Νέα Yόρκη.- Του Θανάση Τσίτσα
Μια μάνα, σύμβολο διαμαρτυρίας. Μια θεοσεβούμενη μικροαστή νοικοκυρά που έχει μετατραπεί σε αιχμή του δόρατος του αντιπολεμικου κινήματος στις ΗΠΑ αφού η επιθυμία της να συναντήσει τον Τζορτζ Μπους – η άρνηση του τελικά να την δεχθεί – και η δημόσια αφήγηση της προσωπική της τραγωδία δημιούργησε μια άνευ προηγουμένου δημοσιότητα. Ο αιδεσιμότατος Τζέσε Τζάκσον την αποκάλεσε «νέα Ρόζα Παρκς» (σσ: την μαύρη γυναίκα που την δεκαετία του ’60 έγινε το σύμβολο του αγώνα κατα των φυλετικων διακρίσεων στο νότο των ΗΠΑ) και υποστήριξε παρασκηνιακά καποια στιγμή ότι όπως και τότε έτσι και σήμερα, η 48χρονη Σίχαν, προκάλεσε μια δημόσια πολιτική συζήτηση που είναι πολύ μεγαλύτερη απο την ίδια την προσωπικότητα της.

Για την αμερικανική Δεξιά, που προσπαθεί με κάθε τρόπο να σπιλώσει το παρελθόν της, η Σίχαν είναι η «αντί- Αμερικανίδα», η «επαγγελματίας μοιρολογίστρα», το «όργανο των Δημοκρατικών και του σκηνοθέτη Μαικλ Μουρ». Η ιδρύτρια της αντιπολεμικής οργάνωσης Gold Star Families for Peace, (έχει στους κόλπους της μητέρες στρατιωτών που σκοτώθηκαν στο Ιρακ), διαθέτει ένα αυθεντικό πείσμα και μια επιχειρηματολογία που οι αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον υποχρεώνονται να αναγνωρίσουν. Μην θέλοντας να πέσουν στην παγίδα και φανούν απαθείς αν αρνηθούν να συναντήσουν μια μάνα που θρηνεί για το παιδί της αναγκάζονται πλέον να συνομιλούν μαζί της.

Από τότε που εγκατέλειψε την διάσημη «Κατασκήνωση Κεισι» – η οποία πήρε το όνομα της εις μνήμην του 24χρονου στρατιώτη γιού της ο οποίος έχασε την ζωή του στις 4 Απριλίου 2004 στην Βαγδάτη – έξω από το ράντζο του προέδρου Μπους στο Κρόφορντ του Τέξας, η Σίντι Σίχαν μαζί με βετεράνους του πολέμου στο Ιρακ περιοδεύει σε ολόκληρη την χώρα μεταφέροντας το ισχυρό μήνυμα των 2/3 της αμερικανικής κοινής γνώμης: άμεση αποχώρηση απο το Ιρακ.

– Ζητήσατε μια συνάντηση – που δεν έγινε ποτέ – με τον Αμερικανό πρόεδρο. Τι είχατε σκοπό να του πείτε;

«Ηθελα να μου εξηγήσει ποιος είναι «ο ιερός σκοπός» που ο γιος μου και άλλοι 2000 Αμερικανοι στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους στο Ιρακ. Επαναλαμβάνει συνέχεια ότι θυσιάστηκαν για έναν «ιερό σκοπό», αλλα δεν νομιζω ότι ο πόλεμος ενάντια σε ένα κράτος που δεν αποτελούσε απειλή για τις ΗΠΑ είναι ιερός σκοπός. Ισχυρίζεται ότι εργάζεται για την ασφάλεια των Αμερικανών, ότι το Ιρακ διέθετε όπλα όπλα μαζικης καταστροφής και ότι ο Σαντάμ Χουσειν είχε σχέση με την Αλ Καιντα. Τα σημειώματα της Ντάουνιγκ Στριτ (σ.σ βρετανική πρωθυπουργική κατοικία) που βγήκαν στην δημοσιότητα και έχουν χρονολογούνται απο τον Ιούλιο του 2002 αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο. Επομένως, έπρεπε οι μυστικές υπηρεσίες να κατασκευασουν στοιχεια για να πείσουν την κοινη γνωμη. Αυτο σημαίνει ότι ο θάνατος του Κεισι ήταν μια δολοφονία εκ προμελέτης».

– Είχατε ασχοληθεί στο παρελθόν με την πολιτική;

«Oχι ποτέ. Στον πόλεμο του Βιετνάμ ήμουν ακόμα στο Γυμνάσιο και είχα πλήρη άγνοια το τι συνέβαινε. Αν και ήμουν εναντίον του πολέμου στο Ιρακ δεν είχα συμμετάσχει σε καμία αντιπολεμική διαδήλωση. Και ως μάνα, μετανιώνω πικρά γι’ αυτό».

– Ο Κεισι ήταν ένα θρησκευομενο άτομο, ήθελε να γίνει πάστορας.Τι άποψη είχε ακριβώς για την αμερικανική επέμβαση το Ιρακ;

«Διαφωνούσε και δεν υποστήριζε σε καμία περίπτωση τον Τζορτζ Μπους. Πίστευε ότι ήταν καθήκον του να πάει . Μου είπε: “Mητέρα, θα επιθυμούσα να μην πάω, αλλα είναι το καθήκον μου και δεν μπορώ να εγκαταλείψω τους συναδέλφους μου». Κατατάχθηκε στο στρατό τον Μαιο του 2000, όταν ήταν μόλις 21 χρονών. Θυμάμαι ότι εκείνη την ημέρα είχα καταρρεύσει. Ηταν μια προσωπικη του απόφαση και δεν την είχε συζητήσει με κανέναν στην οικογένεια. Ο στρατολόγος που τον πλησίασε του υποσχέθηκε σπουδές, παροχές και χρήματα, αλλά στην πορεία τα μισά απο αυτά όλα αυτα υλοποιήθηκαν».

– Νιώθετε, κατά κάποιο τρόπο υπεύθυνη για το θάνατο του;

«Nαι, γιατί μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον πολυ ασφαλές και τελικά αποστειρωμένο.Συνειδητοποίησα ότι θα έπρεπε να να τον διδάξω να μην πεθάνει για την πατρίδα του»…

– Τα αμερικανικά ΜΜΕ προβάλλουν πολύ έντονα τον χωρισμό μας ύστερα απο 28 χρόνια με τον πρώην συζύγου σας εξαιτίας της δράσης σας.

«Δεν είναι πρώην σύζυγος μου,κάνετε λάθος. Δεν έχω παρει ακομα διαζυγιο, Ειμαστε εν διαστάση».

– Ο σύζυγος σας αντέδρασε για την αντι-ρεπουπλικανή ρητορεία σας ή για την επιλογή σας να κριτικάρετε δημοσίως τον Αμερικανό πρόεδρο;

«Δεν είναι εναντίον της πολιτικής φιλοσοφίας μου.Γνωρίζει ότι πόλεμος στο Ιράκ είναι ένα ψέμα. Είναι αντίθετος στην επιμονή της παρέμβασης μου. Σαν οικογενεια εχουμε ήδη θυσιάσει πάρα πολλα. Πολλές φορές απ οτις τις οικογενειες ζητουνται θυσιες για να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Για καποιο λογο φαίνεται ότι η δική μου οικογενεια εχει κληθει τώρα να μιλήσει για την ελπίδα ενός καλύτερου κόσμου».

– Ποια ήταν η συμπεριφορά των γειτόνων σας;

«Απο την ημέρα που σκοτώθηκε ο Κεισι έχω χάσει όλους τους φίλους μου. Με θεωρούν προδότρια »…

– Ακούγετε τραγικό.Τους δικαιολογείτε;

«Ως ένα βαθμό ναί. Η γειτονιά μου είναι δίπλα σε μια αεροπορική βάση και και η οικονομία της πόλης εξαρτάται απόλυτα απο τις δραστηριότητες του στρατού. Είναι στην πλειοψηφία τους λευκοί μεσαίας τάξης που συνεχίζουν να πιστεύουν οτι οι πόλεμοι του Μπους μας προστατεύουν απο την τρομοκρατία. Αλλα, οι ΗΠΑ δεν διεξάγουν αγώνα κατα της τρομοκρατίας, διεξάγουν τον πόλεμο της τρομοκρατίας. Ο μεγαλύτερος τρομοκράτης στον κόσμο είναι ο Τζορτζ Μπους. Οι αντιδράσεις των γειτόνων μου πιστευω ότι είναι υποκριτικές. Θεωρούν εμένα προδότρια και τον Κεισι ήρωα πολέμου. Ο Κέισι είναι ο δικός μου ήρωας, όχι για τον τρόπο που πέθανε, αλλά για τον τρόπο που έζησε».

– Η μέχρι τώρα παρουσία σας στο αντιπολεμικο κίνημα άλλαξε κάποια δεδομένα;

«Η δική μου παρουσία, η συμμετοχή πολλών μανάδων νεκρών στρατιωτών, αλλα και μελών οικογενειών που δικοί τους υπηρετούν τωρα στο Ιρακ, κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν στις ΗΠΑ, έχει συγκινήσει και αφυπνίσει την κοινή γνώμη».

– Πως εξηγείτε το γεγονός ότι ενω οι τελευταίες δημοσκοπήσεις είναι αρνητικές για την εικόνα του προέδρου Μπους και τον πόλεμο στο Ιρακ, το αντιπολεμικο κίνημα δεν μπορεί να εκμευταλευτεί την συγκυρία όπως την περίοδο του Βιετνάμ;

«Το αντιπολεμικό κίνημα, που εγω αποκαλώ «κίνημα ειρήνης», είναι πολυ ζωντανό στις ΗΠΑ. Αποτελείται απο πολυάριθμες οργανώσεις που είναι λογικό να έχουν διαφορετικές αρχές και τρόπους παρέμβασης. Αυτό όμως προκαλεί συχνά ένα κομφούζιο στην οριοθέτηση των στόχων του. Επειτα η πολιτική Μπους επενδύει στο φόβο και στην άγνοια. Μην συγκρίνετε το Βιετνάμ γιατί τότε τα ΜΜΕ είχαν μια διαφορετική αποστολή και δράση. Σήμερα τα αμερικανικά ΜΜΕ είναι το εργαλείο της κυβέρνησης Μπους.Το Ιντερνετ είναι το μοναδικό μέσο για να μάθει ο μέσος Αμερικανός πολίτης την πραγματική αλήθεια. Το 1968 οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών πολιτών ήταν ενάντια στον πόλεμο αλλα και ενάντια στους αντιπολεμικούς διαδηλωτές.Οι ακραίες μορφές παρέμβασης, όπως το κάψιμο των σημαίων, είχε σαν αποτέλεσμα να σιωπήσει μια μεγάλη μερίδα μερίδα της κοινής γνώμης που ένιωθε άβολα με την επέμβαση στο Βιετνάμ. Ετσι δημιουργήθηκε η «σιωπηλή πλειοψηφία» που ενδυνάμωσε τον Ρίτσαρντ Νίξον να παρατείνει την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή για αλλα 4 χρόνια.

– Αρα o στόχος είναι το αντιπολεμικο κίνημα να ξεχάσει τις ριζοσπαστικές πρακτικές και να εστιάσει περισσότερο στον κεντρώο πολιτικό χώρο;

«Σωστά. Νομίζω ότι αυτο είναι το πιο ρεαλιστικό. Η υποστήριξη στον πόλεμο του Ιρακ μειώνεται ραγδαία Ο καταστροφές απο τον τυφώνα Κατρίνα όπου το 83% της κοινής γνώμης ανησυχεί γιατί ο πόλεμος στο Ιρακ απομυζεί πόρους για τις εσωτερικές ανάγκες δίνουν μια ώθηση μοναδική αν την εκμευταλλευτούμε και συνδέσουμε την βιωσιμότητα και ευημερία μιας χώρας με την πιο αιμοβόρα εξωτερική πολιτκή. Αποδείχθηκε ότι η αντιμετώπιση των καταστροφών απο τον τυφώνα Κατρίνα θα ηταν αποτελεσματικότερη αν το 50% της Εθνοφρουράς τριών πολιτείων δεν έλειπε στο Ιρακ και αν η κυβέρνηση Μπους δεν έκοβε, εξαιτίας των πολέμων στο Αφγανιστάν και στο Ιρακ προγράμματα για την κατασκευη φραγματων στην Νεα Ορλεάνη».

– Ομως και η αντιπολίτευση, οι Δημοκρατικοί τους οποίους έχετε δηλώσει ότι ψηφίζετε, έχουν συναινέσει με την πολιτική Μπους στο Ιρακ. Θα τους ξαναψηφίσετε το 2008;

«Μετάνιωσα που ψήφισα τον Τζον Κέρι και δεν πρόκειται να υποστηρίξω κάποιον υποψήφιο που δεν θα είναι ξεκάθαρα εναντίον του πολέμου. Οι Δημοκρατικοί και η δική τους εξωτερική πολιτική την δεκαετία του ’90 ήταν συνυπεύθυνη για την 11η Σεπτεμβρίου, για την κατοχή της Παλαιστίνης και την υπόθαλψη των πυρήνων του Οσαμα Μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν.Δεν νομίζω ότι ακόμα και η φιλόδοξη κυρία Χίλαρι Κλίντον που υποστηρίζει την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στο Ιρακ μπορεί να τολμήσει να αλλάξει γραμμή».

– Ποιο είναι το επομενο σας σχέδια;

«Στοχεύουμε να δημιουργήσουμε ένα think-tank που θα επεξεργαστεί ένα σχέδιο που θα προτείνει τρόπους αποδέσμευσης απο το Ιρακ. Το 2006 είναι χρονια εκλογων για την Γερουσία και το Κογκρέσο. Πρέπει λοιπόν να προβάλλουμε υποψήφιους, Ρεπουπλικάνους και Δημοκρατικούς, που θα μιλούν ξεκάθαρα ενάντια στον πόλεμο στο Ιρακ».

– Δεν είστε συνηθισμένη στην πολιτική αντιπαράθεση. Αντέχετε να συνεχίσετε;

«Δεσμευομαι να συνεχίσω να μιλω γιατι πιστευω ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι με ακούνε. Είναι δύσκολο να αφηγείσαι την ιστορία του Κεισι. Αλλά όλες εμεις οι μητέρες το κάνουμε για να θεραπευτούμε εμείς και να θεραπεύσουμε αυτήν την χώρα. Το κάνουμε γιατί έχουμε καταρρακωθεί και δεν θέλουμε να καταρρακωθεί κανένας άλλος. Το κάνουμε για τους αθώους Ιρακινούς που ζουν μέσα στην κόλαση. Το κάνουμε για να μην χρειαστεί να ακούσουν άλλες οικογένειες αυτό το ανατριχιαστικό χτύπημα στην πόρτα απο κάποιους ενστολους που θέλουν να ανακοινώσουν το θάνατο των παιδιών σου».

*** Ο κ. Θανάσης Τσίτσας είναι ανταποκριτής της «Ελευθεροτυπίας» στη Νέα Υόρκη.