Λευκωσία.- Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Για πρώτη φορά από τότε που τέθηκε ο στρατηγικός στόχος των χερσαίων υποδομών υγροποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων Κυπριακών και μη στο Βασιλικό, η Λευκωσία επίσημα παραδέχεται ότι οι πιθανότητες υλοποίησης είναι απειροελάχιστες έως μηδαμινές. Παραδοχή, η οποία ήλθε από την Εταιρεία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) και ουσιαστικά αποτυπώνει την πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί από το περασμένο καλοκαίρι και μετά την επίσημη ανακοίνωση των ποσοτήτων του τεμαχίου 12. Μία πραγματικότητα, η οποία –αργά αλλά σταθερά– αλλάζει ρότα πλεύσης στη Λευκωσία, η οποία εξετάζει ήδη τα επόμενα βήματά της στο ισχυρό ενδεχόμενο που οι λιγοστές ελπίδες που διατηρεί για το τερματικό στο Βασιλικό να μην κάνουν την έκπληξη. Εν αντιθέσει με τις πολιτικές τοποθετήσεις, οι τεχνοκράτες της ΕΥΚ δημόσια παραδέχθηκαν ότι μελετούν ήδη εναλλακτικά σενάρια τα οποία κινούνται μακριά από τη λογική του τερματικού στο Βασιλικό. Όπως επανειλημμένα είχε παρουσιάσει σε σχετικά ρεπορτάζ το τελευταίο διάστημα η «Κ», η πρώτη επιλογή στη μετά-τερματικό εποχή στο Βασιλικό είναι ο δρόμος που άνοιξαν οι εταιρείες-συνεργάτες της Κυπριακής Δημοκρατίας με τα ισραηλινά κοιτάσματα, τα οποία διαχειρίζονται.

Η Λευκωσία για γεωπολιτικούς αλλά και εμπορικούς λόγους φαίνεται να επιλέγει τη συμπόρευση με το Ισραήλ και την εξαγωγή των κοιτασμάτων σε πρώτη φάση από το οικόπεδο 12 στην Αίγυπτο και πιο συγκεκριμένα σε τερματικό υγροποίησης Βρετανικών συμφερόντων. Επιλογή την οποία το μέλος του ΔΣ της ΕΥΚ, Μάικ Ευθυμίου ιεράρχησε ψηλά. Η δεύτερη επιλογή είναι οι πλωτές εξέδρες, τεχνολογία η οποία μπορεί να υποστηριχθεί επενδυτικά από τα μέχρι στιγμής δεδομένα που υπάρχουν από πλευράς επιβεβαιωμένων ποσοτήτων ΦΑ. Στο συγκεκριμένο σενάριο οι τεχνοκράτες της ΕΥΚ για την ώρα δεν εγκαταλείπουν τις χερσαίες υποδομές, κάνοντας λόγο για συνδυασμό με τις πλωτές. Το ρευστό τοπίο που υπάρχει στο κεφάλαιο επεξεργασίας των κοιτασμάτων, όπως υπολογίζεται από την ΕΥΚ, θα ξεκαθαρίσει τους επόμενους έξι με δώδεκα μήνες, διάστημα το οποίο, όπως εκτιμάται, θα είναι καθοριστικό για το μέλλον της Κύπρου στον τομέα των υδρογονανθράκων. Υπό τις παρούσες συνθήκες, αν κάτι φαίνεται να κρατά ζωντανές τις ελπίδες για το τερματικό στο Βασιλικό, αυτό είναι η πλευρά του Ισραήλ και το ενδεχόμενο εξαγωγής προς την Κύπρο για σκοπούς υγροποίησης μιας ικανοποιητικής ποσότητας ΦΑ από το «Λεβιάθαν». Το ΔΣ της ΕΥΚ εκτιμά ότι οι ποσότητες που υπάρχουν στο συγκεκριμένο κοίτασμα είναι τέτοιες που μπορούν να στηρίξουν επενδυτικά το χερσαίο τερματικό στο Βασιλικό. Όπως ειπώθηκε επίσημα, η ΕΥΚ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες που διαχειρίζονται το «Λεβιάθαν» (Noble, Delek, Avner), το αποτέλεσμα των οποίων θεωρείται κομβικό σημείο για τους σχεδιασμούς της Λευκωσίας. Το τελευταίο ανάχωμα για τους ενεργειακούς σχεδιασμούς είναι οι έρευνες που αναμένεται να αρχίσει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο η ιταλο-κορεάτικη κοινοπραξία ENI-Kogas με τέσσερις γεωτρήσεις στα τεμάχια 2, 3 και 9. Σε τεχνοκρατικό επίπεδο υπάρχουν ελπίδες για ποσότητες ΦΑ από τα εν λόγω τεμάχια, που θα επιτρέψουν στην Κύπρο να κινηθεί ανεξάρτητα και στη βάση των αρχικών της σχεδιασμών.

Ένα σημαντικό θέμα που τέθηκε από το σύνολο των μελών του ΔΣ της ΕΥΚ στην παρουσίαση του έργου της εταιρείας ήταν και το εύρος των προσδοκιών που έχουν δημιουργηθεί από την εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της Κύπρου. Με το σκεπτικό ότι ο τομέας των υδρογονανθράκων είναι ένα διαρκές μεταβαλλόμενο περιβάλλον, στην ΕΥΚ άφησαν σαφέστατες αιχμές για όσους σήκωσαν τον πήχη των προσδοκιών, υποστηρίζοντας ξεκάθαρα «ότι πολλές φορές καλλιεργούνται προσδοκίες, οι οποίες διαψεύδονται ή έρχονται να αλλάξουν από την έρευνα, η οποία είναι μια δυναμική διαδικασία». Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε και για το τερματικό στο Βασιλικό, με την πρόεδρο της ΕΥΚ κ. Τούλα Ονουφρίου να υπενθυμίζει με νόημα ότι η επένδυση στο τερματικό, μπορεί να φτάσει στο μισό προϋπολογισμό του νησιού, σε μία δύσκολη περίοδο. «Δεν θα γίνει αυτή η επένδυση για χάρη της επένδυσης, αλλά για να διευκολυνθούν τα πράγματα», υποστήριξε.

Άξονας Λευκωσίας – Τελ Αβίβ

Ο προσανατολισμός από κυπριακής πλευράς, έτσι όπως καταγράφεται την δεδομένη στιγμή να κινηθεί, εάν και εφόσον οι συνθήκες την αναγκάσουν το Ισραήλ θα δημιουργήσει νέα δεδομένα και σε επίπεδο στρατηγικών συνεργασιών και κυρίως στην τριμερή συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ. Ο πολυδιαφημισμένος ενεργειακός άξονας, όπως εκτιμάται στην πράξη, θα συρρικνωθεί με την Ελλάδα να μην είναι σε θέση να έχει ενεργό ρόλο και εμπλοκή σε μια ενδεχόμενη νέα τάξη ενεργειακών πραγμάτων και σχεδιασμών. Μέχρι σήμερα η Αθήνα επιμένει «φορτικά» στην δημιουργία αγωγού μεταφοράς των κοιτασμάτων της περιοχής στην Κρήτη και από εκεί στις ευρωπαϊκές αγορές. Πέρα από το κομμάτι των ερευνών που θα γίνουν σε 20 τεμάχια της ελλαδικής επικράτειας η Αθήνα, παρά τον διαφορετικό ενεργειακό προσανατολισμό των άλλων δύο της τριμερούς, προχωρά στην ετοιμασία μελέτης για τον αγωγό Κύπρου – Κρήτης από ξένο οίκο προκειμένου να πείσει ότι η συγκεκριμένη επιλογή είναι η πιο συμφέρουσα και θα ενισχύσει τον γεωστρατηγικό ρόλο των τριών χωρών στην ευρύτερη περιοχή. Ένα επίσης σημαντικό ζήτημα που φαίνεται ότι θα λειτουργήσει καταλυτικά στο μέλλον της τριμερούς είναι και ο προσανατολισμός που έχει η κάθε χώρα στο εμπορικό σκέλος με την Αθήνα, όπως όλα δείχνουν, να έχει ως κυρίαρχο στόχο τις ευρωπαϊκές αγορές. Λευκωσία και Τελ Αβίβ, όπως έχει ειπωθεί και από επίσημα χείλη, θέτουν ως προτεραιότητα τις αγορές της Ασίας, χωρίς να αποκλείουν την Ευρώπη, ένεκα της σημερινής εικόνας που παρουσιάζει το ΦΑ από πλευράς τιμών.

*** Από την εφημερίδα της Κύπρου «Καθημερινή της Κυριακής»