Αποκλειστική συνέντευξη με τον Βοηθό Υφυπουργού YΠΕΞ, MATT BRYZA
Ουάσιγκτον.- Του Λάμπρου Παπαντωνίου
Πλήρης αβεβαιότητα επικρατεί στην οποιαδήποτε προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος, τόσο πριν τις 3ης Οκτωβρίου, ημερομηνία αναμενόμενης έναρξης διαπραγματευτικών συνομιλιών, για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά το γεγονός ότι έχει, ήδη, προεξοφληθεί ,ότι Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία, ως μέλη, δεν πρόκειται να εξασκήσουν το δικαίωμα VETO, αλλά και μετά την 3η Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα, καθ’ ολόκληρο το χρονικό διάστημα των 10 ή 15 ή και ακόμη περισσοτέρων χρόνων, που θα απαιτηθούν, για να εκπληρώσει η Τουρκία τα απαιτούμενα κριτήρια ένταξης, που θέτει η Ε.Ε.

Επιπρόσθετα, επικρεμάται σαν δαμόκλειος σπάθη και το μείζον πρόβλημα της συνεχιζόμενης έντασης, η οποία επικρατεί ανάμεσα στους στρατιωτικούς κύκλους της Τουρκίας και στην Κυβέρνηση Ρετζέπ Ερντογάν, ότι έχουν γίνει πολλές υποχωρήσεις τόσο προς την ΕΕ, όσο και στο Κυπριακό, καθώς και στην όλη ιστορία του Ιράκ, που έφερε στο διεθνές προσκήνιο το Κουρδικό Ζήτημα, κάτι που κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τι θα προκύψει το κρίσιμο αυτό χρονικό διάστημα, αφού οι Τούρκοι Στρατηγοί έχουν τώρα μες το μέρος τους και την υποστήριξη των πολιτικών συντηρητικών κύκλων της Τουρκία.

Αυτό συνάγεται συμπερασματικά από την άκρως ενδιαφέρουσα αποκλειστική συνέντευξη, που παραχώρησε στην εφημερίδα μας ο Βοηθός Υφυπουργού ΥΠΕΞ, MATT BRYZA, στο γραφείο του στο Σταίητ Ντηπάρτμεντ, με την ευκαιρία της επικείμενης κρίσιμης ημερομηνίας, της 3ης Οκτωβρίου.

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ
Κ. Υπουργέ, επικείμενης της κρίσιμης ημερομηνίας, της 3ης Οκτωβρίου, έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, για την ένταξη της Τουρκίας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με δεδομένη την γνωστή θέση της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας να μην ασκήσουν το δικαίωμα βέτο, παρά το γεγονός, ότι η Τουρκία αρνείται, σ΄αυτή την φάση, να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, και κατά συνέπεια, θα ακολουθήσει μια περίοδος 10 με 15 χρόνων, για να εκπληρώσει τα κριτήρια, ώστε να καταστεί μέλος, πώς εσείς βλέπετε την στάση αυτή της εξωτερικής πολιτικής Αθήνας και Λευκωσίας, η οποία ταυτίζεται με αυτήν των ΗΠΑ, οι οποίες επιθυμούν διακαώς ή Τουρκία να γίνει τελικά πλήρες μέλος της ΕΕ;

Α. Πρόκειται για υπόθεση κλειδί, κ. Λάμπρο, με την οποία ασχολείται ολόκληρο το κτίριο του Σταίτ Ντηπάρτμεντ. Νομίζω ,όμως, ότι δεν είναι ακόμη τόσο ευτυχισμένη η εικόνα, όπως που την περιγράψατε. Η ΕΕ έχει οριστικοποιήσει το κείμενο της Δήλωσης, που φαίνεται ,ότι επιτρέπει την διαδικασία να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, που είναι η συζήτηση της εντολής (Mandate), για την ουσιαστική έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών, οι οποίες πρόκειται να αρχίσουν ,στις 3 Οκτωβρίου. Έχω ακούσει, όμως, ότι δεν έχει υπάρξει συμφωνία επί του κειμένου αυτού.

Ε. Πως σχολιάζετε το γεγονός, ότι η Ελληνική και Κυπριακή θέση έχει καταστεί ξεκάθαρη σ’ αυτό το θέμα έναντι της Τουρκίας, δηλαδή να μη εγείρουν το δικαίωμα βέτο Αθήνα και Λευκωσία, που είναι πλέον γεγονός αναμφισβήτητο;

Α. Το να μην ασκήσουν βέτο πρόκειται για σπουδαίο γεγονός. Φαίνεται, ότι κατανοούν την στρατηγική σημασία της Τουρκίας. Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρος καταφέρνουν να προχωρούν και πάλι ως φίλοι, στον περίγυρο της γειτονιάς τους. Και αντιλαμβάνονται Αθήνα και Λευκωσία, ότι η Τουρκία εναγκαλίζεται και πάλι από την Ευρώπη, ως υπεύθυνος και εποικοδομητικός γείτονας, κάτι που θα βοηθήσει την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία στην προαγωγή των δικών τους συμφερόντων, οικονομικών και ασφαλείας.Είναι πολύ καλό και σημαντικότατο, ότι Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία έχουν αντιληφθεί αυτήν την πραγματικότητα, αλλά δεν μπορώ να αξιολογήσω πόσο πετυχημένα μπορεί να είναι όλα αυτά τα πράγματα, μέχρις ότου αρχίσουν στην πράξη οι συνομιλίες διαπραγμάτευσης.

Ε. κ. Μπράιζα, γιατί το λέτε αυτό, που καταδεικνύει, ότι από πλευράς Ουάσιγκτον εξακολουθούν να υπάρχουν επιφυλάξεις;

Α. Διότι αυτό απαιτεί την εντολή (Mandate), που σημαίνει οριστικά, ότι η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί, γιατί εκκρεμεί ακόμη η υπογραφή του Διαπραγματευτικού πλαισίου. Και πρέπει να δούμε πως η Τουρκία θα αντιδράσει επ΄ αυτού. ΄Ολα τα μέλη της Ε.Ε. εξακολουθούν ακόμη να διαπραγματεύονται γι’ αυτό το ζήτημα. Εξ ορισμού, πρόκειται για τεχνικό θέμα, που σημαίνει ότι οι πάντες οφείλουν να παραμείνουν με τα μάτια ανοιχτά στο μείζον θέμα της στρατηγικής σπουδαιότητας, που δεν πρόκειται μόνο για ζήτημα να φθάσουμε στην 3η Οκτωβρίου ή στη 4η Οκτωβρίου, αλλά στο να διαφυλάξουμε την διαδικασία, να προχωρεί κανονικά. Και όχι απλά, ότι η Τουρκία θα πρέπει να γίνει μέλος αυτής της Λέσχης ή κάποιας άλλης Λέσχης, κάτι που δεν είναι και τόσο σημαντικό.

Η υπόθεση είναι, ότι η Τουρκία να αντιληφθεί, ότι υπάρχει λόγος και αναγκαιότητα να συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις της, τον εκσυγχρονισμό της, και τον εκδημοκρατισμό της. Αυτό ακριβώς είναι εκείνο, που μας ενδιαφέρει.(τον διακόπτουμε)

Ε. Δηλαδή, κ. Υπουργέ, αναφέρεσθε ακριβώς στα κριτήρια, τα οποία οφείλει να εκπληρώσει η Τουρκία, για να καταστεί μέλος της Ε.Ε., κάτι που θα απαιτήσει, όπως καλώς γνωρίζετε, 10 με 15 χρόνια, που κανένας δεν είναι σε θέση να προβλέψει τι θα γίνει;

Α. Μάλιστα! Πρόκειται περί αυτού.

Ε. Πως εσείς απαντάτε στους φόβους της Κυπριακής και της Ελληνικής πλευράς, που διατυπώνονται σχεδόν καθημερινά, σε Κύπρο και Ελλάδα, ότι , στη διάρκεια του μεγάλου αυτού χρονικού διαστήματος εκπλήρωσης των κριτηρίων, των 10 με 15 χρόνων, δεν θα δημιουργηθεί στην κατεχόμενη Βόρεια Κύπρο μια «αυτόνομη και ανεξάρτητη Τ/Κ οντότητα», υπό τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ή κάποιον άλλο, που ανέκαθεν ήταν ο στόχος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής; Πώς εσείς, σαν Ηνωμένες Πολιτείες, μπορείτε να μας διαβεβαιώσετε, ότι δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, μια και υποστηρίζετε θερμά την όλη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

A.Πρώτα από όλα, εκείνο που θέλω να σας επισημάνω, κ. Λάμπρο, είναι ότι η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών είναι ξεκάθαρη και συνεπής για δεκαετίες, ότι εμείς δεν αναγνωρίζουμε οποιαδήποτε ξεχωριστή ανεξάρτητη πολιτική οντότητα στην περιοχή της Κύπρου, η οποία διοικείται από τους Τουρκοκυπρίους. Δεν το αναγνωρίζουμε αυτό και ούτε το υποστηρίζουμε. Και ελπίζω ,ότι άλλες χώρες να αντιλαμβάνονται τους λόγους της προσέγγισης μας αυτής, κάτι στο οποίο ελπίζουμε. Και όχι μόνο αυτό, αλλά νομίζω ότι όλη αυτή η διαδικασία για την οποία μιλήσαμε, δηλαδή της μεταρρύθμισης της Τουρκίας, διότι θέλει να συμπεριληφθεί στην Ευρώπη, πρέπει συνάμα να προσεγγίσει και την Ευρώπη, η οποία πρέπει να την εναγκαλίσει και να διαβεβαιώσει την Τουρκία για αυτό. Πρόκειται για την διαδικασία, η οποία ακολουθείται τα τελευταία χρόνια. Αυτή όμως η διαδικασία είναι κρίσιμη, διότι αναγκάζει την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους να διευθετήσουν το Κυπριακό, κάτι που προϋπήρχε πριν από ο Σχέδιο Ανάν και πριν ακόμη η σημερινή Κυβέρνηση της Τουρκίας είχε αποφασίσει να κάνει ό,τι είναι δυνατόν, για να αρχίσει ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ, κάτι που απέρριπτε αυτή την επιθυμία, η Τ/K πλευρά, στο Βόρειο τμήμα του Νησιού. Αλλά, τώρα, έρχονται οι Τ/Κ και λένε, ότι θέλουμε λύση του προβλήματος. Ως εκ τούτου, όσο πιο πολύ περισσότερο επιτρέπουμε σε αυτό το τρένο της διαδικασίας να προχωρεί, ώστε η Τουρκία να εναγκαλισθεί από την Ευρώπη, είναι πολύ πιο μεγαλύτερες οι ευκαιρίες για την οριστική διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος. Και φαίνεται ακόμη, ότι οι ίδιοι οι Τ/Κ να επιθυμούν ακόμη πιο πολύ την εξεύρεση λύσης.

Ε. κ. Υπουργέ, γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες, αμέσως μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, από την πλειονότητα των Τουρκοκυπρίων, πήραν την απόφαση να υιοθετήσουν την πολιτική τερματισμού της απομόνωσης των Τ/Κ, με διάφορα και ποικίλα μέτρα, που εξακολουθούν να δημιουργούν ποικίλες αντιδράσεις σε Κύπρο και Ελλάδα, διότι είναι γνωστό σε όλους ,ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι απομονωμένοι όχι ασφαλώς από τους Ελληνοκύπριους, αλλά από την παρουσία του πανίσχυρου τουρκικού στρατού εισβολής και κατοχής στην Κύπρο. Και εκφράζονται φόβοι στην Κύπρο, ότι ακριβώς αυτή η πολιτική είναι εκείνη ,που θα οδηγήσει, τελικά, στην δημιουργία μιας ανεξάρτητης Τουρκοκυπριακής οντότητας στα κατεχόμενα, κάτι που όπως μας είπατε, προηγουμένως, σας βρίσκει αντίθετους; Συμμερίζεστε αυτούς του φόβους;

Α. Όχι! Δεν συμμερίζομαι αυτούς τους φόβους. Όπως είπα και προηγουμένως, ότι η διαδικασία αυτή εναγκαλισμού της Τουρκίας από την Ευρώπη θα βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος.

Ε. Δεν σας ρωτάω γι’ αυτό, αλλά για την πολιτική σας τερματισμού της απομόνωσης, η οποία είναι δυνατόν να οδηγήσει στη δημιουργία ανεξάρτητης Τ/Κ οντότητας στη Βόρεια Κύπρο;

Α. Η πολιτική μας είναι, ότι υποστηρίζουμε την σύνδεση της Τουρκίας με την ΕΕ και ότι αυτό μετά θα διευκολύνει την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, διότι, τότε, Τούρκοι και Τ/Κ θα είναι πολύ πιο πρόθυμοι να συνεχίσουν στο να εξευρεθεί μια λύση διευθέτησης. ΄Ετσι, η προσπάθειά μας τερματισμού της απομόνωσης των Τ/Κ συνεισφέρει σε αυτό. Δεύτερον, είναι πολύ πιο δύσκολο να ενοποιήσεις μια χώρα, όπως το είδαμε στην περίπτωση της Γερμανίας, όταν υπάρχει πολύ σοβαρή οικονομική διαφορά σε κάποιο τμήμα της χώρας. Στην περίπτωση της Γερμανίας, όπως γνωρίζετε, η Δυτική Γερμανία ήταν μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Και η Ανατολική Γερμανία ήταν η πλουσιότερη του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Και είδαμε ότι το οικονομικό κόστος της ενοποίησης ήταν το πιο οδυνηρό, που κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει και να διανοηθεί. Και η οικονομική αυτή διαφορά, ανάμεσα σε Δυτική και Ανατολική Γερμανία, συνεχίζει την πολιτική έντασης στη χώρα, ανάμεσα στους Δυτικογερμανούς και Ανατολικογερμανούς. Αυτό είναι δυνατόν να δούμε και στην περίπτωση της Κύπρου. Αν η οικονομική διαφορά μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κύπρου είναι πού σοβαρή και οι T/K διαπιστώσουν, ότι είναι πάρα πολύ φτωχοί στο να εναρμονίσουν την οικονομία τους με το Νότο του Νησιού, θα είναι πολύ δύσκολο γι’ αυτούς ν αποδεχθούν διευθέτηση επανένωσης του Νησιού. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο εμείς το κάνουμε αυτό. ΄Ενας τρίτος λόγος είναι, ότι δεν ήμασταν εμείς εκείνοι που αποφασίσαμε να τερματίσουμε την απομόνωση των Τ/Κ, αλλά ήταν απόφαση της ΕΕ, της Διεθνούς Κοινότητας και του ΟΗΕ, γιατί διαπιστώσανε όλοι αυτοί, ότι οι Τ/Κ αντιτίθενται στην ενοποίηση του Νησιού. Τώρα, όμως, οι Τουρκοκύπριοι τάσσονται ανοιχτά υπέρ της επανένωσης του Νησιού, γι’ αυτό και ψήφισαν υπέρ του Σχεδίου Ανάν. Αυτοί ήσαν οι τρεις βασικοί λόγοι.

Ε. κ. Μπράιζα, μετά την εξασφάλιση της ημερομηνίας, της 3ης Οκτωβρίου από τους Τούρκους, πως εσείς πλέον βλέπετε την διαδικασία οριστικής διευθέτησης του Κυπριακού προβλήματος, με βάση την επανένωση του Νησιού, δηλαδή, με κάποια νέα πρωτοβουλία, με βάση το παλιό σχέδιο Ανάν ή ανανεωμένο, με αμερικανική πρωτοβουλία; Πως ακριβώς, μια και είσθε ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος του Σταίητ Ντηπάρτμεντ για το θέμα;

Α. Δεν εναπόκειται σε μας, αλλά στα ενδιαφερόμενα μέρη και στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, που είναι ο διεθνής ηγέτης αυτής της διαδικασίας. Και είναι αυτός που θα αποφανθεί, αφού διαβουλευθεί με τα μέρη, ότι είναι έτοιμος ν αρχίσει την διαδικασία. Εναπόκειται σε σας και στην Διεθνή Κοινότητα να αποφασίσουν για το πότε θα πρέπει να αρχίσει. Και έχουμε την αίσθηση, ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη θέλουν , λαμβάνοντας υπόψη από όσα λέγει ο ίδιος ο ΓΓ και τα μέρη. ΄Ετσι, αναμένουμε τι θα συμβεί. Αλλά, κυρίως τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι εκείνα τα οποία θα αποφασίσουν. Αν, λοιπόν, αποφασίσουν, θα είμαστε πολύ ευτυχείς να συνομιλήσουμε μαζί τους. Εμείς δεν είμαστε οι διαπραγματευτές, αλλά ο ΟΗΕ και τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Ε. Δηλαδή, με άλλα λόγια, ό,τι συμφωνήσουν τα ενδιαφερόμενα μέρη με τον ΟΗΕ επί τη διαδικασίας, εσείς, ως ΗΠΑ, θα το υποστηρίξετε;

Α. Αναμφισβήτητα.

Ε. κ. Μπράιζα, με όλη αυτήν την ιστορία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, που κατά τους μετριότερους υπολογισμούς θα διαρκέσει 10 με 15 χρόνια, ίσως και περισσότερα, για να εκπληρώσει τα κριτήρια, πως μπορεί κανείς να εγγυηθεί και ιδιαίτερα οι Ηνωμένες Πολιτείες, που ενδιαφέρονται τόσο πολύ στην εξεύρεση λύσης, ότι στο βάθος του τούνελ, τελικά, δεν θα υποστεί ζημιά ,υπό την μορφή την οποία την ξέρουμε, σήμερα, ως Κυπριακή Δημοκρατία ,και δεν θα διαλυθεί από οποιουσδήποτε νέους παράγοντες και συντελεστές στην περιοχή; Δηλαδή, θα παραμείνει ως έχει, ως Κυπριακή Δημοκρατία, μέσα στις όλες προσπάθειες αναζήτησης λύσης;

Α. Μου θέτετε, κ.Λάμπρο, μια πολύ σοβαρή υποθετική ερώτηση ,που ποτέ δεν άκουσα μέχρι σήμερα., διότι ειλικρινά, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι ακριβώς θα συμφωνήσουν τα μέρη, σωστά; Αν συμφωνήσουν, η Κυπριακή Δημοκρατία θα εξακολουθεί να υφίσταται.

Ε. Επιτρέψτε μου, να μην την κάνω τόσο υποθετικά, που λέτε, και να σας ρωτήσω το εξής: Λαμβάνοντας υπόψη ,με τα όσα συνέβησαν με το Σχέδιο Ανάν, που είχε αναρίθμητες ατέλειες, δίνοντας, για παράδειγμα, στους Τ/K το δικαίωμα βέτο, η μειοψηφία να έχει ίσα πολιτικά δικαιώματα με την πλειοψηφία, οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής και κατοχής να παραμένουν στο Νησί, για απροσδιόριστο χρόνο ,και άλλα πολλά, που χωρίς υπερβολή όλα αυτά τα στοιχεία οδηγούσαν στη δημιουργία συνομοσπονδίας και όχι ασφαλώς ομοσπονδίας, εσείς τελικά, μέσα σε αυτό το κρίσιμο χρονικό διάστημα, είσθε υπέρ της ομοσπονδίας ή της συνομοσπονδίας;

Α. Η πολιτική μας παραμένει η ίδια. Υποστηρίζουμε μια διζωνική και δικοινοτική ομοσπονδία. Και είχαμε την αίσθηση, ότι το Σχέδιο Ανάν ήταν η πιο σημαντική πρόταση, που ποτέ δεν είδαμε μέχρι σήμερα, που να δημιουργήσει και να διατηρήσει μια τέτοια οντότητα. Και εξακολουθούμε να το σκεφτόμαστε αυτό, αλλά εναπόκειται μόνο στα ενδιαφερόμενα μέρη να αποφανθούν πως εκείνα θα ασχοληθούν με το Σχέδιο Ανάν.

Ε. Πως βλέπετε την συνεχιζόμενη διένεξη μεταξύ του τουρκικού στρατιωτικού κατεστημένου και της Κυβέρνησης Ερντογάν, που παίρνει καθημερινά διαστάσεις, διότι οι στρατιωτικοί είναι εκείνοι ,που κατηγορούν την Κυβέρνηση Ερντογάν, ότι απέτυχε στο Ιράκ, διότι σας είπε όχι, απέτυχε στο Κουρδικό, διότι οι Κούρδοι ήδη έχουν αυτόνομη οντότητα στο Βόρειο Ιράκ και τώρα δοκιμάζεται και στο Κυπριακό. Πώς μπορεί κανείς να είναι σίγουρος τι θα συμβεί στο εσωτερικό της Τουρκίας, στη διάρκεια της μεγάλης αυτής χρονικής περιόδου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που, σε κάποια στιγμή, αν κάτι δεν πάει καλά, θα έχει τεράστιες επιπτώσεις και επί της Κύπρου;

Α. Καλή ερώτηση. Δεν μπορώ να σχολιάσω θεωρίες, σχετικά με τις σχέσεις στρατιωτικών και της Κυβέρνησης. Ολες αυτές οι φήμες δεν έχουν κανένα νόημα, διότι κανένας δεν γνωρίζει, ούτε εγώ, τι σημαίνουν όλες αυτές οι φήμες.

Ε. Επιτρέψτε μου να, τότε, να σας ρωτήσω ευθέως για την ιστορία των πρακτικών, μια και υπάρχουν αυτές οι φήμες, ότι οι στρατιωτικοί, παρασκηνιακά, είναι εναντίον της Κυβέρνησης Ερντογάν, εσείς, ως ΗΠΑ, υποστηρίζετε ανεπιφύλακτα μια δημοκρατική Τουρκία, όπου να μην απειλείται το λειτούργημα της Δημοκρατίας;

A. Φυσικά, κ.Λάμπρο. Η Τουρκία είναι τόση σημαντική για μας, όχι διότι υπάρχει η βάση στο Ινσιρλίκ, η οποία είναι τόσο σημαντική για μας. Η Τουρκία μας απασχολεί , διότι πρόκειται για κοσμική(secular)Δημοκρατία, με κυρίαρχο ισλαμικό πληθυσμό. Πρόκειται για μοναδικό φαινόμενο στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει καμιά άλλη χώρα στο κόσμο, που να είναι έτσι. Αυτό σημαίνει πάρα πολλά για μας στρατηγικά, όταν προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε άλλους λαούς, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και στην κεντρική Ασία, με πολυπληθές ισλαμικό στοιχείο, να σκέφτονται δημοκρατικά και ελεύθερα, όπως ακριβώς έχουν οι Τούρκοι από την περίοδο του Κεμάλ Αττατούρκ. Φυσικά, εμείς υποστηρίζουμε την Δημοκρατία στην Τουρκία και για πολλούς λόγους η Τουρκία μας ενδιαφέρει. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι’ αυτό. Και αντιλαμβάνομαι τι σχέση μπορεί ν έχουν όλα αυτά στο Κυπριακό. Και φυσικά έχετε δίκαιο, όταν λέγετε ότι η Τουρκία φοβάται κουρδική απόσχιση . Συμμεριζόμαστε με την Τουρκία πάρα πολύ την δημιουργία ενός ενιαίου Ιράκ, δημοκρατικού, που να ευημερεί και να είναι απαλλαγμένο από τρομοκράτες. Η Τουρκία και οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν αυτό με το ίδιο μάτι. Και συνεχίζουν να ανησυχούν για τα όσα ακόμη συμβαίνουν στο Ιράκ και, ιδιαίτερα, στο δικό της πληθυσμό, στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν όλα αυτά επί της Κύπρου; Συντηρητικοί γίνονται ακόμη πιο συντηρητικοί. Αυτή είναι μια αλήθεια. Και παρέχει έδαφος διαφωνιών για την ασφάλεια της Τουρκίας. Και παρέχει έδαφος διαφωνιών, ότι αρκετά έχουμε υποχωρήσει σε όλα τα άλλα θέματα. Αρκετά δώσαμε στην Ε.Ε. Δώσαμε αρκετά στην Κύπρο. Και είναι καιρός για την Τουρκία να πάρει κάτι ως αντάλλαγμα. Κάτι που το βλέπει κανείς σε ολόκληρο το φάσμα της τουρκικής κοινωνίας, δικαιολογημένα ή όχι, αλλά αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα. Αναφορικά με την Κύπρο, όλοι εμείς πιέζουμε την Τουρκία να προχωρήσει πολύ μακριά, έτσι που να αναγκάσει τους Τ/Κ να αναζητήσουν μια λύση. Άν όλα αυτά τα προβλήματα, στα οποία αναφερθήκατε, χειροτερέψουν. Δηλαδή ,η ΕΕ δεν θελήσει να συνδεθεί με την Τουρκία, και η κατάσταση στη ΝΑ Τουρκία χειροτερέψει και καταστεί προβληματική.

Ε. κ. Υπουργέ, πως όλη αυτή η διαδικασία, θα μπορέσει να βοηθήσει την Ελλάδα και την Τουρκία, στην επίλυση και των διμερών προβλημάτων τους στο Αιγαίο Πέλαγος;

Α. Με το τρόπο που μόλις σας περιέγραψα. Πρόκειται ακριβώς για την ίδια απάντηση. Υπάρχει μεγάλη ένταση στους πολιτικούς συντηρητικούς κύκλους στην Τουρκία, ότι έχουν γίνει πολλές παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις, όπως στο Κυπριακό, στην διαδικασία ένταξης. Όσο πιο στριμωγμένη και προσβεβλημένη αισθάνεται η Τουρκία, τόσο δυσκολότερη θα είναι στα προβλήματα στο Αιγαίο. Αν γίνουν σεβαστά τα αιτήματά της, τότε, πολύ πιο εύκολα θα προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις.