Επισκέψεις – αστραπή σε Ισραήλ και Αίγυπτο με αιχμή τα ενεργειακά και την ασφάλεια – Πιθανή η υπογραφή στη Νέα Υόρκη διακρατικής συμφωνίας Κύπρου – Αιγύπτου για μεταφορά αερίου από την «Αφροδίτη»

Λευκωσία.- (GreekNewsOnline, KYΠΕ)

Τα ενεργειακά και η ασφάλεια στη νότια και ανατολική Μεσόγειο αποτέλεσαν το κεντρικό θέμα στις τριμερείς συνομιλίες που διεξήγαγαν υπό μυστικότητα στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο με τους ομολόγους τους, οι υπουργοί Εξωτερικών της Κύπρου και της Ελλάδας Νίκος Χριστοδουλίδη και Νίκος Κοτζιάς την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή. Η σειρά με την οποία έγιναν οι επισκέψεις υποδηλώνει ότι βρίσκονται σε εξέλιξη σοβαρές συζητήσεις που μπορούν να αλλάξουν το γεωστρατηγικό χάρτη στην περιοχή, ιδίως όταν πρέπει να ληφθεί υπόψη και η εμπλοκή του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος εδώ και ένα χρόνο επαναξιολογεί την πολιτική του στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο καθώς και το ρόλο της Τουρκίας.

Ενόσω αυτή η αξιολόγηση προχωρεί, οι ΗΠΑ προχωρούν σε αναβάθμιση της στρατηγικής τους συνεργασίας με την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο, ενώ οι κοινές ασκήσεις των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών με το Ισραήλ αποτελούν πλέον σύνηθες φαινόμενο.

Καλά ενημερωμένη πηγή στη Λευκωσία ανέφερε ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν και στη Νέα Υόρκη στα τέλη του μήνα, με την ευκαιρία της παρουσίας των υπουργών Εξωτερικών και των τεσσάρων χωρών στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Το Ισραήλ ήταν ο πρώτος σταθμός της επίσκεψης των κ.κ. Κοτζιά και Χριστοδουλίδη, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν με τον πρωθυπουργό της χώρας Μπενιαμίν Νετανιάχου. Όπως είπε σε δηλώσεις πριν τις διαβουλεύσεις ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Ισραήλ, Ελλάδα και Κύπρος επικεντρώνονται τώρα στην ενέργεια, στο να αναπτύξουν τον αγωγό της Ανατολικής Μεσογείου.

“Είναι ένα μεγάλο έργο, μπορεί και να γίνει ένα από τα μεγάλα υποβρύχια έργα παγκοσμίως και φυσικά το θεωρούμε σημαντικό”, είπε ο κ. Νετανιάχου, υπογραμμίζοντας παράλληλα, πως “εξίσου σημαντικό θεωρούμε είναι ότι όλες οι χώρες πρέπει να σέβονται τα χωρικά ύδατα, τα διεθνώς αναγνωρισμένα χωρικά ύδατα. Αυτό είναι κάτι σημαντικό για όλους μας».

Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ ανέφερε πως «ανάμεσα σε Ελλάδα, Ισραήλ και Κύπρο έχουμε πολλά στα οποία συνεργαζόμαστε, όπως το περιβάλλον, η ενέργεια, η ασφάλεια, οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, ο τουρισμός και άλλα”.

Από την πλευρά του ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «αυτή είναι η δεύτερη φορά που βρισκόμαστε στο Ισραήλ μέσα σε έξι μήνες. Είναι πολύ σημαντικό ότι η συνεργασία μας, η συνεργασία τριών προβλέψιμων, αξιόπιστων Δημοκρατιών της περιοχής αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα ως έχουσα προστιθέμενη αξία για τη σταθερότητα της περιοχής”.

Πρόσθεσε πως “η συνεργασία μας αναγνωρίζεται ως ένας πυλώνας σταθερότητας και προσβλέπω στις σημερινές διαβουλεύσεις, και μέσα από ουσιαστικές συνομιλίες και αποφάσεις όχι μόνο να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας, αλλά και να ανοίξουμε τον δρόμο για μια διευρυμένη περιφερειακή συνεργασία».

Στις δηλώσεις του, ο κ. Κοτζιάς ανέφερε ότι «πρέπει να συζητήσουμε για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για τη Συρία, για ένα ειρηνευτικό σχέδιο. Είμαστε τρεις χώρες που αγαπούμε την ειρήνη και τη δημοκρατία και αυτός είναι ο λόγος που θέλουμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας και έχουμε πολλές ιδέες και πολλές σκέψεις, τις οποίες και θα συζητήσουμε», σημείωσε.

ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ

Σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου της Αιγυπτιακής προεδρίας Μπάσαμ Ράντι, οι τρεις Υπουργοί Εξωτερικών συναντήθηκαν «για να συζητήσουν τις προετοιμασίες για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών των τριών κρατών, που θα πραγματοποιηθεί φέτος στην Κρήτη στην Ελλάδα».

Η εφημερίδα επισημαίνει ότι «η συνάντηση των τριών Υπουργών Εξωτερικών εντάσσεται στο πλαίσιο της επιθυμίας των τριών Υπουργείων να εμβαθύνουν τις σχέσεις μεταξύ της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Κύπρου, οι οποίες αποτελούν σημαντική στρατηγική βάση στην περιοχή».

Συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με τα κοινά έργα, συμπεριλαμβανομένου ενός ηλεκτρικού καλωδίου που θα συνδέει την Αφρική και την Ευρώπη μέσω των τριών χωρών, στους τομείς της ενέργειας, της γεωργίας, της αλιείας, της βιομηχανίας και της τεχνολογίας των πληροφοριών. Οι κορυφαίοι διπλωμάτες συζήτησαν επίσης τις τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις στη Νότια και Ανατολική Μεσόγειο, προστίθεται.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του αιγυπτιακού Υπουργείου Εξωτερικών Άχμεντ Αμπού Ζάιντ, δήλωσε πως «η τριμερής υπουργική συνάντηση εξέτασε την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα στην υλοποίηση του σχεδίου διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ αφρικανικής και ευρωπαϊκής ηπείρου, μέσω των τριών χωρών, υπό το πρίσμα των πρόσφατων ανακαλύψεων υδρογονανθράκων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του κυπριακού τηλεοπτικού σταθμού ΣΙΓΜΑ, η τριμερής συνάντηση που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής στην οικία του Αιγύπτιου ΥΠΕΞ Σαμέχ Σιούκρι, με την συμμετοχή μόνο των τριών, λόγω της σοβαρότητας και λεπτότητας των ζητημάτων που εξετάζονται, επικεντρώθηκε στο ενδιαφέρον της Γαλλίας να αποτελέσει μέρος του σχηματισμού, με πυλώνα συζήτησης την ενέργεια και ασφάλεια. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λε Ντριάν, εξουσιοδότησε τον Νίκο Χριστοδουλίδη να συζητήσει το θέμα με τους ομολόγους του. Η Γαλλία θυμίζουμε έχει αυξημένο ρόλο στη Μεσόγειο, λόγω και της συμμετοχής στις γεωτρητικές δραστηριότητες της ΤΟΤΑΛ, συζητώντας μάλιστα με την Κυπριακή Δημοκρατία και την παραχώρηση ναυτικής βάσης για στάθμευση των γαλλικών πολεμικών πλοίων. Σε ερώτηση του Σίγμα προς καλά ενημερωμένη πηγή αν τα πράγματα είναι κοντά, αυτό που αναφέρθηκε είναι πως δύσκολα θα υπάρξει ανατροπή.

Σύμφωνα με το ΣΙΓΜΑ, με αφορμή την βαρύνουσας σημασίας δήλωση Νετανιάχου για τον αγωγό East Med που κλείνει οριστικά την πόρτα στην Τουρκία, ο Νίκος Χριστοδουλίδης διερευνά το ενδεχόμενο συμμετοχής στο μεγάλο αυτό πρότζεκτ και του Καίρου. Άλλωστε, ο Φατάχ Αλ Σίσι είχε επισήμως εκφράσει το ενδιαφέρον της χώρας του κατά την τελευταία τριμερή σε επίπεδο αρχηγών στη Λευκωσία.

Δεύτερο ζήτημα είναι το πολύ σημαντικό θέμα της διακρατικής συμφωνίας Κύπρου – Αιγύπτου για τον αγωγό που θα συνδέει το κοίτασμα Αφροδίτη, με το τερματικό Ίτκου στη γειτονική χώρα. Όπως αποκαλύπτει το Σίγμα, όλα είναι έτοιμα και εντός της ερχόμενης εβδομάδας, σε πανηγυρικό κλίμα, θα πραγματοποιηθεί η τελετή υπογραφής της συμφωνίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Greek News, δεν αποκλείεται η συμφωνία να υπογραφεί στη Νέα Υόρκη.

Ενδιαφέρον ΗΠΑ

για τριμερείς

Αθήνας-Λευκωσίας

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ρεπορτάζ του καλά ενημερωμένου διπλωματικού συντάκτη Βασίλη Νέδου, στην κυπριακή εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής».

«Η σχέση Αθηνών-Ουάσιγκτον βρίσκεται σε ένα σημείο στο οποίο είχε να βρεθεί για σχεδόν 50 χρόνια» ανέφερε σε μια πρόσφατη συζήτηση ένας διπλωμάτης με πολύ καλή γνώση των διαπραγματεύσεων που όπως φαίνεται υπάρχουν αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ για τους τρόπους ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Η άμυνα, όπως συνηθίζει να λέει δημόσια, σχεδόν με κάθε ευκαιρία, ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, είναι ένας από τους τρεις πολύ σταθερούς πυλώνες συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες και ήλθε στην επιφάνεια με αφορμή και τις πρόσφατες πολύ σημαντικές επισκέψεις αξιωματούχων στην Ελλάδα, με πλέον χαρακτηριστική αυτή του αρχηγού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Τζόζεφ Ντάνφορντ.

Η συζήτηση για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας είναι, φυσικά, απότοκο της γενικότερης αντίληψης που φαίνεται να υπάρχει πλέον στην Ουάσιγκτον, ότι οι σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ μπορεί να τύχουν σημαντικής αναβάθμισης. Η συγκεκριμένη απόφαση δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία, αλλά σε μια περίοδο επανεξέτασης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, στην Ουάσιγκτον έγινε αντιληπτό ότι η ενδυνάμωση της στρατηγικής σχέσης αφενός είναι εφικτή, αφετέρου εντάσσεται σε μια γενικότερη αναπροσαρμογή της πολιτικής των ΗΠΑ με σκοπό να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων.

Καθοριστικός προς αυτή την κατεύθυνση είναι ο ρόλος του υφυπουργού Εξωτερικών για την Ευρώπη και την Ευρασία Γουές Μίτσελ, ο οποίος και ηγείται της σχετικής προσπάθειας επιστροφής των ΗΠΑ στην περιοχή. Η σχετική κινητοποίηση του κ. Μίτσελ έχει η ίδια αρκετό ενδιαφέρον, καθώς αντικατοπτρίζει τις αντιφάσεις,  αλλά και την αποφασιστική στροφή της αμερικανικής πολιτικής σε ορισμένα ζητήματα. Λίγους μήνες πριν αναλάβει τη θέση του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο κ. Μίτσελ ως πρόεδρος του think tank «Centre For European Policy Analysis», συνέγραψε με τον Γιάκομπ Γκρίγκελ ένα βιβλίο κλασικής γεωπολιτικής στο οποίο αναδεικνυόταν η ανάγκη διατήρησης συμμάχων στο «καυτό δαχτυλίδι», την περιφέρεια της Ευρασίας («The Unquiet Frontier, Rising Rivals, Vulnerable Allies, and the Crisis of American Power», εκδ. Princeton Press). Σε αυτό το βιβλίο αναδεικνύεται, εν ολίγοις, η έννοια των frontier states των «συνοριακών κρατών» που είναι αναγκαία στις ΗΠΑ για τη διατήρηση των ισορροπιών στην Ευρασία. Στη σελίδα 22 μάλιστα, υπάρχει ένας χάρτης, όπου τα «frontier states» απεικονίζονται και ξεκινούν από τη Φινλανδία και τη Βουλγαρία, συνεχίζουν από το Ισραήλ έως τη Σαουδική Αραβία και το Ομάν και καταλήγουν στον Ειρηνικό Ωκεανό με την Ιαπωνία, τις Φιλιππίνες και την Αυστραλία.

Η Ελλάδα, η Κύπρος και η Τουρκία δεν απεικονίζονται ως «frontier states» σε αυτό τον χάρτη. Σύμφωνα με πληροφορίες η θητεία του κ. Μίτσελ τους τελευταίους μήνες, τον έχει πείσει ότι ο χάρτης πρέπει να συμπληρωθεί και η Ελλάδα με την Κύπρο αποτελούν μια κρίσιμη προσθήκη σε αυτόν. Κρίσιμη παράμετρο θεωρεί, επίσης, τη συνεργασία με το Ισραήλ, κάτι το οποίο φαίνεται από το πραγματικά πολύ έντονο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τα τριμερή σχήματα συνεργασίας Αθήνας και Λευκωσίας στην ανατολική Μεσόγειο. Ούτως ή άλλως δεν θεωρείται ως συγκυριακή η διά στόματος Μίτσελ υποστήριξη των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ.

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές ο κ. Μίτσελ συχνά τονίζει ότι η Ελλάδα έχει μια πολύ σοβαρή ευκαιρία «να παίξει μπάλα», ιδιαίτερα τώρα που η Τουρκία παράγει αβεβαιότητες στην περιοχή.

Πολύ σημαντικό στοιχείο αυτής της αντίληψης που έχει αρχίσει να διαγράφεται στην Ουάσιγκτον είναι ότι έχει στρατηγικό χαρακτήρα. Θεωρούν ότι η σχέση με την Ελλάδα θα παραμείνει στενή, ανεξαρτήτως από το ποια κυβέρνηση θα είναι στην εξουσία. Αυτή η πεποίθηση πηγάζει αφενός από τη διάψευση των φόβων του τι θα μπορούσε να σημάνει για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις η ανάδειξη μιας αριστερής κυβέρνησης, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, αφετέρου ότι από την πεποίθηση ότι – παρά τις τριβές λόγω της Συμφωνίας των Πρεσπών – ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός και η ΝΔ, θα συνεχίσουν αυτή την πολιτική. Αναλόγως, εκτιμούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση δεν θα εγείρει θέματα. Αυτή η κατάσταση εξηγεί εν πολλοίς και γιατί οι Αμερικανοί εξακολουθούν να μην έχουν πρόβλημα με τη χρονική επιμήκυνση της Συμφωνίας για τη Σούδα για ένα έτος, αντί για περισσότερα. Άλλωστε, η επέκταση των δραστηριοτήτων της βάσης της Σούδας και η σταθερή επικοινωνία με την αεροπορική βάση στο Ακρωτήρι, εξελίσσεται κανονικά. Ωστόσο, τόσο την Ουάσιγκτον όσο και στην Αθήνα γνωρίζουν πολύ καλά ότι η βάση της Σούδας δεν είναι δυνατόν να επεκταθεί χωρικά περαιτέρω.

Στην αντίπερα όχθη του Ποτόμακ, στο Πεντάγωνο, οι Αμερικανοί επιτελείς εξετάζουν προσεκτικά τις επιλογές που έχουν συνολικότερα οι ΗΠΑ στην περιοχή. Όλα αυτά εξελίσσονται ιδιαίτερα προσεκτικά προκειμένου να μη δημιουργεί στην Τουρκία η αίσθηση ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα διαταραχής της ήδη υφιστάμενης στρατιωτικής συνεργασίας. Καλά πληροφορημένες πηγές τονίζουν ότι η στρατιωτική συνεργασία («mil to mil») ανάμεσα σε Άγκυρα και Ουάσιγκτον παραμένει σε πολύ καλό επίπεδο, σε σύγκριση, βεβαίως, με τον «χειμώνα» που διανύουν πολιτικά.