαμε στο σύνθημα: “I Love Greece and I’m Going Home to Athens!”

Το σύνθημα ΕΠΙΑΣΕ!

Κυκλοφόρησαν αφίσες, T-Shirts και κύπελλα του καφέ.

Ο γνωστός Ελληνοαμερικανός διαφημιστής George Lois, το αξιοποίησε ως βασικό σλόγκαν της καμπάνιας του ΕΟΤ!

Έξι εβδομάδες αργότερα, μετά από συντονισμένες προσπάθειες, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακάλεσε την ταξιδιωτική οδηγία!»

Μιχάλης Ιγνατίου:

«Μόλις ανακοίνωσε ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν την ταξιδιωτική οδηγία εναντίον της Ελλάδας, ήρθε σαν σίφουνας ο Αλέξης ο Παπαχελάς και μας είπε ότι πρέπει να κάνουμε κάτι. Εργαζόμασταν σε μία καλή εφημερίδα της Ομογένειας, την «Πρωινή» της Φανής της Πεταλλίδου, η οποία πάντα υποστήριζε τις πρωτοβουλίες μας. Ήμασταν νέοι και ανήσυχοι. Αλλά ο Αλέξης που είχε προστεθεί στην ομάδα ερχόμενος από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ήταν ασταμάτητος. Κάθε λεπτό γεννούσε και μία ιδέα.

Μετά την επιτυχία που είχε η καμπάνια της Πρωινής, βρέθηκαν πολλοί να την διεκδικήσουν. Αλλά, για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους, την ιδέα είχε ο Αλέξης. Και την υποστηρίξαμε όλοι: Η Φανή πρώτη και καλύτερη, ο Μητσόπουλος, ο Φίλιος και όλοι οι συνάδελφοι.

Αν περιμέναμε ότι το σύνθημα θα γινόταν παναμερικανικό; Όχι βέβαια, αν και την επόμενη μέρα άρχισε να παρουσιάζεται σε ρεπορτάζ της αμερικανικής τηλεόρασης».

Η Φανή Πεταλλίδου με την οποία συνομιλήσαμε, επιβεβαίωσε την ορθότητα των δηλώσεων του Δημήτρη Φίλιου και του Μιχάλη Ιγνατίου, επισημαίνοντας ότι τότε μας είχε θίξει πολύ ο πρόεδρος Ρίγκαν. Σημείωσε ακόμη την έντονη αρθρογραφία που ανέπτυξε ο αείμνηστος συνεγάτης της «Πρωϊνής» στην Αθήνα, Φρέντυ Γερμανός.