Νέα Υόρκη.- Της Ρεβέκκας Παπαδοπούλου
Σελίδες της προσωπικής της ιστορίας, μαρτυρίες του διωγμού των Ελληνοεβραίων της Θεσσαλίας από το ναζιστικό καθεστώς στα χρόνια του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου και της προσπάθειάς τους να διασωθούν από τη μανία του Τρίτου Ράιχ, χάρη και στον τοπικό ελληνικό πληθυσμό, παρουσίασε η κ. Λένα Κασούτο – Γκόρεν, μιλώντας κατά τη 2η εκδήλωση μνήμης του Ολοκαυτώματος, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Νομού Μαγνησίας «Αργοναύτες» το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου στην κατάμεστη αίθουσα του Σταθάκειου Πολιτιστικού Κέντρου στην Αστόρια.

Η κ. Κασούτο, κόρη Ραββίνου από τη Λάρισα, συγκίνησε τους παρισταμένους στην εκδήλωση, καθώς διηγήθηκε στιγμές από τη ζωή της οικογένειάς της, αλλά και της ελληνοεβραικής κοινότητας της πόλης, που κινδύνευσαν με εξόντωση τα χρόνια της Κατοχής. «Ο εφιάλτης ξεκίνησε με την γερμανική κατοχή», είπε χαρακτηριστικά και αναφέρθηκε στις αγωνιώδεις προσπάθειες των Ελληνοεβραίων της Λάρισας να σωθούν, βρίσκοντας καταφύγιο για 1,5 χρόνο σε ένα μοναστήρι και βοήθεια από τους αντάρτες. «Ηταν μια σκληρή μάχη, αλλά πιστεύαμε ότι θα τελείωνε σύντομα και θα γυρίζαμε στην πόλη μας, τη Λάρισα».

Όταν τελείωσε ο πόλεμος και κατάφεραν να επιστρέψουν στη Λάρισα, όπως είπε, τίποτα δεν ήταν όπως πριν, καθώς πολλά αγαπημένα πρόσωπα δεν βρίσκονται πλέον κοντά τους.

Η εκδήλωση των «Αργοναυτών» διοργανώθηκε στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας μνήμης Ολοκαυτώματος, που θεσπίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη και τιμάται σε ολόκληρο τον κόσμο.

«Η εκδήλωση αυτή αποτελεί μια ευκαιρία να θυμηθούμε τα εκατομμύρια των συμπατριωτών μας που εσφάγησαν από το Τρίτο Ράιχ και να διδάξουμε στις νεότερες γενιές την ανάγκη να καταπολεμήσουν τον αντισημητισμό και κάθε κάθε είδους διακρίσεις», τόνισε ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής, καθηγητής του Πανεπιστημίου St.Johnʼs και υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων των «Αργοναυτών», Ασέρ Ματαθίας.

Ο κ. Ματαθίας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πρόσφατη επίσκεψη του προέδρου Τζορτζ Μπους στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος στην Ιερουσαλήμ, και καταδίκασε έντονα κάθε προσπάθεια άρνησης του Ολοκαυτώματος που επιχειρούν σήμερα ορισμένοι κύκλοι.

Με χαρά αναφέρθηκε στην καθιέρωση από το Σύλλογο «Αργοναυτών» της εκδήλωσης μνήμης, ενώ επισήμανε και την συμμετοχή των Ελληνοεβραίων της Νέας Υόρκης στην ετήσια παρέλαση για την 25η Μαρτίου στην Πέμπτη Λεωφόρο του Μανχάτταν και ανέγνωσε μήνυμα του προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου, Μαρσέλ Σολομόν.

Η παρουσιάστρια της εκδήλωσης Δήμητρα Σαβελίδη ανέγνωσε μήνυμα του Πρέσβη της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, Αλέξανδρου Μαλλιά, υπό την αιγίδα του οποίου τέθηκε η δεύτερη εκδήλωση μνήμης των Αργοναυτών.

Στο μήνυμά του ο Ελληνας Πρέσβης στην Ουάσιγκτον αφού επισήμανε ότι, στα χρόνια της ναζιστικής κατοχής η ακμάζουσα ισραηλιτική Κοινότητα στην Ελλάδα κινδύνευσε με αφανισμό, τόνισε ότι «η ιστορία της ελληνο-εβραϊκής Κοινότητας αποτελεί ενιαίο και αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής Ιστορίας» και πρόσθεσε ότι προκειμένου να γνωρίσουν την ιστορία αυτή και οι νέες γενιές, το Ολοκαύτωμα διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία.

Οι χαιρετισμοί
Όλοι ανεξαιρέτως οι ομιλητές συνεχάρησαν το Σύλλογο «Αργοναύτες» για την πρωτοβουλία τους να τιμήσουν- για δεύτερη χρονιά φέτος- τη Μνήμη των Ελλήνων Εβραίων –θυμάτων του Ολοκαυτώματος, συμβάλλοντας αποφασιστικά «στη διατήρηση της μνήμης μιας τραγωδίας που δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να ξεχαστεί, ώστε τέτοια γεγονότα να μην επαναληφθούν στο μέλλον».

Τις ευχές και την ευλογία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου μετέφερε στους παρισταμένους ο ιερατικώς προϊστάμενος του Αγίου Δημητρίου π. Απόστολος Κουφαλλάκης. «Για μια ακόμη φορά», είπε, «η Ελλάδα δείχνει το πόσο πραγματικά αγαπάει όλους και δείχνει την αγάπη της και την προστασία της σε όλα τα Εθνη. Η προσευχή μας και η παράκληση στον αληθινό μας Θεό είναι να πρυτανεύσει σε όλο τον κόσμο η ειρήνη, η αγάπη και η ευλογία του Θεού».

Η ομοσπονδιακή βουλευτής Κάρολυν Μαλόνυ τόνισε ότι ακόμα και σήμερα είναι ορατές οι θρησκευτικές διακρίσεις στον κόσμο, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οπως είπε, ήδη έχει καταθέσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο «που καλεί την Αγκυρα να σεβαστεί τα δικαιώματα και τις θρησκευτικές ελευθερίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου», ενώ είπε, στο πλαίσιο προώθησης της νομοθεσίας αυτής, πρόκειται να επισκεφθεί την Τουρκία όπου θα έχει συνάντηση και με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και κάλεσε τους ηγέτες της Ομοσπονδίας να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή.

Ο πολιτειακός βουλευτής της Νέας Υόρκης Μιχάλης Γιάνναρης τόνισε ότι τόσο η ελληνική όσο και η ισραηλιτική κοινότητα δίνουν μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση, ως κλειδί για την επιτυχία στο μέλλον. «Ελληνες και Εβραίοι», είπε, «βρίσκονται πάντα στην κορυφή με επιτυχίες στον επιχειρηματικό και εκπαιδευτικό τομέα» και πρόσθεσε ότι ως «μειονότητες σʼ αυτή τη χώρα, αλλά πολύ πετυχημένες, μπορούμε να πετύχουμε ακόμα περισσότερα με τη μεταξύ μας συνεργασία».

Ο δημοτικός σύμβουλος της Νέας Υόρκης Πίτερ Βαλόν Τζούνιορ, αφού επισήμανε τις εντυπώσεις του από την επίσκεψή του στο Yad Vashem, το Μνημείο του Ολοκαυτώματος στα Ιεροσόλυμα, σημείωσε ότι με την εκδήλωση «τιμούμε όχι μόνο τη μνήμη όσων χάθηκαν, αλλά ενθυμούμαστε επίσης τον ηρωισμό των Ελλήνων, όπως και τους Ελληνοεβραίους που επέζησαν».

Ο ανώτερος σύμβουλος του Γραφείου Ολοκαυτώματος στο Στέιτ Ντηπάρτμεντ Γκρέγκορυ Μάτσον, ο οποίος έχει υπηρετήσει και στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα, μίλησε για την συμμετοχή της Ελλάδας στο «Task Force for International Cooperation on Holocaust Education, Remembrance, and Research» που δημιουργήθηκε το 1998 με πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού της Σουηδίας Γκόραν Πίρσον από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σουηδία. «Αν όλα πάνε καλά», είπε, «η Ελλάδα θα αναλάβει την ηγεσία του Task Force το 2010».

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης Νίκος Διαμαντίδης χαρακτήρισε «έγκλημα» τα όσα έγιναν σε βάρος των Εβραίων από το ναζιστικό καθεστώς και υπενθύμισε ότι το θέμα της περυσινής εθνικής παρέλασης στην 5η Λεωφόρο ήταν ακριβώς η προστασία των θρησκευτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών του ανθρώπου.

Στο χαιρετισμό του ο πρώην πρόεδρος της Παμμακεδονικής Ομοσπονδίας Αμερικής Πάνος Σπηλιάκος τόνισε ότι για τον ίδιο προσωπικά η εκδήλωση αυτή αποτελεί «ανάμνηση του πατέρα του, ενός εκ των Δικαίων των Εθνών», για τον οποίο, όπως είπε, είναι πολύ υπερήφανος, καθώς είχε βοηθήσει να σωθούν αρκετοί Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Σπηλιάκος, που μετέφερε χαιρετισμό της προέδρου της Παμμακεδονικής Νίνας Γκατζούλη, επέκρινε τις προσπάθειες ορισμένων σήμερα να αλλάξουν την Ιστορία, και κάλεσε όλους «να θυμούνται, να συγχωρούν, αλλά να μην ξεχνούν».

Από την πλευρά του ο επιχειρηματίας και πρόεδρος της Επιτροπής Παρέλασης Τζον Κατσιματίδης αφού αναφέρθηκε στις σχέσεις ελληνικής και ισραηλιτικής κοινότητας, ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει ο ίδιος το άρμα του Συλλόγου «Αργοναύτες» στη φετινή παρέλαση.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο συνεργάτης του πολιτειακού βουλευτή Τζορτζ Ονοράτο, Θεόδωρος Κασάπης, ο οποίος επέδωσε στον πρόεδρο του Συλλόγου Αργοναυτών Απόστολο Ζουπανιώτη και τον υπεύθυνο της εκδήλωσης Ασέρ Ματαθία τιμητική διακήρυξη από την πολιτειακή Βουλή της Νέας Υόρκης.

Ο Γενικός Πρόξενος της Κύπρου, Ανδρέας Παναγιώτου επισήμανε «το πνεύμα της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης που επέδειξαν οι κάτοικοι της Μαγνησίας, σώζοντας περίπου το 80% της ισραηλίτικης Κοινότητας στην πόλη τους», τονίζοντας ότι το Ολοκαύτωμα μας υπενθυμίζει και ιδιαίτερα στη νέα γενιά, τις αξίες της ανεκτικότητας, της δημοκρατίας, όλες τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Ο κ. Παναγιώτου σημείωσε ακόμα ότι περίπου 280 Ελληνες και Κύπριοι –που βοήθησαν Εβραίους συμπατριώτες τους- έχουν αναγνωριστεί «Garden Of The Righteous» από το Κράτος του Ισραήλ στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος στην Ιερουσαλήμ.

«Η εκδήλωση μνήμης για το Ολοκαύτωμα μας επιτρέπει να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας ότι αυτό που συνέβη πριν από μερικές δεκαετίες μόνο, δε θα ξανασυμβεί», τόνισε στο χαιρετισμό της η νέα Γενική Πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη Αγη Μπαλτά. «Δε θα επιτρέψουμε το μίσος, το φανατισμό, το ρατσισμό να καθοδηγούν την κοινωνία μας, Οδηγός μας πρέπει να είναι πάντοτε τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας, και του σεβασμού στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια», πρόσθεσε η κ. Μπαλτά.

Η Γενική Πρόξενος υπενθύμισε επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ανακηρύξει την 27η Ιανουαρίου Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων θυμάτων του Ολοκαυτώματος.

Ο πρόεδρος των «Αργοναυτών»
«Όταν πέρυσι εκπλήξαμε την κοινότητα, αποφασίζοντας να εντάξουμε την Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος στις εκδηλώσεις μας, πολλοί με ρώτησαν με απορία, γιατί», τόνισε στο χαιρετισμό του λίγο πριν το τέλος της εκδήλωσης ο πρόεδρος των «Αργοναυτών», Απόστολος Ζουπανιώτης, δηλώνοντας υπερήφανος που η Μαγνησία γιορτάζει «πολύ περισσότερα περιστατικά σωτηρίας Εβραίων συμπατριωτών μας, παρά θύματα».

«H απάντηση είναι πολύ απλή», συνέχισε. «Πρώτα απʼ όλα γιατί είναι μιά σελίδα της δικής μας ιστορίας, την οποία πρέπει να τιμούμε όπως της αρμόζει. Οι Εβραίοι αυτοί μάρτυρες ήταν Ελληνες, αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας του Βόλου. Πολέμησαν στο Αλβανικό μέτωπο, συμμετείχαν στην εθνική αντίσταση και τους κοινωνικούς αγώνες».

«Δεύτερον γιατί ο σημερινός κόσμος συνεχίζει να ζει παρόμοιες τραγωδίες που λαμβάνουν χώρα σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, όπου ο φυλετικός και θρησκευτικός φανατισμός θέτει σε κίνδυνο εκατομμύρια ζωών, όχι μόνο στο Νταρφούρ, στη Ρουάντα, ή την Παλαιστίνη, αλλά ακόμη και την Ευρώπη και την Αμερική».

«Τρίτον γιατί όσο ξεχνούμε τη φρίκη του ολοκαυτώματος και δεν ανανεώνουμε την υπόσχεση, ποτέ πιά φασισμός, ποτέ πια ολοκαύτωμα, θα παρουσιάζονται κάποιοι ντυμένοι με το μανδύα του Ελληνα εθνικιστή, όπως ο νεοναζιστής κ. Κώστας Πλεύρης και θα επαγγέλλονται την πολιτική της εθνικής καθαρότητας του Ελληνικού έθνους, με την ξενοφοβία και τις επικρίσεις προς το Χίτλερ που έκανε λάθος και δεν πρόλαβε να εξολοθρεύσει όλους τους Εβραίους».

«Και τέλος τιμούμε το Ολοκαύτωμα γιατί ως Εθνος, εμείς οι Ελληνες έχουμε πέσει πολλές φορές θύματα γενοκτονίας όπως στον Πόντο και τη Μικρά Ασία και εθνικού ξεκαθαρίσματος, όπως στη βόρεια Κύπρο. Οταν ζητάς την αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων, οφείλεις να είσαι ευαίσθητος σε κάθε άλλη γενοκτονία, όπως αυτή των Εβραίων, ή των Αρμενίων».

Τέλος, για το νέο του βιβλίο το οποίο περιγράφει ως ένα βαθμό τις περιπέτειες των Εβραίων τα χρόνια του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου, μίλησε ο συγγραφέας Γιώργος Αυγερινός, ενώ για το ντοκυμαντέρ τους που αναφέρεται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Κύπρο, όπου οδηγήθηκαν περίπου 53,000 Εβραίοι μίλησαν οι καθηγητές Σούζαν Ντρακερ και Γκάρυ Γκάμπερτ.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε βίντεο με θέμα «Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Σοφιανόπουλου και σενάριο Βασίλη Βασιλικού.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την κοπή της παραδοσιακής βασιλόπιτας από τον π. Απόστολο και δεξίωση.